Երևան, 20.Ապրիլ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Պառ­լա­մեն­տա­կան վո­յաժ­ներն ու դի­վա­նա­գի­տա­կան անա­տա­մու­թյու­նը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Պառլամենտարիզմի կայացման գործում, անշուշտ, մեծ դեր ունեն կուսակցությունները և կուսակցական համակարգն ընդհանրապես: Պառլամենտարիզմի կայացման գլխավոր նախապայմանը սեփական պատասխանատվությամբ որակյալ քաղաքական որոշումներ ընդունելու ունակ կուսակցությունների կայացումն է:

Իսկ այդ պրոցեսը խթանելու համար պետք է ստեղծել քաղաքական համակարգի ինստիտուցիոնալ ձևավորման օրենսդրական նախադրյալներ: Սակայն այսօր ունենք մի իրավիճակ, երբ խորհրդարանն օգտագործվում է արդեն իսկ կայացրած որոշումներին քաղաքակիրթ տեսք տալու, դեմոկրատական արհեստական շղարշ ստեղծելու համար:

Փաստացի ունենք այնպիսի մի իրականություն, երբ «իշխանության կուսակցություն» և «իշխող կուսակցություն» հասկացությունները միմյանցից չեն տարբերվում, բայց փաստացի դրանք տարբեր բովանդակություն ունեցող երևույթներ են: Ինչո՞ւ են հետխորհրդային տարածքում իշխող կուսակցությունները վերածվում իշխանության կուսակցության, և ո՞րն է նրանց տարբերությունը։ Այդ հարցի պատասխանը որոնելու համար պետք է փորձենք հասկանալ, թե ինչո՞ւ են կայացած ժողովրդավարություն չունեցող երկրներում պետությունը և իշխող կուսակցությունները տարրալուծվում միմյանց մեջ։

Հայաստանը ներկա փուլում հայտնվել է մի խաչմերուկում, որտեղ պետք է ընտրություն կատարի, թե որ ուղղությամբ է շարունակելու իր ընթացքը։

Մի քանի դրույթով բացենք որոշակի փակագծեր. որպես կանոն՝ իշխող կուսակցության կադրերը զբաղեցնում են կառավարության քաղաքական պաշտոնները և ուղղորդում են պետության զարգացման ուղին, վարում արտաքին ու ներքին քաղաքականությունը, սակայն չեն միջամտում հաստատությունների բնականոն աշխատանքներին և չեն ազդում նրանց կադրային քաղաքականության վրա։ «Իշխանության կուսակցությունը», հակառակը, ձևավորվում է հենց իշխանության ներսում, ինչը բնորոշ է մասնավորապես նախկին խորհրդային երկրներին և ունի պատմական պատճառներ։

Մենք մի դեպքում գործ ունենք պառլամենտական տիպի կուսակցությունների հետ, իսկ մյուս դեպքում՝ ավտորիտար։ Կայացած պառլամենտական կառավարման մոդելի երաշխիքներն են իշխանության ճյուղերի տարանջատումը, անկախ դատական համակարգը, սակայն ամենակարևոր երաշխիքը, որն անիմաստ է դարձնում իշխող կուսակցության ներթափանցումը պետական հաստատություններ, սեփականության իրավունքի պաշտպանվածությունն է։

ՀՀ-ում տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո հանրության մոտ այնպիսի սպասում կար, որ ընտրությունների արդյունքում կձևավորվի իսկական ժողովրդամետ օրենսդիր, երբ այնտեղ կիշխի մտքի ստեղծարարությունը, հայրենիքին նիրվածությունը, երբ այնտեղ կաշխատեն ոչ թե ձևականորեն, այլ իրոք երկրի հոգսերով մտահոգ պատգամավորներ, որոնք իրենց օրենսդիր գործունեությամբ պիտի նպաստեն ՀՀ առաջընթացին:

Ցավոք, իրականությունն այս մի քանի ամիսների ընթացքում այլ բան ապացուցեց. ժողովրդի կողմից ընտրյալները այդպես էլ չգիտակցեցին, որ հարկատուների հաշվին գործունեություն ծավալելը ԱԺ-ից ստացած բարձր աշխատավարձը կամ ստրասբուրգյան թանկարժեք, բայց անարդյունավետ գործուղումները չեն:

ԱԺ-ն, իր ուռճացված ապարատով, արդեն իսկ ֆինանսական ծանր բեռ է մեր հասարակության համար, սրան գումարած նաև այն թանկարժեք ու բազմամարդ գործուղումները, որոնք տեղի են ունենում ամեն ամիս, ընդհանուր պատկերը դարձնում են սյուռեալ:

Ընդհանուր թվով մեկ ամսվա ընթացքում ԱԺ-ից եղել է 26 գործուղում, որը միանշանակ ահռելի ծանր բեռ է պետբյուջեի և, որ նույնն է, հարկատուների ուսերին:

Այս «տուրնեների» մասին ծանոթանալիս տպավորություն է, որ համաշխարհային մեգաաստղերի շրջագայությունների ցանկն է, այնինչ…

Վերջին մեծ պատվիրակությունը, որը գտնվում էր Մոսկվայում, բավական անատամ և թույլ պահվածք դրսևորեց և պատշաճ չհակադարձեց մեր պետականության թիվ մեկ հակառակորդի պառլամենտական հռետորաբանությանը, նրանք անգամ միջազգային այդ բարձր հարթակից ադրբեջանական քարոզչամեքենային չհասցրին համարժեք հակահարված: 

Եվ հենց այստեղ հարց է առաջանում՝ եթե բոլոր վերոնշյալ գործուղումների ժամանակ, որոնք մի քանի հազար դոլար արժողություն ունեն, մեր խորհրդարանականները նման պահվածք են ցուցաբերում, ապա ի՞նչ իմաստ ունեն այդ գործուղումներն ընդհանրապես: Ի դեպ, հավելենք, որ, ըստ մամուլում առկա տեղեկությունների, Մոսկվայում թեմային խառնվել են նախկինները: Նշանակում է՝ մեր խորհրդարանն ու խորհրդարանական դիվանագիտությունը լեթարգիական քնի մեջ են, և մենք իրոք լուրջ փաստի առաջ ենք կանգնած, որի պտուղները կտեսնենք առաջիկայում: Դրա փոխարեն, սակայն, մենք տեսնում ենք սելֆիների շարք, ժպտադեմ ու հպարտ կեցվածքով կադրեր, որոնք այնպիսի տպավորություն են ստեղծում, որ տվյալ անհատներն օր ու գիշեր մտածում են միայն ազգային ու պետական խնդիրների մասին:

Ամփոփելով՝ փաստենք գլխավորը. Հայաստանում պառլամենտական ժողովրդավարությունը կկայանա միայն այն դեպքում, երբ պերսոնիֆիկացված համակարգից անցում կկատարվի դեպի մասնակցային, խմբային պատասխանատվությամբ համակարգի, երբ երկրի, իշխող կուսակցության ղեկավարի փոփոխության արդյունքում որևէ կերպով վտանգված չի լինի դեմոկրատական պետության գոյությունը:

ԱՐՄԵՆ ՀՈՎԱՍԱՓՅԱՆ

Պելմենի. ռուսակա՞ն, չինակա՞ն, մոնղոլակա՞ն, թե՞... գերմանական ուտեստ. «Փաստ»Երեկվա փաստաթուղթը ծնվեց նենգաբար, այն պահին, երբ գնում էին հանրային քննարկումներ, ձևակերպվում են առաջարկներ, որոնք ՀՀ-ի դիրքերը կուժեղացնեին․ Վահե Հովհաննիսյան ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (20 ԱՊՐԻԼԻ). Առաջին էլեկտրոնային մանրադիտակը, առաջին հաջողված արյան փոխներարկումը, մաքուր ռադիումի ստացումը. «Փաստ»Հաջողություն գործունեության մեջ․ ինչ է սպասում կենդանակերպի այս նշաններին Ի՞նչն է անհանգստացնում Ֆրանսիային. Ադրբեջանը ոտնձգություն է կատարում Հայաստանի տարածքային ամբողջականության դեմ. «Փաստ»Բռնցքամարտի ԵԱ-ի մրցումային հերթական օրը Հայաստանն ունի 4 ներկայացուցիչ Հրատապ. Լարված իրավիճակ Կիրանց, Բաղանիս և Ոսկեպար գյուղերում Գուտերեշը կոչ է արել Հայաստանին ու Ադրբեջանին շարունակել սահմանազատումը և լուծել բոլոր երկկողմ խնդիրները Առանձին շրջաններում սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ Ինչո՞ւ են ռուս խաղաղապահները հեռանում Լեռնային Ղարաբաղից. «Փաստ»Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ) Ողջունում ենք Ալմա-Աթայի հռչակագրի շուրջ Երևանի և Բաքվի համաձայնության մասին հայտարարությունը․ Բլինկեն Արմավիրի մարզում որդին դանակահարել ու սպանել է հորը «Շատ թանկ է կորուստը, համակերպվելն՝ անհնար, պարզապես ապրում ենք, մինչև...». սերժանտ, ջոկի հրամանատար Տիգրան Գալստյանն անմահացել է հոկտեմբերի 31-ին «Մարտունի 2»-ում. «Փաստ»Երևանի դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան օդաճնշիչ ատրճանակով կրակել է 15-ամյա երեխաների վրա Ի՞նչ փոխարժեք է սահմանվել այսօր Փաշինյանի իշխանության օրոք ոստիկանական մեքենայից ձերբակալվածի են բռնության ենթարկում. Ավետիք ՉալաբյանԱշխատանքային փորձի շեմը կնվազեցվի. կադաստրի կոմիտեն օրենսդրական փոփոխություններ է առաջարկում. «Փաստ»Ջուր չի լինի «Փրկենք՝ վաղվա համար» համահայկական հեռուստամարաթոն Ադրբեջանը շարունակում է իր հանցագործությունները. «Փաստ»Փաշինյանի «երկրորդ հայտնությունը» ոսկեպարցիներին ու ոչ միայն. մե՛կ՝ «վախ ծախելով», մե՛կ էլ՝ «կոնֆետի նկար». «Փաստ»«Հուսանք, որ վերջապես, թեկուզ ուշացումով, կստեղծվի վճռական դիմադրության ճակատ». «Փաստ»Շրջված ծառ, տանիքի պոկված թիթեղ, Երևանում քամին վնասներ է հասցրել Ճանապարհը փակած տավուշեցիները լուսաբացին 5-ին դադարեցրել են ակցիան. մանրամասներ Հրաշալի օր է. ապրիլի 20-ի աստղագուշակԿոռուպցիա կա, կոռուպցիա... և այնպես կա, որ նույնիսկ Արևմուտքն է բարձրաձայնում. «Փաստ»Հանդիպում ես մարդու, ով նույնպես հոգնել է խաղից… Անահիտ Սիմոնյանը նոր սիրելի՞ ունի Ինչ քպականներն ասել են, արել են տրամագծորեն հակառակը. ևս 20 օրինակ. «Փաստ»Սամվել Վարդանյանի հետ կապված պատմությունը՝ «լակմուսի թուղթ» հանրային տրամադրությունների առումով. «Փաստ»Հանձնման հերթական արարը. ոսկեպարցիներին այլ բան է ասում, իսկ իրականում այլ բան պայմանավորվում. «Փաստ»Պատրաստեք 100 դրամանոցները. մայիսի 1-ից հասարակական տրանսպորտի վարորդներն այլևս գումար չեն մանրելու. «Փաստ»Մոսկվացու սպանության համար կասկածվող ադրբեջանցուն և նրա երկու եղբայրներին տարել են Մոսկվա Տավուշում ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցները պահանջում են հանդիպում մարզպետի հետ Կուրսկի շրջանում հայտարարվել է անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումների վտանգի մասին«Դուք սովոր եք ստրուկի կարգավիճակով ապրելուն, դուք չեք սիրում երկիրը»․ հավաք՝ Ազատության հրապարակում (տեսանյութ) ՀՀ դեսպանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Սուրբ Աթոռի պետական քարտուղարության ընդհանուր հարցերով փոխանորդինԻ՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին 24 ժամ ջուր չի լինելուՀՀ դեսպանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Սուրբ Աթոռի պետական քարտուղարության ընդհանուր հարցերով փոխանորդինԻնչ իրավիճակ է այս պահին Տավուշում (տեսանյութ) Արտակարգ իրավիճակ՝ Դավթաշենում. խմելու ջուրը 4-րդ օրն է՝ անխնա հոսում է ու ողողում թաղամասըԼարված իրավիճակ. Ոսկեպարի ու Բաղանիսի բնակիչները փակել են ճանապարհը ՔՊ դեպուտատները, իրար հերթ չտալով, շարունակում են կազմակերպված ձևով համոզել, որ թշնամուն հող հանձնելը «ձեռնտու է» Հայաստանին․ Արտակ Զաքարյան «Ալ Ֆաթեհը» հաղթել է «Ալ Ռաեդին»․ Սելարայանը՝ գոլի հեղինակ Մայիսի 1-ից ուժի մեջ է մտնում Էլեկտրոնային ծանուցումը նախընտրելու դեպքում 20 տոկոս նվազ բոնուսային համակարգի բաղադրիչը (տեսանյութ) Բաքվի վարչախումբը ցնծում է իր համար անսպասելի հաջողություների շղթայիցԿլաարը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ձեռք բերված պայմանավորվածության մասին․ «ԵՄ-ն լիովին աջակցում է» Կյանքից հեռացել է ԵԱՀԿ ՄԽ Ռուսաստանի առաջին համանախագահ Վլադիմիր Կազիմիրովը Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր նվաճեց (տեսանյութ)