Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Հավակնորդ են ոչ միայն Հայաստանը կամ Վրաստանը, այլ նաև Սուրբ Աթոռը

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

regnum.ru-ն «Ո՞ւմ բաժին կընկնի Կովկասյան Ալբանիայի քրիստոնեական ժառանգությունը. Դավիթ Գերեջի վանական համալիրի շուրջ ծագած սկանդալը շարունակում է զարգանալ» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն Բաքու կատարելիք իր այցի նախօրեին նույնպես որոշել է իր ներդրումը ունենալ Դավիթ Գերեջի վանական համալիրի շուրջ ծագած գործընթացում: Նա նշել է, որ Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին ցուցաբերել է «մասնավոր նախաձեռնություն» և իրագործել է այն այս տարվա փետրվարին Բաքու կատարած իր այցի ընթացքում՝ հայտարարելով, որ ընդհանուր առմամբ անհրաժեշտություն է լուծել Ադրբեջանի հետ վիճելի սահմանների հարցերը և մասնավորապես Դավիթ Գարեջի վանական համալիրի պատկանելիության հարցը: Ըստ Կոբախիձեի, «դրա համար որևէ հիմք չկար», և ընդամենը սա օգտագործվել էր Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները բարդացնելու համար: Վրաստանի ԱԳՆ ղեկավար Դավիթ Զալքալիանին կտրուկ դեմ է նման եզրակացությանը: Ըստ նրա, երբ նախագահը այցելում է որևէ երկիր, նրան ներկայացվում է այցի թեմատիկան, այսինքն՝ նյութեր այն մասին, թե ինչ խոսել և ինչ թեմաներից, ներառյալ, թե ինչին պետք է առանձնահատուկ ուշադրություն դարձնել: Ստացվում է, որ, փաստորեն, ճանաչվում է այն փաստը, որ վանական համալիրի խնդիրը նախապես մշակվել է դիվանագետների կողմից, և Զուրաբիշվիլին հենց դա էլ ներկայացրել է: Բայց հարցը միայն դա չէ: Վրաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Խաթիա Մոիսցրափիշվիլիի խոսքերով, «երկու տարբեր խնդիրներ են խառնվել իրար, և դրանցից մեկը կապված է Զուրաբիշվիլիի՝ Ադրբեջան կատարած այցի հետ, իսկ մյուսը` Դավիթ Գարեջի կատարած այցի հետ»:

Հայտնի է դարձալ, որ Զուրաբիշվիլին այնտեղ է տարել հեղինակավոր Europa Nostra կազմակերպության մասնագետների, որոնք պետք է ոչ միայն բնութագրեին այդ պատմական հուշարձանը, այլ նաև որոշեին, թե ինչքանով է պաշտպանված այն և արդյոք որմնանկարները օգնության կարիք ունեն: Արդյունքում Europa Nostra- ն հայտարարել է, որ Դավիթ Գարեջի վանական համալիրը արժեքավոր է ոչ միայն Վրաստանի, այլ նաև ամբողջ աշխարհի համար: Ընդ որում, օտարերկրյա փորձագետների եզրակացությունները հիմնականում տարբերվում են ադրբեջանցի պատմաբանների այն պնդումներից, որ այդ հուշարձանը պատկանում է տասներորդ դարի սկզբի Կովկասյան Ալբանիայի ժառանգությանը: 

Ավելին, նրանք նշել են, որ «հրատապ միջամտությունը և վերականգնողական աշխատանքները պարզապես անհրաժեշտ են հուշարձանի գոյատևման համար»: Հիշեցնենք, որ Europa Nostra- ն համաեվրոպական ասոցիացիաների միավորում է, որի նպատակն է մասսայականացնել և պաշտպանել Եվրոպայի մշակութային ժառանգությունը և բնական միջավայրը: Հաագայում գտնվող այս միավորումը բաղկացած է 45 եվրոպական երկրներում գործող 250 ոչ կառավարական կազմակերպություններից: Դավիթ Գարեջի համալիրը ընդգրկված է աշխարհի ամենագեղեցիկ վայրերի ցանկում: Ադրբեջանցի մասնագետները այն համարում են «նորակառույց», և արդյունքում ստացվում է, որ վրաց-ադրբեջանական հարաբերություններում առկա խնդիրը ոչ միայն տարածքային վեճի տեսքով է: 1996 թվականից ի վեր Վրաստանն ու Ադրբեջանը կատարել են սահմանը հստակեցնելու աշխատանքների գրեթե 70% -ը, սակայն 2007 թվականից ի վեր սահմանների դելիմիտացիայի գործընթացում խոչընդոտներ են ծագել, և ամենացավոտ հարցերից մեկն էլ հենց այն վանական համալիրի տարածքն է, որի վերաբերյալ վեճն էլ Զուրաբիշվիլին «եվրոպական դատարան է հասցրել»: Փորձագետներն ու վերլուծաբանները դեռևս գլուխ են կոտրում այն հարցի վրա, թե ինչո՞ւ է Զուրաբիշվիլին խառնվել այս գործին, և ինչո՞ւ այս խնդիրը Վրաստանում արագորեն քաղաքականացվում է, որի արդյունքում էլ սկսվում է արծարծվել «Ադրբեջանի օկուպացիա» թեման: Այս ամբողջ պատմությանը ուշադրության է արժանացրել նաև իտալական կաթոլիկ պորտալ AsiaNews- ը: Ըստ հրապարակման, ադրբեջանցի գիտնականները, Դավիթ Գարեջին վերագրելով Կովկասյան Ալբանիային՝ այն կոչում են Կեշիկչիդագ և նշում, որ Վրաստանը դրա հետ կապ չունի, Կովկասի Ալբանիայի օրինական ժառանգորդը Բաքուն է, այնինչ վրացիների համար այս տեսակետը գիտական չէ: Ամենաբացատրելին կարող էր լինել այն, որ Զուրաբիշվիլին որոշել է հաճոյանալ վրաց Ուղղափառ եկեղեցուն: Բայց, այնուամենայնիվ, պատրիարք Իլ յա Երկրորդը կոչ է արել հրաժարվել զանգվածային բողոքի ակցիաներից: Բացի այդ, նրա կոչը պարունակում է կարևորագույն նրբերանգներ. «Եկեղեցին դեռևս չի մասնակցում քննարկումներին», «կոչ է հնչել Վրաստանի և Ադրբեջանի իշխանություններին` արդարություն հաստատելու համար ինտենսիվ երկխոսություն վարելու», ինչպես նաև «մեկ այլ ուժ ուզում է շատ լուրջ խնդիրներ ստեղծել, որոնք, ցավոք, աջակցություն են ստանում մեկ այլ երկրում և պետք չէ հեշտությամբ ենթարկվել սադրանքների»: Վրաց Ուղղափառ եկեղեցու ղեկավարը չի մանրամասնել, թե որոնք են «այդ ուժերը»: Այս կապակցությամբ որոշ անդրկովկասյան քաղաքագետներ շտապել են տեսնել «ռուսական հետք»: Սակայն Մոսկվան չի մեկնաբանում իրավիճակը: Փաստորեն, պարզվում է, որ Դավիթ Գարեջի վանական համալիրի հարցը զուտ գիտական հարցի քննարկումից, կարծես թե, վերածվում է ժամանակակից քաղաքական հարցի՝ իրենից ինչ էր ներկայացնում քրիստոնեական Կովկասյան Ալբանիան: Հասկանալի է, որ Ադրբեջանը երբեք «չի տա» Կովկասյան Ալբանիան հայերին և Հայ Առաքելական եկեղեցուն: Այնուամենայնիվ, կա նաև պատճառ, որ «կովկասյան ալբանացիները» չտրվեն «ուղղափառ Վրաստանին»: Ադրբեջանում կաթոլիկ եկեղեցին չեզոք կերպով ցույց է տալիս, որ «քրիստոնեությունը արդեն իսկ հայտնվել էր ներկայիս Ադրբեջանի հողերում դեռևս առաջին դարերում, երբ Երուսաղեմից և Սիրիայից առաջին քրիստոնյա քարոզիչները սկսել են ժամանել Կովկասյան Ալբանիա», և հետագայում այդ հողերում հայտնվել են առաջին քրիստոնեական համայնքները: Թվում է, թե Բաքվի քաղաքական հայեցակարգը գծագրվում է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի կենսագիր Գրահամ Վիլսոնի վարկածի մեջ, որտեղ նա հայտարարում է, որ 4-րդ դարում ապրած Կովկասյան Ալբանիայի թագավոր Ուրնայիրը «օգնել է ստեղծել անկախ ալբանական եկեղեցի, որը ուղղակիորեն ենթարկվել է Վատիկանում գտնվող Հռոմի պապին»: Եթե այդպես է, ուրեմն պարզվում է, որ Կովկասյան Ալբանիայի քրիստոնեական ժառանգության հավակնորդն են ոչ միայն Հայաստանը կամ Վրաստանը, այլ նաև Սուրբ Աթոռը: Հետաքրքիր է, թե ում է նա վստահելու այդ ժառանգությունը:

Կամո Խաչիկյան

Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի