... Եթե ձեզ զրպարտել կամ վիրավորել են
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ«Փաստ» օրաթերթը շարունակում է ներկայացնել «Ճանաչեք և պաշտպանեք ձեր իրավունքները» խորագիրը: Շատ են դեպքերը, երբ քաղաքացիները չեն կարողանում պաշտպանել իրենց իրավունքները, քանի որ իրազեկված չեն, իսկ երբեմն էլ որոշ պետական հիմնարկներ էլ ավելի են շփոթեցնում նրանց:
Օրաթերթը, համագործակցելով ՀՀ փաստաբանների պալատի հետ, այսուհետ հանրային իրազեկման արշավ է կազմակերպում, որը կօգնի մեր քաղաքացիներին իմանալ և պաշտպանել իրենց իրավունքները: Նշենք նաև, որ յուրաքանչյուր հինգշաբթի՝ ժամը 10:00-ից մինչև 17:00-ն փաստաբանների պալատի հանրային պաշտպանի գրասենյակն անվճար խորհրդատվություն է տրամադրում ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին
Հարց.- Ի՞նչ է վիրավորանքն ու զրպարտությունը և ի՞նչ պատիժ է սահմանված դրանց համար:
Պատասխանում է հանրային պաշտպան Նաիրա Համբարձումյանը:
Վիրավորանքը խոսքի, պատկերի, ձայնի, նշանի կամ այլ միջոցով պատիվը, արժանապատվությունը կամ գործարար համբավը արատավորելու նպատակով կատարված հրապարակային արտահայտությունն է:
Փաստորեն արձանագրելու համար, որ առկա է վիրավորանք, անհրաժեշտ է հավաստել, որ առկա է՝
1. հրապարակային արտահայտություւն.
2. այն կատարվել է խոսքի, պատկերի, ձայնի, նշանի կամ այլ միջոցներով,
3. այն նպատակ է ունեցել արատավորել այլ անձի պատիվը, արժանապատվությունը կամ գործարար համբավը:
Սակայն հրապարակային արտահայտությունը կոնկրետ իրավիճակում և իր բովան
դակությամբ կարող է չհամարվել վիրավորանք, եթե այն հիմնված է ստույգ փաստերի վրա (բացառությամբ բնական արատների) կամ պայմանավորված է գերակա հանրային շահով:
Զրպարտությունը անձի վերաբերյալ այնպիսի փաստացի տվյալներ հրապարակային ներկայացնելն է, որոնք չեն համապատասխանում իրականությանը և արատավորում են նրա պատիվը, արժանապատվությունը կամ գործարար համբավը:
Արձանագրելու համար, որ առկա է զրպարտություն, անհրաժեշտ է հավաստել, որ առկա է՝
1. անձի մասին փաստացի տվյալների հրապարակային ներկայացում,
2. հրապարակված փաստացի տվյալները չեն համապատասխանում իրականությանը,
3. հրապարակված փաստացի տվյալները արատավորում են անձի պատիվը, արժանապատվությունն ու գործարար համբավը:
Որպես կանոն՝ զրպարտության դեպքում փաստական տվյալների ճշմարտացիությունը ապացուցելու պարտականությունը կրում է այն տարածողը ու հրապարակողը:
Վիրավորանքի դեպքում անձը կարող է դատական կարգով պահանջել հետևյալ միջոցներից մեկը կամ մի քանիսը.
1. Հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել: Ներողություն խնդրելու ձևը սահմանում է դատարանը:
2. Եթե վիրավորանքը տեղ է գտել լրատվական գործունեություն իրականացնողի տարածած տեղեկատվության մեջ, ապա լրատվության այդ միջոցով լրիվ կամ մասնակի հրապարակել դատարանի վճիռը: Հրապարակման եղանակը և ծավալը սահմանում է դատարանը:
3. Մինչև 1.000.000 ՀՀ դրամի չափով փոխհատուցում վճարել:
Զրպարտության դեպքում անձը կարող է դատական կարգով պահանջել հետևյալ միջոցներից մեկը կամ մի քանիսը`
1. Եթե զրպարտությունը տեղ է գտել լրատվական կայքերում՝ տեղեկատվության մեջ, ապա լրատվության այդ միջոցով հրապարակայնորեն հերքել զրպարտություն համարվող փաստացի տվյալները և (կամ) հրապարակել դրանց վերաբերյալ իր պատասխանը: Հերքման ձևը և պատասխանը հաստատում է դատարանը՝ ղեկավարվելով «Զանգվածային լրատվության մասին» ՀՀ օրենքով:
2. մինչև 2.000.000 ՀՀ դրամի չափով փոխհատուցում վճարել: