Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Իշ­խա­նու­թյան եկած­նե­րի տո­նը, կամ՝ «փո­ղոց փա­կե­լու» սինդ­րո­մը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Ընդդիմախոսների գրեթե բոլոր կանխատեսումներն արդարացան. Քաղաքացու օրը, որը հապճեպ հայտնվել էր պետական տոնացուցակում, հանրային մեծ հետաքրքրություն չառաջացրեց։ Նման իրավիճակը կանխատեսելի էր՝ անկախ այն հանգամանքից, որ դեռևս բավականին բարձր է հեղափոխական իշխանության վարկանիշը, իսկ հասարակությունը տակավին դրական վերաբերմունք ունի անցած տարվա իրադարձությունների հանդեպ։

Նիկոլ Փաշինյանի թիմն ակնհայտորեն հաշվի չէր առել ժամանակի գործոնը։ Իրադարձությունների պատմականությունը, դրանց քաղաքական, քաղաքակրթական, սոցիալական հետագիծը կարող է գնահատել միայն ժամանակը, երբ հուզական տրամադրություններն իրենց տեղը զիջում են խորքային վերլուծություններին, ու ոչ թե քարոզչության մակարդակում, այլ իրականում հնարավորություն է ընձեռվում գնահատել կոնկրետ իրադարձության նշանակությունը։ Այս ակնհայտ իրողությունները հուշում էին, որ թավշյա հեղափոխության արժևորմամբ պետք է զբաղվի գոնե հաջորդ իշխանությունը, որն օրգանական կապ չի ունենա հեղափոխական հարթակի հետ։ Մյուս կողմից՝ տոնն ինքնին արհեստական է, որովհետև ժողովրդավարական հասարակություններում քաղաքացու տոն իրավամբ համարվում է Սահմանադրության օրը, երբ ամրագրվում, ֆորմալիզացվում են մարդու իրավունքներն ու ազատությունները, նրա հարաբերությունները պետության հետ։ Հակառակ պարագայում՝ քաղաքացիականության գաղափարը կարող է ենթարկվել քաղաքական կոնյուկտուրայի ազդեցությանը, տոնացուցակը կխմբագրվի ցանկացած իշխանափոխությունից կամ քաղաքական տեղատվությունից հետո։

Մյուս կողմից՝ դարձյալ ակնհայտ դարձավ այս իշխանության մեջ հայեցակարգային համապարփակ մոտեցումների բացակայությունը, կիսատ-պռատությունը։ Նիկոլ Փաշինյանի թիմը հանդես է գալիս նախաձեռնություններով, շրջանառու է դարձնում ամբիցիոզ կարգախոսներ, հետո նոր միայն մտածում է դրանց բովանդակության մասին։ Օրինակ՝ խորհրդարանական ընտրությունների քարոզարշավի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց համակարգային լայնամասշտաբ բարեփոխումների անհրաժեշտության մասին, սակայն հետո խորհրդարանի դատին ներկայացվեց կառավարության նոր կառուցվածքը, որն ամենևին հեղափոխական լուծումներ չէր առաջարկում ու հիմնված էր ոչ թե վերլուծությունների, այլ ընդամենը ինտուիցիայի վրա։ Նույն պատկերն ենք տեսնում նաև տնտեսական հեղափոխության պարագայում. գործ ունենք բարձրագոչ հայտարարության, հեղափոխական կարգախոսի հետ, սակայն կառավարությունը պրիմիտիվ պատկերացում չունի անգամ տնտեսական առաջնահերթությունների մասին, ինչի հետևանքով անցած մեկ տարվա ընթացքում Հայաստանում չի կատարվել որևէ նշանակալի ներդրում, որը թույլ կտա խոսել զարգացման հեռանկարի մասին։ Նույն տրամաբանությունը գործեց Քաղաքացու օրվա պարագայում. որոշում կայացվեց այն սահմանելու մասին, սակայն այդպես էլ պարզ չդարձավ, թե որն է նոր տոնի բովանդակությունը, ինչի հետևանքով մենք տեսանք սոսկ փակված փողոցներ, մանղալով խորովածի ծիսականություն, մեծ հաշվով՝ անճաշակություն, որը, սակայն, որևէ կերպ չարժևորեց քաղաքացուն, քաղաքացիականությունը։ Իհարկե, իշխանությունները փորձել էին հանրային քննարկումներով լրացնել բովանդակային բաղադրիչի բացակայությունը, սակայն դա ակնհայտորեն չստացվեց, որովհետև իշխանության ներկայացուցիչները շուտասելուկի պես կրկնում էին «ապրիլ յան թեզերը»՝ փակելով հանրային դիսկուրսի ճանապարհը։

Տոները կոնսոլիդացնող, հասարակությանը համախմբող նշանակություն ունեն, սակայն հետհեղափոխական Հայաստանում նույնիսկ դրանք խտրական վերաբերմունք են ցուցաբերում քաղաքացիների հանդեպ, բարիկադներ են ստեղծում հասարակության տարբեր հատվածների միջև։ Օրինակ՝ Քաղաքացու օրն ի՞նչ անեին այն հարյուրհազարավոր մարդիկ, ովքեր չեն մասնակցել հեղափոխությանը կամ հասցրել են հիասթափվել հեղափոխությունից։

Եվ ամենևին պետք չէ զարմանալ, որ Քաղաքացու օրը դարձավ նույնիսկ ոչ այնքան հեղափոխության, որքան՝ հեղափոխական հարթակի տոնը. ընդամենն արժևորվեց այն իրադարձությունը, որն այս իշխանության ձևավորման հիմք է դարձել։ Հեղափոխությունից անցել է մեկ տարի, սակայն մարդիկ որակական առաջընթաց չեն տեսնում իրենց կենցաղում, կյանքում, նոր իշխանությունները չեն կատարել իրենց հեղափոխական ու նախընտրական խոստումներից շատերը, եթե չասենք՝ ոչինչ էլ չեն կատարել։ Պատահական չէ, որ քաղաքացիական ակտիվիստ Վարդգես Գասպարին Քաղաքացու օրը խոսում էր իշխանության ու հասարակության խզվող կապի մասին, ու շաբաթ օրվա իրադարձությունները, որոնց հիմնական մասնակիցը հենց հեղափոխության էլիտան էր, վկայում են հենց այդ մասին։ Պատահական չէ, որ շաբաթ օրը որոշ քաղաքացիներ իրականացրեցին «Հիշեցում» ակցիան և փակեցին արագաչափերը, ինչպես հեղափոխության օրերին անում էր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: «Ժողովուրդը հավատաց Նիկոլ Փաշինյանի բոլոր խոստումներին. կարմիր գծեր, աշխատավարձերի, թոշակների բարձրացում, աշխատատեղեր, ներդրումներ, տնտեսական թռիչքաձև աճ, քաղբանտարկյալներ չպետք է լինեն»,- ասել են ակցիայի մասնակիցները և նշել, որ այդ խոստումներից ոչ մեկը չի իրականացվել:

Միշտ այսպես է լինում, երբ իշխանությունը մնում է փողոց փակողի հոգեվիճակում՝ այդպես էլ չկարողանալով ձևավորել պետական օրակարգ։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել