Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին խնդիր­նե­րի լու­ծում­նե­րի փնտրտուք

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ


russian.rt.com-ը ««Փափուկ ուժից» մինչև ռազմական համագործակցություն. ինչու է Վրաստանը մասնակցում Ադրբեջանի և Թուրքիայի համատեղ զորավարժություններին» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Ադրբեջանում մեկնարկել է Eternity-2019 («Հավերժություն-2019») հրամանատարաշտաբային զորավարժությունը, որին մասնակցում են նաև Թուրքիան և Վրաստանը:

Ըստ սցենարի, երեք երկրների զինծառայողները վարժվելու են տարածաշրջանային տնտեսական նախագծերի պաշտպանության իրականացման մեջ: Այն մասին, որ թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժություններին մասնակցելու է նաև Վրաստանը, հայտարարվել էր այս տարվա հունիսին՝ երեք երկրների պաշտպանության նախարարների հանդիպումից հետո:

Ըստ Պլեխանովի անվան տնտեսագիտական համալսարանի քաղաքագիտության և սոցիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, քաղաքագետ Անդրեյ Կոշկինի, Վրաստանն ակնկալում է, որ զորավարժություններին մասնակցելը կօգնի բարձրացնել իր բանակի հրամանատարական կազմի պատրաստությունը, և, բացի դա, ՆԱՏՕ-ի երկրորդ ամենահզոր բանակը Թուրքիայինն է, իսկ Վրաստանը ակտիվորեն ձգտում է այդ դաշինքին անդամակցել, և նման զորավարժությանը մասնակցելը Թբիլիսիի՝ նպատակին մոտենալու գործողություն կարելի է համարել:

Քաղաքագետը նաև կարծում է, որ Վրաստանը ինքնին հազիվ թե այդ զորավարժությունների առաջատար մասնակիցն է՝ հաշվի առնելով նրա զինված ուժերի ցավալի վիճակը, իսկ ինչ վերաբերում է Ադրբեջանին, ապա նա Հայաստանի հետ հարաբերությունների դժվարությունների համատեքստում իր տարածաշրջանային խնդիրների լուծում է փնտրում այնպիսի ուժեղ խաղացողի հետ, ինչպիսին է Թուրքիան, և ռազմական փոխգործակցությունը թույլ է տալիս նրան ցույց տալ, որ Ադրբեջանը միայնակ չէ և կարող է ստանալ արտաքին աջակցություն:

Բաքվի և Անկարայի հետ միասին զորավարժություններին մասնակցելու պաշտոնական Թբիլիսիի որոշումը ոչ միանշանակ արձագանք է առաջացրել Վրաստանում: Ինչպես հայտարարել է Լեյբորիստական կուսակցության առաջնորդ Շալվա Նաթելաշվիլին, Դավիթ-Գարեջի վանական համալիրի հետ կապված Ադրբեջանի գործողությունների ֆոնին դա հավասարազոր է Վրաստանին և նրա պատմությանը վիրավորանք հասցնելուն:

Սևծովյան-կասպյան տարածաշրջանի սոցիալական և քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Վլադիմիր Նովիկովը rt.com– ին տված հարցազրույցում բացատրել է, որ վրացական քաղաքական վերնախավի շրջանում ոչ պարզ վերաբերմունք է ձևավորվել Ադրբեջանի հանդեպ: 

Փորձագետի կարծիքով, Ադրբեջանի նկատմամբ անվստահության հիմքը ոչ այնքան սահմանային հարցերն են, որքան Բաքվից էներգետիկ լիովին կախվածության վախը:

Ըստ նրա, արդեն այսօր իսկ վրացական կողմը զգում է ադրբեջանական էներգակիրների մատակարարումներից կախվածությունը, և ակնհայտ է, որ այժմ Թբիլիսիում առկա է որոշակի հակամարտություն վառելիքի մատակարարման ադրբեջանական կողմնորոշման կողմնակիցների և նրանց հակառակորդների միջև:

Հիշեցնենք, որ վրաց-ռուսական հարաբերությունների ճգնաժամի պայմաններում Թբիլիսին հրաժարվել է ռուսական գազ ներկրելուց և սկսել է մեծացնել ադրբեջանական էներգակիրների մատակարարումները, ներառյալ ոչ միայն բնական գազը, այլ նաև նավթը:

Սակայն ժամանակի ընթացքում Վրաստանի ղեկավարությունը սկսել է կասկածել այս մոդելի արդյունավետության վրա: ԶԼՄ-ներն այս տարվա փետրվարին գրել էին, որ Գեորգի Քոբուլիան, որն այն ժամանակ զբաղեցնում էր Վրաստանի էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը, հայտարարել էր, որ էներգակիրների մեկ մատակարարի մենաշնորհը անընդունելի է: 

Ըստ Պրիմակովի անվան Միջազգային հարաբերությունների և տնտեսության հետխորհրդային երկրների հետազոտության կենտրոնի ավագ գիտաշխատող Վլադիմիր Ավատկովի, Թուրքիայի համար անցանկալի է առճակատումը Բաքվի և Թբիլիսիի միջև:

Փորձագետը կարծում է, որ Անկարան շահագրգռված է այդ պետությունների միջև միասնության ամրապնդմամբ, որպեսզի վրացական տարածքով իր ապրանքներն ազատորեն տեղափոխվի թուրքական կողմից որպես «փոքր եղբայր» ընկալվող Ադրբեջան: 

Ավատկովը նշել է նաև, որ բացի դա, հարկ է հասկանալ, որ «Eternity-2019» զորավարժությունները նպաստում են տարածաշրջանում թուրքական ազդեցության տարածմանը:

Վերջին տասնամյակների ընթացքում Թուրքիան մեծ աշխարհաքաղաքական հավակնություններ է դրսևորում և ձգտում է ստեղծել իր ազդեցության գոտին` ընդունելով պանթուրքիզմի գաղափարները: 

Չնայած Վրաստանը թուրքալեզու երկրների շարքում չէ, սակայն հետաքրքրություն է ներկայացնում Թուրքիայի համար: Անկարան Վրաստանը տեսնում է որպես կամուրջ դեպի կարևոր դաշնակից` Ադրբեջանը, ինչպես նաև Կենտրոնական Ասիայի թյուրքալեզու երկրներ:

Անկարան Թբիլիսիի հետ համագործակցությունը չի սահմանափակում միայն ռազմական դաշտով, և նա այսօր Վրաստանի ամենամեծ առևտրային գործընկերն է: Միևնույն ժամանակ, թուրքական կողմը չի մոռանում իր «փափուկ ուժը» կիրառել Վրաստանի հանդեպ: Վրաստանում ակտիվորեն գործում են թուրքական տարբեր պետական և հասարակական կազմակերպություններ:

Թուրքական կողմի համար առանձնահատուկ հետաքրքրություն են ներկայացնում վրացական այն շրջանները, որտեղ մահմեդականները մեծամասնություն են կազմում. օրինակ՝ այդպիսին է Աջարիան:

Աջարիան ժամանակին եղել է Օսմանյան կայսրության կազմում և այսօր դարձել է ոչ միայն Անկարայի մշակութային նախագծերի հասցեատերը, այլ նաև թուրքական ներդրումների հիմնական ստացողը:

ԶԼՄ-ների տեղեկություններով, թուրքական ֆինանսական ներարկումների ծավալը հասնում է ինքնավարություն մուտք գործող ընդհանուր արտաքին ներդրումների 90% -ին:

Մինչ Թբիլիսին բողոքում է «ռուսական ագրեսիայի» և «օկուպացիայի» դեմ, թուրքական ազդեցությունն ավելի ու ավելի է զգացվում հարավ-արևմտյան Վրաստանում, և Աջարիան վերածվում է թուրքական տարածքի:

Ըստ Վլադիմիր Նովիկովի, եթե տարածաշրջանում Թուրքիայի ներկայությունը մեծանա, հավանական է, որ հետագայում Անկարան կարողանա ազդել այլ երկրների հետ հարաբերությունների՝ Թբիլիսիի քաղաքականության վրա և նույնիսկ կարող է դե ֆակտո ստեղծել պրոտեկտորատ վրացական այնպիսի տարածքներում, ինչպիսին է Աջարիան:

Վլադիմիր Ավատկովն էլ կարծում է, որ ներկայումս Վրաստանը, Թուրքիային դարձնելով ամենամեծ ներդրող ու առևտրային գործընկեր, այդ կերպ փորձում է նվազեցնել Ռուսաստանի ազդեցությունը, բայց չի հասկանում, որ երկարաժամկետ հեռանկարում դա վտանգավոր ռազմավարություն է անգամ վրացական պետականության պահպանման տեսանկյունից:

Կամո Խաչիկյան

 

Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին