Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Գլադիատորական մարտեր. պատի՞ժ, ադրենալի՞ն, թե՞ հարստանալու միջոց

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Գլադիատորները եղել են ստրուկներ, որոնց ստիպել են կռվել ամբոխի աչքի առաջ։

Իրականում այնքան էլ այդպես չէ։

Երևի թե ամենաշատ մոլորությունները մարդիկ ունեն գլադիատորների մասին պատկերացումներում։ Ընդ որում, նման մոլորությունները առաջացել են մեր ժամանակներում՝ գլադիատորներին նվիրված կինոնկարների և գրքերի «շնորհիվ»։

Հռոմեական ամֆիթատրոններում կռվող գլադիատորի կերպարը մեր ժամանակներում պահանջված է դարձել։ Սրա պատճառը այն է, որ իրականում չափազանց քիչ են Հին Հռոմում գլադիատորական մարտերի մասին ճշգրիտ տեղեկությունները, ինչի արդյունքում դրանք չեն եղել պատմաբանների և հնէաբանների ուսումնասիրության առանձին առարկա։

Այդ մարտիկների սպառազինությունը, կյանքը և կյանքի պայմանները հանդիսացել են ընդամենը այլ նպատակով կատարված հետազոտությունների լրացում։ Օրինակ՝ խորհրդային պատմաբաններին գլադիատորները հետաքրքրում էին միայն այն համատեքստում, որ ժամանակին հռոմեական ստրուկների միակ ապստամբության առաջնորդը եղել էր գլադիատոր Սպարտակը։

Այն, որ գլադիատորները եղել են ստրուկներ, գալիս է հենց այդ պատմությունից։ Ընդ որում, անտեսվում է այն փաստը, որ Սպարտակը ստրուկ չի եղել։ Նա ընդամենը դատապարտվել էր կռվել գլադիատորական մարտում, քանի որ այդ խիզախ ֆրակիացին դասալքել էր հռոմեական բանակը (իսկ այնտեղ նա հայտնվել էր որպես ռազմագերի. հռոմեացիները սովորություն ունեին իրենց բանակը համալրել ռազմագերիների հաշվին)։

Այսինքն, Սպարտակը ընդամենը դատապարտյալ էր, որ կրում էր իր պատիժը և ստրուկ չէր։

Ընդհանրապես, գլադիատորներին կարել է բաժանել չորս խմբի։ Առաջին և ամենամեծաքանակ խումբը ռազմագերիներն են, և իրոք սա գլադիատորների ամենահին տիպն է, որը գոյություն է ունեցել Հանրապետության և Կայսրության ժամանակ։ Երկրորդ խումբը հանցագործներն են, որոնք դատապարտվել են գլադիատորական մարտերի. այս ավանդույթը արմատավորվել է Հանրապետության ուշ ժամանակաշրջաններում և շարունակվել է Կայսրության ժամանակաշրջանում ։

Երրորդ խումբը ստրուկներն են, որոնց սկսել են գլադիատորներ դարձնել Հանրապետության ժամանակաշրջանի վերջում, սակայն պետք է հաշվի առնել այն, որ արդեն Կայսրության շրջանում նման գլադիատորների քանակը խիստ պակասել էր, քանի որ ամբոխին դուր չէր գալիս այն, որ ստրուկ-գլադիատորները կռվում են թույլ և առանց ոգևորության։

Արժե նշել, որ այս երեք գլադիատորական խմբերից տեսականորեն ոչ մեկի դեպքում գլադիատոր լինելը ցմահ չի եղել։ 

Օրինակ՝ ցանկացած դատապարտյալ, ռազմագերի կամ ստրուկ ելույթի համար (կենդանի մնալու դեպքում) մեծ գումար է ստացել։ Ստրուկի կամ ռազմագերու համար դա եղել է մոտավորապես իր շուկայական արժեքի մեկ հինգերորդը, այսինքն՝ 5 հաջող մարտից հետո հնարավորություն է եղել հետ գնել ազատությունը, իսկ ինչ վերաբերում է դատապարտված հանցագործներին, ապա նրանց դատապարտման ժամանակը եղել է սովորաբար 5 տարի, որից հետո մարտիկը կարող էր հանգիստ թողնել գլադիատորական բեմը։ 

Ավելին, ցանկացած գլադիատոր կարող էր ազատ արձակվել ըստ հանդիսատեսների ցանկության, երբ հաջող ելույթից հետո էդիտորը (խաղերի կազմակերպիչ) արիության համար տալիս էր նրան փայտյա սուր՝ ռուդիս։

Այնուամենայնիվ, այս հնարավորություններից օգտվում էին ոչ բոլորը։ Կան Կայսրության ժամանակների բազմաթիվ վկայություններ, որ ռուդիս ստացածները կրկին վերադարձել են բեմ։

Հավանաբար նրանց նման արարքի դրդում էր զգալի վարձատրությունը և հեշտ ապրուստը։ Օրինակ՝ ռուդիս ստացածը մեկ մարտի համար ստանում էր 12 հազար սիստերցիա (համեմատության համար ասենք, որ հռոմեացի հողագործին ընտանիքը կերակրելու համար պետք էր մոտ 500 սիստերցիա)։

Երբեմն անգամ ռուդիս ստացածը հայտնվում էր գլադիատորական բեմում կրկին հանցագործություն կատարելու համար, օրինակ՝ սիրիացի գլադիատոր Ֆլամման 4 անգամ ստացել է ռուդիս, և որպես գլադիատոր ապրել 30 տարի, որից հետո դարձել է մարզիչ գլադիատորական դպրոցում։

Գլադիատորների վերոնշյալ երեք խմբերից զատ գոյություն է ունեցել նաև չորրորդ խումբը։ Սրանք ազատ մարդիկ են եղել, որոնք կամավոր գլադիատոր են դարձել (աուկտորատներ)։ Այս խմբի մարդիկ առկա էին դեռևս Հանրապետության ժամանակաշրջանում, սակայն Կայսրության ժամանակ սրանց քանակը խիստ աճել է։

Անգամ աուկտորատներ-գլադիատորների քանակը սկսել է գերազանցել այլ խմբերի գլադիատորների քանակին։

Հետաքրքիր է այն, որ ըստ հռոմեացի պատմաբանների, գլադիատորներ դառնում էին ոչ միայն աղքատ ազատ քաղաքացիները, այլ անգամ սենատորների, հարուստ վաճառականների երեխաները։ Անգամ եղել են դեպքեր, որ որպես գլադիատոր հանդես են եկել միապետները, օրինակ՝ բոլորին լավ հայտնի Կոմմոդը։ Ի դեպ, այդ միապետը յուրաքանչյուր ելութի համար ստանում էր մեկ միլիոն սիստերցիա, որը լավ հավելում էր հռոմեական գանձարանին։

Այնուամենայնիվ, գլադիատոր հիմնականում ազատ մարդիկ դառնում էին ոչ փողի համար, «ոսկե երիտասարդության» համար դա ապահովում էր մեծ հաջողություն կանանց մոտ, հետո էլ՝ կան մարդիկ, որոնց պետք է սուր զգացողություն՝ ադրենալին, որը շարքային հռոմեացու կյանքում բացակայում էր։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

 

Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ