Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Հա­յաս­տա­նը Եվ­րո­մի­ու­թյան և ԵԱՏՄ-ի մի­ջև ընտ­րու­թյան հար­ցում ընտ­րեց ՀԱՊԿ-ը

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

eurasia.expert-ը «Եվրամիության հետ «Արևել յան գործընկերության» 10 տարին. դասեր Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի համար» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Բաթումում տեղի ունեցած «Արևել յան գործընկերության» երկրների համաժողովում Եվրախորհրդի նախագահ Դոնալդ Տուսկը հայտարարել էր, որ ԽՍՀՄ-ի փլուզումը ունեցել է ահռելի դրական ազդեցություն Վրաստանի, Լեհաստանի և Կենտրոնական ու Արևել յան Եվրոպայի երկրների համար: Նա նաև հայտարարել է , որ Եվրամիությունը փորձում է Անդրկովկասը «քաշել» իր ազդեցության գոտի:

Արդեն շուրջ 10 տարի է, որ անդրկովկասյան երեք պետությունները ընտրել են Արևմուտքի հետ համագործակցության ուղին, և այդ պայմաններում «Արևել յան գործընկերության» ծրագրի տասնամյակին նվիրված Բաթումում կայացած համաժողովը վերածվել էր կարևոր քաղաքական սիմվոլի: Եվրոպայի համար Թբիլիսին առանձնահատուկ է, նա համարվում է «Արևել յան գործընկերության» առաջամարտիկ, և պատահական չէ, որ հենց նա է Անդրկովկասում առաջինը ստացել քաղաքացիների՝ շենգենյան գոտու երկրներ առանց մուտքի արտոնագրի այցելությունների թույլտվություն, և հենց նա է իր ստրատեգիական նպատակը համարում ոչ միայն ՆԱՏՕ-ի, այլ նաև Եվրամիության մեջ մտնելը:

Այնուամենայնիվ, չնայած համաժողովում հնչած՝ ապագայի լավատեսական մտքերին, քննարկումից դուրս մնաց ամենակարևոր՝ կովկասյան ուղղությամբ «միացյալ Եվրոպայի» արդյունավետ քաղաքականության իրականացման հարցը: Բանն այն է, որ «Արևել յան գործընկերության» 10-ամյա աշխատանքը անդրկովկասյան երեք պետությունների հետ տվել է երեք տարբեր արդյունք: Վրաստանի դեպքում ստրատեգիական ընտրություն դեպի Եվրամիություն, իսկ Ադրբեջանի և Հայաստանի դեպքում` տարբեր ուղղվածության սելեկտիվ կոոպերացիա: Հայաստանը մոտ էր ասոցացման համաձայնագիրը ստորագրելուն, բայց դա չեղավ, և Արևելքը, ինչպես միշտ, դրանում մեղադրեց Մոսկվային: Բայց կան կարևոր նրբություններ: Ինչ-որ իմաստով կարելի է արձանագրել, որ Ուկրաինայի օրինակը Հայաստանի համար է, որը ստորագրեց համաձայնագիրը և ստացավ արդյունք:

Հայաստանը չէր կարող առանձնանալ Ռուսաստանից առանց անվտանգության առումով ինչ-որ փոխհատուցում ստանալու: Իհարկե, պայմանագրի ստորագրումը որոշակի տնտեսական դիվիդենտներ կբերեր, բայց դա չէր կարող երաշխավորել Երևանի դիրքորոշման պահպանումը Ղարաբաղի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հարցում: Արդյունքում Երևանը ընտրեց ԵԱՏՄ-ն կամ Ռուսաստանը, որպես երկրի անվտանգության պահպանման ավելի հուսալի գործընկեր: Հայաստանում անգամ հումոր կա. «Հայաստանը Եվրամիության և ԵԱՏՄ-ի միջև ընտրության հարցում ընտրեց ՀԱՊԿ-ը»: Այնուամենայնիվ, անգամ դա չխանգարեց Երևանին շարունակել համագործակցությունը «Արևել յան գործընկերության» շրջանակներում: 

Ադրբեջանը, ինչպես մինչև 2013 թվականը, այնպես էլ Ուկրաինայի ճգնաժամից և Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև դիմակայության նոր փուլ սկսվելուց հետո էլ հավատարիմ է մնացել Եվրամիության հետ փոխշահավետ համագործակցության սկզբունքին: Նրանց միջև բանակցությունների «եվրոպական արժեքային» բովանդակությունը միշտ էլ եղել է երկրորդ պլանում: Այս իմաստով ուշագրավ է այն, որ 2018 թվականի հուլիսին Եվրամիությունը և Ադրբեջանը ձեռք են բերել պայմանավորվածություններ չորս գործընկերային առաջնահերթություններով՝ պետական կառույցների ամրապնդում և լավ կառավարում, տնտեսական զարգացում և շուկայական հնարավորություններ, էներգաարդյունավետություն և մոբիլություն: Այստեղ պետք է նշել, որ երկու կողմերի համար այնպիսի զգայուն հարցերը, ինչպիսիք են մարդու իրավունքների պաշտպանությունը և ղարաբաղյան կարգավորումը, առաջնահերթությունների մեջ չեն մտնում:

2019 թվականի ապրիլին Եվրամիության արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով գերագույն հանձնակատար Ֆեդերիկո Մոգերինին, մեկնաբանելով «Եվրոպա-Ադրբեջան» համագործակցության խորհրդի նիստի արդյունքները, հայտարարել է, որ «ի տարբերություն Եվրամիության հետ ասոցացման համաձայնագրեր ստորագրած Ուկրաինայի, Վրաստանի և Մոլդովայի, Ադրբեջանը, լինելով նավթով ու գազով հարուստ երկիր, հավատարիմ է Եվրամիության հետ շատ սերտ և հավասար հարաբերություններ զարգացնելուն» (մեր ժամանակների համար հազվադեպ անկեղծություն): 

Հենց դա է պատճառը, որ Բաքվի և Բրյուսելի միջև համաձայնագրի կնքման շուրջ բանակցությունները դեռ շարունակվում են, չնայած ստորագրման ժամկետների մասին բազմիցս է հայտարարվել: Կովկասի բոլոր երեք երկրներն էլ ունեն տարբեր դիրքորոշումներ Եվրամիության հետ համագործակցության վերաբերյալ: Վրաստանը Բրյուսելում տեսնում է մի ուժ, որը կարող է օգնել լուծել երկրի տարածքային ամբողջականության խնդիրը: Տարածաշրջանային մեկուսացման պայմաններում գտնվող Հայաստանը ձգտում է դիվերսիֆիկացնել տնտեսական կապերը առանց Ռուսաստանի հետ ռազմավարական դաշինքի խախտման: Ադրբեջանը ավելի շատ կողմնակից է գործնական կոմերցիոն մոդելի, առանց մարդու իրավունքների և քաղաքացիական ազատությունների խստիվ պարտավորությունների ընդունման:

Այսպիսով, «Արևել յան գործընկերության» ծրագրի իրականացումը մեկ ստանդարտով առնվազն խնդրահարույց է, եթե ոչ անիրականանալի: Եվ եթե որոշների համար այդ ծրագրի «զսպման» ունակությունը կարևորագույն գերակայությունն է, ապա մյուսների համար կարևոր է անվտանգության երաշխիքները կամ շահավետ տնտեսական համագործակցության հնարավորությունը:

Կամո Խաչիկյան

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. Չալաբյան