Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ո՞վ է խա­ղա­քար­տը խա­ղար­կում ներ­քին շա­հե­րի հա­մար

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

regnum.ru-ն «Անդրկովկասում մոլեգնում է «շիզոֆրենիկ դիվանագիտությունը»» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Ադրբեջանում Ռուսաստանի դեսպան Միխայիլ Բոչարնիկովը մամուլի ասուլիսի ժամանակ բարձր է գնահատել վերջերս տարածաշրջան այցելած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքը: Նա ասել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համատեղ հայտարարության մեջ խոսվել է մարդասիրական ոլորտի և անվտանգության ապահովման մասին, և դրանից կարելի է որոշակի եզրակացություն անել: Դեսպանը նշել է նաև, որ համանախագահների աշխատանքը բավականին փակ է, և դա իր բացատրությունն ունի, քանի որ հարցը շատ նուրբ է, բայց ուրախացնում է այն, որ նրանց աշխատանքը շարունակվում է, և Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարները ընդունել են շուտով հանդիպելու առաջարկը: Այսպես է ներկայացվում ընթացիկ իրադարձությունների գործող սցենարը:

Բայց արդյո՞ք դա միակ սցենարն է, եթե Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Սանկտ Պետերբուրգում կայացած մամլո ասուլիսում հայտարարել էր, որ առանց Ստեփանակերտի՝ բանակցային սեղանին մասնակցության անհնար է լուծել ղարաբաղյան հակամարտությունը: Փաշինյանը առաջին անգամ չի խոսում այդ մասին, բայց ամեն անգամ Ադրբեջանը հրաժարվում է փոխել բանակցությունների ձևաչափը: Նաև նշենք, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը ևս ցանկություն չունի աջակցել այդ գաղափարին: Եվ անմիջապես առեղծվածային հարցեր են ծագում: Եթե Երևանը իսկապես բանակցություններն առանց Ստեփանակերտի մասնակցության համարում է անհեռանկարային, ապա ինչո՞ւ է ինքը մասնակցում դրանց: Բայց, եթե մասնակցում է, նշանակում է, որ խոսքը այն օրակարգի մասին է, որը հրապարակային չէ: Առեղծված է նաև այն, որ Դուշանբեում Իլհամ Ալիևի և Նիկոլ Փաշինյանի միջև բանավոր համաձայնություններից հետո հակամարտության գոտում զգալիորեն նվազել էր լարվածությունը:

Միևնույն ժամանակ, լավատեսները ենթադրում էին, որ այսպիսով երկու պետությունների ղեկավարները, որոնք ստեղծել են ռազմական ստորաբաժանումների միջև գործնական կապեր, սկսել են խնդրի առնչությամբ իրենց լուծումները փնտրել, ինչպես և, որ հրաժարվել են 2016 թվականին Վիեննայում ու Սանկտ Պետերբուրգում միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմների հաստատման վերաբերյալ համաձայնագրերը իրականացնել: Սակայն ներկայումս Երևանը պնդում է, որ պետք է վերադառնալ այդ նախկին բանաձևին, որը արդիական է դարձել առաջնագծում ադրբեջանցի զինվորի մահվանից հետո: Այս կապակցությամբ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն հանդես է եկել հայտարարությամբ, որտեղ հայկական կողմին մեղադրել է «Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացի խափանման և տարածաշրջանում լարվածության ավելացման համար»: Երևանը իր հերթին հայտարարել է, որ այդ ժամանակ զոհվել է նաև Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի զինվոր: 

Այս առիթով Փաշինյանը հայտարարել է, որ, ստուգելով այս տեղեկությունները և զինվորների զենքերը, ստացել են հաստատում, որ հայկական կողմից ոչ մի կրակոց չի արձակվել, իսկ այդ ժամանակ ադրբեջանական կողմից կրակոցներ էին հնչում, և համանախագահներին են հանձնվել առկա տեսանյութերը, որոնք ապացուցում են ադրբեջանական ուժերի կրակ բացելը և հայկական կողմի լռությունը: Ցավոք, առաջնագծում նման միջադեպեր միշտ էլ եղել են և ոչ քիչ թվով: Բայց հիմա, ինչ-ինչ պատճառներով, ինչ-որ ուժեր սկսել են խաղալ իրավիճակի սրացման ուղղությամբ:

Ըստ Արցախի Հանրապետության նախագահի խորհրդական Տիգրան Աբրահամյանի, վերջին 10 օրերի ընթացքում շփման գծում տիրող իրավիճակը զգալիորեն վատթարացել է: Նրա խոսքերով, ադրբեջանական կողմից օգտագործվում են ականանետներ, ավտոմատ նռնականետներ և խոշոր տրամաչափի հրաձգային զենքեր: Միևնույն ժամանակ, «Ազատություն» ռադիոկայանի հայաստանյան խմբագրությունը, հաշվի առնելով Երևանի՝ Ստեփանակերտի հետ հարաբերություններում ծագած խնդիրները, հստակ մատնանշում է, որ նման զարգացումների ընթացքը ցանկալի է «երրորդ, ձևականորեն անտեսանելի կողմին, որի դիրքորոշումը ցանկացած պահի կարող է վճռորոշ լինել»: Միևնույն ժամանակ, ինչպես մեզ է թվում, Ադրբեջանի գործողություններում և Հայաստանում իրավիճակի զարգացման մեջ կա որոշակի սինխրոնացում: 

Այս ամենի մեջ լուրջ վտանգ կա, քանի որ եթե գործընթացը ավելի խորանա, ապա ինչ-որ մեկի համար կարող են արձանագրվել բավականին ցավալի արդյունքներ: Չնայած, ինչքան էլ պարադոքսալ հնչի, բայց ներկայիս ստատուս քվոյի պահպանումը տարբեր պատճառներով շահավետ է հակամարտող կողմերի համար: Այն շահավետ է «չարյաց փոքրագույնի» սկզբունքով, քանի որ խաղաղ կարգավորման արդյունքում ստեղծված իրավիճակում արմատական փոփոխությունները երկու կողմերի համար նոր բարդ խնդիրներ կստեղծեն: Պահպանել «ոչ պատերազմ, ոչ խաղաղություն» վիճակը՝ նշանակում է սպորադիկ բռնկումների ֆոնով ուղեկցվող միջնորդական խաղաղ բանակցությունների երկարաձգված անվերջանալի շարքով հակամարտության փաստացի սառեցում և միջնաժամկետ կտրվածքում կանխատեսելի «կայունության» ստեղծում:

Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը ձգձգվում է երկրար ժամանակ, քանի որ բոլոր մասնակիցները վաղուց արդեն «հարմարվել» են այն իրողություններին, որոնք քաղաքական գործիչներն են ստեղծել և օգտագործում են այն որպես համապատասխան քաղաքական կապիտալ: Ինչ վերաբերում է հայ-ադրբեջանական նոր լայնամասշտաբ պատերազմի հավանականությանը, ապա ժամանակակից պայմաններում, կարծես թե, դա անիրական է, եթե միայն հարևանությամբ գտնվող նոր վտանգավոր հակամարտությունների գոտիներ չառաջանան:

Հետևաբար, իրավիճակի վերլուծությունը հանգեցնում է մի անսպասելի եզրակացության. առկա իրավիճակի երկարատև պահպանումը կամ լճացումը իրադարձությունների զարգացման վատագույն սցենարը չէ: Ադրբեջանին շահավետ չէ Հայաստանում առաջացած քաղաքական ճգնաժամը օգտագործել Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի սրման համար, քանի որ դա կհանգեցնի հայկական հասարակության համախմբման և Ռուսաստանի կողմից հակամարտող կողմերի վրա ճնշման ու ազդեցության աճի:

Ինչպես նշում է ադրբեջանցի ռազմական փորձագետ Ազադ Իսազադեն, «մոտակա տարածաշրջաններում առանց այդ էլ շատ են ծխացող հակամարտություններ, որոնցում խառն են աշխարհի ու տարածաշրջանի ուժային կենտրոնները», և «մեկ այլ հակամարտությունն այդ բոլոր ծխացող օջախները կվերածի մեծ հրդեհի»: Հայաստանին առավել ևս նման հակամարտություն պետք չէ: Սակայն դա չի խանգարում ղարաբաղյան խաղաքարտը խաղարկել սեփական ներքին շահերի համար: Ինչը որ տեղի է ունենում հիմա:

Կամո Խաչիկյան

 
«Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական մյուս սահմանային անցակետերում ծառայության անցնելու համար (տեսանյութ) Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն կատարողները հավաքագրվել են ԻՊ-ի «Խորասանի ձայն» տաջիկական ՏԳ ալիքի միջոցով Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Եղանակային վատ պայմանների պատճառով Վրաստանից Հայաստան տանող ճանապարհը փակ է Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոսներ Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո կատարվում է ոտնլվայի արարողություն Սամվել Շահրամանյանը Le Figaro-ին ասել է՝ քանի հայ է մնացել օկուպացված Արցախում Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ռուբլին էժանացել է. փոխարժեքն՝ այս պահին «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Հրդեհ է բռնկվել Ադրբեջանի մետրոյի Նասիմի կայարանում (տեսանյութ)ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ Պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով լույս չի լինելու Սպասվում է 0․․․-1 աստիճան ցուրտ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերինՀայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ պատասխանը Ադրբեջանի հայտարարություններին Սուպերմարկետի 19-ամյա հսկիչը BMW-ով «դրիֆթ» է կատարել, ապա՝ բերման ենթարկվելՊեսկովը տարօրինակ է անվանել ԱՄՆ-ի հայտարարություններն ահաբեկչության մեղավորների մասին Ավելի քան 4300 բեռնատար Վերին Լարսում սպասում է սահմանն անցնելունԱրդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»ՀՀ ԱԳՆ-ն պատասխանել է Ադրբեջանի հայտարարություններին 143 անուն. հրապարակվել է Մոսկվայի Crocus City Hall-ի ողբերգության զոհերի նոր անուններ. ցանկՈղբերգական դեպք՝ Արագածոտնի գյուղում․ թոռը պապի մարմինը հայտնաբերել է պատշգամբի ճաղավանդակից կախվածՄոսկվայում պայթյունի սպառնալիքի պատճառով տարհանում է կատարվել առևտրի կենտրոում