Կարմրամորթներ, դեղնամորթներ. իրականում ովքե՞ր են նրանք
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՄենք գիտենք, որ...
Ամերիկայի բնիկ հնդկացիները ունեն կարմիր մաշկ, իսկ Արևել յան Ասիայի բնակիչները (մոնղոլները, չինացիները, կորեացիները, ճապոնացիները և այլն)՝ դեղին մաշկ:
Իրականում այդպես չէ:
Ամերիկայի հնդկացիների մաշկի գույնը դժվար է կարմիր համարել, այն ավելի շուտ գունատ-շագանակագույն է: Իսկ Ասիայի բնակիչները ընդհանրապես չունեն մաշկի դեղնություն, իրականում երբեմն նրանք ավելի սպիտակ են, քան եվրոպացիները: Երբ հյուսիսամերիկյան մայրցամաքում հայտնվեցին առաջին եվրոպական վերաբնակիչները, նրանք բնիկներին սկսեցին կոչել տարբեր անուններով՝ «հնդկացիներ», «վայրենիներ»,«հեթանոսներ», «դալկադեմներ», բայց ոչ երբեք «կարմրամորթներ»: Իրականում, իհարկե, Ամերիկայի տեղաբնակները երբեմն ունենում են կարմիր դեմք, բայց դա ընդամենը նրանց մարտական գունավորումն է: Նշենք, որ տիպիկ չինացին ամենևին էլ այնքան դեղին չէ, ինչքան դեղին է տիպիկ ֆրանսիացին: Հեռավոր Արևելքի հետ Եվրոպայի առաջին հանդիպումներում «դեղին մարդկանց» մասին ևս երբեք խոսք չի եղել: Օրինակ, իտալացի ճանապարհորդ Անդրեա Կորսալին, որը 1515 թվականին Չինաստան էր այցելել, այսպես է նկարագրել չինացիներին՝ «Di nostra qualita» («մեզ նման»): Մի քանի տարի անց Գերմանիայի կայսեր գաղտնի խորհրդական Տրանսիլվանուսը, հիմնվելով Չինաստանում գտնվող պորտուգալացի նավաստիների պատմությունների վրա, չինացիներին նկարագրել է որպես «սպիտակ մաշկով մարդիկ, որոնք առանձնանում են հասարակության շատ բարձր մակարդակով ... մեր՝ գերմանացիներիս նման»: «Կարմրամորթների» և «դեղնամորթների» մասին առաջին հիշատակումները հայտնվել են 18-րդ դարում, երբ սկսել են մարդկությանը բաժանել ռասաների: Բանն այն է, որ հյուսիսում բնակվող սպիտակների և հարավում բնակվող սևերի միջև պահանջվում էր միջանկյալ ռասա: Այդ ժամանակ էլ հենց հորինվեց դեղին մարդկանց ռասան, որին սկզբից դասել էին նաև ամերիկացի հնդկացիներին, ապա, հատուկ պաշտոնական որոշմամբ, նաև չինացիներին: Այն ժամանակ Գետտինգենի բժշկության պրոֆեսոր Յոհան Ֆրիդրիխ Բլ յումենբախի գիրքը շատ հանրահայտ էր: Իսկ գրքում գրված էր սպիտակ մաշկ ունեցող «կովկասյան ռասայի» մասին, դեղին մաշկ ունեցող մոնղոլական ռասայի մասին, որոնց մաշկի գույնը դեղին էր, ինչպես ցորենի հասկը (կամ եփած դդումը, կամ էլ չորացրած կիտրոնի կեղևը), նշված էր, որ ամերիկյան ռասան «կարմիր է, ինչպես պղինձը», և, վերջապես, աֆրիկացիները սև են: Այս գաղափարները իրականում վերցված էին ոչ մի տեղից, սա հորինվել է գրասեղանի առջև նստած՝ ծիծաղելի տեսական ենթադրությունների հիման վրա (օրինակ, ենթադրվում էր, որ ասիացիները հաճախ են հիվանդանում դեղնախտով, որից հետո, որպես կանոն, մնացած ամբողջ կյանքում մնում են դեղին): Հիմնականում այդ դասակարգման «հայտնագործողները» եվրոպացիներից բացի այլ ազգերի ուրիշ ներկայացուցիչներ չէին էլ տեսել: Հետագայում շվեդ գիտնական Կարլ Լիննեյի կողմից առավել «օրինականացվեց» այս ամենը: Բանն այն է, որ Լիննեյը ևս որոշեց բաժանել մարդկանց ըստ ռասաների, և ստացվեց չորս ռասա՝ «homo europaeus albescens, homo americus rubescens, homo asiaticus fuscus, homo africanus niger» կամ՝ եվրոպական սպիտակ մարդ, ամերիկյան կարմիր մարդ, ասիական դեղին մարդ և աֆրիկյան սև մարդ: Իհարկե, այս ամենը հարաբերական էր, բայց Լիննեյի հետևորդները այս բաժանումը լրիվ ճշմարտացի համարեցին, չնայած նրանք կյանքում, հավանաբար, երբեք, օրինակ՝ հնդկացի չէին տեսել, ընդ որում՝ այս վարկածը այնքան զարգացավ, որ անգամ լուրջ գիտական աշխատություններում նշվում էր, որ հնդկացիները ունեն մեղրի գույնի՝ մի քիչ կարմրավուն մաշկ:
Ներկայումս խիստ արդիական է խոսել ռասիզմի, ռասայական խտրականության մասին: Բուն ռասայական տեսությունները ծագել են գաղութատիրության դարաշրջանում, իսկ առաջին ուսմունքի հիմնադիրը Գոբինոն է, որի գաղափարները հետագայում զարգացրել են ԱՄՆ-ում, Մեծ Բրիտանիայում, Գերմանիայում և այլն։ ՄԱԿ-ի կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպությունը (ՅՈՒՆԵՍԿՕ) նշում է, որ «բոլոր մարդիկ պատկանում են մեկ տեսակի և սերել են մեկ նախահորից»։ Իսկ ի՞նչ է ասում այդ մասին Աստվածաշունչը. «Աստված երկու մարդ ստեղծեց՝ Ադամին ու Եվային, և նրանց ասաց. «Բազմացե՛ք, շատացե՛ք, լցրե՛ք երկիրը և տիրե՛ք նրան»։ Այդպիսով, Ադամն ու Եվան դարձան ողջ մարդկության նախնիները։ Հետագայում, երբ Մեծ ջրհեղեղի ժամանակ երկրի գրեթե ողջ բնակչությունը ոչնչացավ, վերապրեց չորս ամուսնական զույգ՝ Նոյն ու իր կինը և նրանց երեք որդիներն իրենց կանանց հետ։ Համաձայն Աստվածաշնչի՝ բոլոր մարդիկ սերել են Նոյի որդիներից:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը