Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Դա­րի դա­տա­վա­րու­թյու­նը», կամ` Հա­յաս­տա­նի ար­դա­րա­դա­տու­թյան փոր­ձու­թյու­նը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Երեկ մեկնարկել է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ու նախկին բարձրաստիճան երեք պաշտոնյաների դատավարությունը, որն արդեն ստացել է «դարի դատ» անվանումը։ Հայաստանում, իհարկե, աղմկոտ դատավարությունների պակաս չի եղել, սակայն այս մեկն առանձնանում է իր նշանակությամբ, իրավական ու քաղաքական հնարավոր հետևանքներով։ Ի վերջո, միայն այն փաստը, որ գործընթացում ներգրավված են երեք նախկին նախագահները, իհարկե՝ տարբեր կարգավիճակներով, արդեն լրացուցիչ ինտրիգ է հաղորդում մեկնարկած դատավարությանը։

Մյուս կարևոր հանգամանքն այն է, որ սա Մարտի 1-ի արյունոտ դեպքերը բացահայտելու երկրորդ փորձն է։ Սերժ Սարգսյանի նախագահության շրջանում եղել են տասնյակ դատավարություններ, որոնց արդյունքում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թիմակիցները ստացել են տարբեր պատժաչափեր, սակայն դրանք այդպես էլ չեն բացահայտել տասը սպանությունների հանգամանքները։ Գուցե պարադոքսալ հնչի, սակայն Քոչարյանի ու մյուսների գործով դատական գործընթացը, ըստ էության, նույնպես բաց է թողնելու տասը զոհերի մահվան հանգամանքների բացահայտման հարցը։ Համենայն դեպս, երկրորդ նախագահին ու նրա գործով անցնող մյուս երեք նախկին պաշտոնյաներին առաջադրված են մեղադրանքներ, որոնք ուղղակի առնչություն չունեն սպանությունների դրվագների հետ։ Այս պարագայում դժվար է ասել, թե մեկնարկած դատավարությունն ինչքանով կնպաստի Մարտի 1-ի ոճրագործության բացահայտմանը, որովհետև առանցքային հարցերից մեկը ու գուցե՝ գլխավորը, անշուշտ, տասը զոհերի մահվան հանգամանքների բացահայտումն է։ Պատահական չէ, որ եթե Նիկոլ Փաշինյանը Մարտի 1-ի գործն, ըստ էության, բացահայտված է համարում, ապա գլխավոր դատախազը ոչ միայն չի կիսում այս պնդումը, այլ նույնիսկ հակադրվում է դրան։

Մյուս սկզբունքային մտավախությունն այն է, որ Մարտի 1-ի գործը ենթարկվում է քաղաքական կոնյուկտուրայի ազդեցությանը։ Այնպես է ստացվել, որ թե՛ նախկինում և թե՛ այսօր այս գործով թիրախավորվում ու քրեական հետապնդման են ենթարկվում այն մարդիկ, որոնք հեռու են իշխանության լծակներից, այլ խոսքով՝ ընդդիմադիր են գործող իշխանություններին։ Անցյալում Տեր-Պետրոսյանի թիմն էր պնդում, թե արդարադատություն չի իրականացվում, և առաջին նախագահի կողմնակիցները ենթարկվում են քաղաքական հալածանքների։ Այսօր նույն բանը պնդում են Քոչարյանի պաշտպանական թիմն ու թիմակիցները։ 

Ո՞րն է երաշխիքը, որ քաղաքական իրավիճակի հերթական փոփոխությունը Մարտի 1-ի գործի նոր վերանայման ազդակ չի հանդիսանա։ Ի վերջո, մինչև աղմկոտ դատավարության մեկնարկը ՀՔԾ-ն ու դատախազությունը պնդում են, որ մեղադրանքը միանգամայն հիմնավորված է, իսկ պաշտպանական կողմը հանդես է գալիս բացարձակ հակառակ դիրքորոշմամբ, անգամ մի շարք դրվագներով դիմել է ՄԻԵԴ ու, կարծես, դեռ էլի կդիմի։

Բացարձակապես մեզ իրավունք չենք վերապահում կասկածի տակ դնել նախաքննության մարմնի օբյեկտիվությունը կամ պրոֆեսիոնալիզմը, մյուս կողմից՝ պարտավոր ենք հարգել նաև Ռոբերտ Քոչարյանի ու մյուսների անմեղության կանխավարկածը։ Նախաքննության փուլը գաղտնի էր, ինչն օբյեկտիվորեն հնարավորություն չի տալիս անկողմնակալ գնահատել կողմերի հայտարարությունների իսկությունը։ Հրապարակային դատավարությունը տալիս է այդ հնարավորությունը, ու, թերևս, բոլորս պարտավոր ենք անկողմնակալ ու օբյեկտիվ գնահատել մեղադրանքի որակը, պաշտպանական կողմի փաստարկները։

Դատավարությունը պետք է զերծ լինի քաղաքականությունից, էմոցիաներից ու բացառապես իրավական, օբյեկտիվ հարթության վրա տա կատարվածի գնահատականը։ Սա հույժ անհրաժեշտ է պետության միջազգային հեղինակության համար, որովհետև, ի վերջո, այս գործընթացը կամ դրա ինչ-որ դրվագներ, անկասկած, հանգուցալուծվելու են եվրոպական դատարանում, ինչը ենթադրում է, որ Քոչարյանի ու մյուսների դատավարությունն իսկական փորձություն է դառնալու հայկական արդարադատության համար։

Մյուս կողմից՝ այս դատավարությունը տալու է նաև, այսպես կոչված, Նոր Հայաստանի քաղաքական, բարոյական, արժեհամակարգային գնահատականը։ Լեգիտիմ, բյուրեղյա անաչառությամբ գործընթացը միայն կարող է ամրապնդել վստահությունը նոր իշխանության, պետական ինստիտուտների հանդեպ, իսկ հակառակ պարագայում՝ հեղափոխության հեղինակությանը կհասցվի անդառնալի հարված։

Եվ, որ ամենակարևորն է, այս դատավարությունը պարտավոր է, գոնե քաղաքական շահարկումների առումով, վերջակետ դնել Մարտի 1-ի գործում։ Սա ենթադրում է բացառապես օբյեկտիվ դատաքննություն, որի արդյունքում ծնված վճիռը զերծ կլինի անձնական, քաղաքական մոտեցումներից ու համոզիչ կլինի մեր հասարակության ու միջազգային հանրության, նաև՝ դատավարության սուբյեկտների համար։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին