Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Կա­րև­որ է, որ չկրկնվի նախ­կին սցե­նա­րը». մոտ 568 մլն դրամ՝ Սև­ա­նա լճի ափա­մերձ ջրա­ծածկ տա­րածք­նե­րը մաք­րե­լու հա­մար

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Շրջակա միջավայրի նախարարությունը իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում ներկայացրել է «ՀՀ կառավարության 2010 թվականի հունիսի 24-ի N 876-ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» կառավարության որոշման նախագիծը: 

Դրա համաձայն՝ վերջին տարիների ընթացքում Սևանա լճի ջրի մակարդակի բարձրացման հետ կապված ջրի տակ են հայտնվել ափամերձ անտառածածկ տարածքները, որոնք բացասական ազդեցություն են ունենում լճի ջրի որակի և մաքրության վրա: 

Նախագծում նշվում է, որ լճում հայտնված ցամաքային ծառաթփային բուսականության փտման արդյունքում առաջացած օրգանական նյութերը նպաստում են լճի էվտրոֆիկացման պրոցեսներին` առաջացնելով տոքսիկ օրգանական նյութեր:

2019-2021 թվականների միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրով «Սևանա լճի ջրածածկ անտառտնկարկների մաքրում» միջոցառման շրջանակներում իրականացման ենթակա աշխատանքների հաշվարկները, քարտեզագրման և նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի կազմումը կատարվել է 2018 թվականին դաշտային հետազոտությունների և չափագրման աշխատանքների մեթոդով, որում ընդգրկված են եղել ծովի մակարդակից մինչև 1903.5 մետր բացարձակ նիշն ընկած մաքրման ենթակա տարածքները, ներառյալ ջրածածկման ենթակա ցամաքային տարածքները: 

Այս աշխատանքների իրականացման նպատակով անօդաչու թռչող սարքերի և արբանյակային պատկերների միջոցով քարտեզագրվել են ծովի մակարդակից մինչև 1901.5 մետր նիշն ընկած մաքրման ենթակա ամբողջ տարածքները: Այսպիսով՝ մաքրման ենթակա է 909.5 հա ջրածածկ տարածք (2019 թվականի մաքրվելիք տարածքը ներառյալ), որից 826 հա-ը ճահճապատ և ջրածածկ տարածքներ են։ 

Պայմանավորված Սևանա լճում տեղի ունեցող կենսաքիմիական պրոցեսներով, ինչի արդյունքում լիճը գրեթե ամեն տարի ամառային սեզոնին «ծաղկում» է, այդ տարածքների մաքրումը համարվում է հրատապ։

Ծրագրի իրականացման համար նախագծում առաջարկվում է պետական բյուջեից գումար հատկացնել: 

Եվ այսպես՝ 2020 թվականին 271 հեկտար տարածք մաքրելու համար նախատեսվում է հատկացնել 208 մլն 238 հազար 100 դրամ, 2021-ին 381հա-ն մաքրելու համար՝ 216 մլն 804 հազար 100 դրամ, 2022-ին 235հա-ն մաքրելու համար՝ 142 մլն 292 հազար 500 դրամ: 

Այսինքն՝ ընդհանուր առմամբ երեք տարվա մեջ Սևանա լճի անտառածածկ տարածքների մաքրման համար միայն այս ծրագրով կհատկացվի մոտ 567 մլն 334 հազար 700 դրամ: 

Սևանա լճի խնդիրների՝ հատակի մաքրման անհրաժեշտության, լճի «ծաղկման», ամեն տարի ոռոգման նպատակով իրականացվող ջրառի մասին բնապահպանները, քաղաքացիները մշտապես բարձրաձայնել են, սակայն խնդիրներին մինչ այժմ էլ համակարգային լուծում չի տրվում: 

Որպես պատճառաբանում՝ ավելի հաճախ ներկայացվում են ֆինանսական սուղ միջոցները, բայց գաղտնիք չէ, որ Սևանա լիճը Հայաստանի համար ունի ռազմավարական նշանակություն:

Բնապահպան Սիլվա Ադամյանը նշում է՝ դեռևս 2014-2015 թվականներին կար մշակված ծրագիր, որով նախատեսվում էր լուծել Սևանա լճի առափնյա տարածքների մաքրման խնդիրը: 

«Այդ ծրագրով նաև պետք է լուծվեր ջրի տակ մնացած բույսերի, շինությունների հարցը: Գնվեցին բավական թանկարժեք մեխանիզմներ, որոնք նախատեսված էին հենց այդ գործողությունն իրականացնելու համար: Սակայն անցան տարիներ, և ջրի մակարդակի բարձրացման հետ տեսանք, որ ոչ մի աշխատանք չի կատարվել: 

Եթե հիմա գնանք այդ առափնյա տարածքները, կտեսնեք, որ շինությունները, բուսականությունը, ամեն ինչ արդեն մի քանի տարի է՝ մնացել է ջրի տակ: 

Այս ամենն առաջացնում է լուրջ խնդիրներ՝ ջրի որակի, մակարդակի, էկոլոգիայի հետ կապված, եթե խոսենք միայն բույսերի և ծառերի մասին: 

Ուրիշ վտանգ են ներկայացնում շինությունները, որոնց բետոնե պատերը, ամրանները մնացել են ջրի տակ: Այսքան տարի գրեթե ոչ մի բան չի արվել այս խնդրին լուծում տալու համար»,«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Ադամյանը: 

Անդրադառնալով շրջակա միջավայրի նախարարության ներկայացրած ծրագրին՝ նա ընդգծում է՝ լավ է, որ լճի ափամերձ տարածքների մաքրման աշխատանքները ցանկանում են վերսկսել, սակայն կան բայցեր:

«Իհարկե շատ լավ է, որ նման նախագիծ կա, ցանկանում են Սևանա լճի ափամերձ տարածքների մաքրման գործողությունները վերսկսել, բայց խնդիրն այն է, որ Սևանում արդեն իսկ բարդություններ են սկսվել, և այն մասերում, որտեղ ջրի մակարդակը զգալիորեն բարձրացել է, չեն կարող աշխատանքներ իրականացնել: 

Իմ դիտարկումներով, այս նախագիծը վերաբերում է այն տարածքներին, որտեղ ջուրը նոր-նոր է բարձրացել և ջրի տակ են մնացել անտառածածկ տարածքները: 

Ի դեպ, այս նախագծում խոսք չկա ջրի տակ մնացած շինությունների մասին: 

Դա էլ է շատ լուրջ խնդիր: 

Այս նախագծով փաստորեն չի խոսվում լճի այն տարածքների մաքրման մասին, որտեղ մեծ քանակությամբ ծառեր, բուսածածկ տարածքներ, շինություններ կամ դրանց հատվածներ կան: 

Ակնհայտ է դառնում, որ այս նախագծով փորձ կարվի խնդիրը լուծել, բայց ոչ ամբողջությամբ, այլ մասնակի: Մնացած տարածքներում, որտեղ տեխնիկան հնարավորություն չի ունենալու աշխատել, ուղղակի անզոր ենք լինելու որևէ բան անել: 

Պատկերը, որն արդեն մի քանի տարի տեսնում են Սևանա լճում ամռանը և աշնանը, ստեղծված իրավիճակում նորից կկրկնվի. լիճը դարձյալ կծաղկի: 

Այս մասին բազմիցս ահազանգել են գիտնականները՝ նշելով, որ ծաղկման պրոցեսները չեն վերջացել»,ընդգծում է բնապահպանը: 

Ադամյանը հիշեցնում է, որ նման իրավիճակ Սևանում ստեղծվեց, երբ ժամանակին ոմանք ասում էին՝ ոչինչ որ ջրի տակ ծառեր մնան, կեղտաջրեր լցվեն Սևան, լճից մեծ քանակությամբ ջուր բաց թողնենք դաշտերը ջրելու համար. արդյունքում այսօր արդեն ունենք այն, ինչ ունենք՝ լուրջ խնդիրներ լճի հետ կապված: 

Բնապահպանը նշում է՝ պետք է ուշադիր հետևել, որպեսզի այս ծրագիրը թեկուզ այս ծավալներով իրականություն դառնա: 

«Հասարակական սեկտորը, բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմինը, լրատվամիջոցները, որոնք խնդիրների վերհանման և վերահսկման գործում հսկայական դեր ունեն, պետք է այս խնդիրն ուշադրության կենտրոնում պահեն, որպեսզի հասկանանք՝ այն հատվածներում, որտեղ նախատեսվում է մաքրել ջրածածկ տարածքները, աշխատանք կատարվո՞ւմ է, թե ոչ: 

Նախորդ անգամ բավական թանկարժեք տեխնիկա գնվեց, սակայն աշխատանքը չկատարվեց: Կարևոր է , որ նույնը չկրկնվի նաև այս դեպքում: 

Առավել ևս, որ թե՛ նախկինում, թե՛ հիմա այս ծրագիրն իրականացնելու համար բավական մեծ գումարներ են հատկացվելու բյուջեից: Ի դեպ, այն ժամանակ բնակչության կողմից առաջարկ եղավ, որ այդ գումարը տրվի համայնքին, և համայնքը մաքրի այդ տարածքները: 

Աղմուկ բարձրացավ, որ նման բան հնարավոր չէ անել: 

Բայց դա ճիշտ որոշում կլիներ, քանի որ մարդկանց, որոնք ափերին տարածքներ ունեին կամ էլ մոտիկ էին ապրում, պետք էր շահագրգռել, որ անեին այդ աշխատանքը: 

Այն ժամանակ պետբյուջեից հսկայական գումարներ դուրս գրվեցին և օդ ցնդեցին: 

Դրա համար հիմա կարևոր է, որ նույն սցենարը չգործի»,-եզրափակում է մեր զրուցակիցը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ