Ո՞վ իրավունք ունի բերել վարչական բողոք, ի՞նչ կարգով և ի՞նչ ժամկետներում
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ«Փաստ» օրաթերթը շարունակում է ներկայացնել «Ճանաչեք և պաշտպանեք ձեր իրավունքները» խորագիրը: Շատ են դեպքերը, երբ քաղաքացիները չեն կարողանում պաշտպանել իրենց իրավունքները, քանի որ իրազեկված չեն, իսկ երբեմն էլ որոշ պետական հիմնարկներ էլ ավելի են շփոթեցնում նրանց:
Օրաթերթը, համագործակցելով ՀՀ փաստաբանների պալատի հետ, այսուհետ հանրային իրազեկման արշավ է կազմակերպում, որը կօգնի մեր քաղաքացիներին իմանալ և պաշտպանել իրենց իրավունքները: Նշենք նաև, որ յուրաքանչյուր հինգշաբթի՝ ժամը 10:00-ից մինչև 17:00-ն փաստաբանների պալատի հանրային պաշտպանի գրասենյակն անվճար խորհրդատվություն է տրամադրում ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին:
Հարց. - Ո՞վ իրավունք ունի բերել վարչական բողոք, ի՞նչ կարգով և ժամկետներում:
Պատասխանում է փաստաբան Աննա Տոնոյանը:
- Վարչական բողոք բերելու իրավունք ունեն վարույթի մասնակիցները կամ այն անձինք, որոնց իրավունքները կամ օրինական շահերը շոշափվել են վարույթի արդյունքում ընդունված վարչական ակտով: Նշված անձինք իրենց իրավունքները պաշտպանելու նպատակով իրավունք ունեն բողոքարկելու ինչպես վարչական ակտերը, այնպես էլ զուգորդվող վարչական ակտերի միջամտող դրույթները, վարչական մարմնի գործողությունը կամ անգործությունը:
Ակտը կարող է բողոքարկվել վարչական կամ դատական կարգով:
Վարչական կարգով բողոք կարող է ներկայացվել ակտն ընդունած վարչական մարմին կամ վարչական մարմնի վերադաս վարչական մարմին:
Եթե ակտը բողոքարկվել է ակտն ընդունած վարչական մարմին և (կամ) բողոքարկվող ակտն ընդունած վարչական մարմնի վերադաս վարչական մարմին, ապա բողոքը ենթակա է քննարկման բողոքարկվող ակտն ընդունած վարչական մարմնի վերադաս վարչական մարմնում:
Այդ դեպքում բողոքարկվող ակտն ընդունած վարչական մարմնում բողոքի առնչությամբ հարուցված վարույթը ենթակա է կարճման: Եթե ակտը բողոքարկվել է վարչական և դատական կարգով միաժամանակ, ապա բողոքը ենթակա է դատական քննության, որի դեպքում վարչական մարմնում հարուցված վարույթը կարճվում է:
Բողոքը պետք է պարունակի՝
1. այն վարչական մարմնի անվանումը, որին ներկայացվում է բողոքը.
2. բողոք բերող ֆիզիկական անձի անունը, ազգանունը և հասցեն, իսկ իրավաբանական անձի դեպքում` իրավաբանական անձի անվանումը, գտնվելու վայրը, նրա անունից բերող անձի անունը, ազգանունը և պաշտոնը
3. բողոքարկման առարկան․
4. բողոք բերողի պահանջը.
5. բողոքին կից ներկայացվող փաստաթղթերի ցանկը․
6. բողոքը կազմելու տարին, ամիսը և ամսաթիվը.
7. բողոք բերող անձի ստորագրությունը, իրավաբանական անձի դեպքում` նրա անունից բողոք բերող անձի ստորագրությունը:
8. Վարչական բողոքը կարող է բերվել `
9. վարչական ակտն ուժի մեջ մտնելու օրվանից 2 ամսվա ընթացքում.
10. վարչական մարմնի կողմից գործողություն կատարելու օրվանից 1 ամսվա ընթացքում.
11. վարչական մարմնի կողմից անգործություն ցուցաբերելու օրվանից 2 ամսվա ընթացքում.
12. գրավոր վարչական ակտում դրա բողոքարկման ժամկետը նշված չլինելու դեպքում` վարչական ակտի ուժի մեջ տնելու օրվանից 1 տարվա ընթացքում:
Վերը նշված ժամկետները բաց թողնելուց հետո ակտը դառնում է անբողոքարկելի: Բողոքարկման ժամկետը կարող է վերականգնվել հարգելի պատճառով բաց թողնվելու դեպքում: Հարգելի պատճառ կարող է դառնալ վարույթի մասնակցից անկախ պատճառներով բողոքարկման ժամկետը բաց թողնելը:
Բողոքարկման ժամկետը բաց թողնելու պատճառը (պատճառները) վերացնելուց հետո վարույթի մասնակիցը կարող է բողոք ներկայացնել 15 օրվա ընթացքում` նշելով ժամկետը բաց թողնելու պատճառը (պատճառները):
Բողոքարկման ժամկետը լրանալուց մեկ տարի անցնելուց հետո վարույթի մասնակիցը կորցնում է բողոքարկման ժամկետը հարգելի պատճառներով բաց թողնելու հիմնավորմամբ բողոք բերելու իրավունքը, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ բողոք բերելու ժամկետը բաց թողնելը կապված է անհաղթահարելի ուժի առաջացրած հետևանքների հետ: