Լրացումներ հարկային օրենսգրքում՝ դեղերի շրջանառության նկատմամբ պետական վերահսկողությունն ապահովելու նպատակով. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Վարչապետի աշխատակազմը նոր նախագիծ է ներկայացրել, որով առաջարկում է լրացումներ կատարել հարկային օրենսգրքում։ Նախագիծը ներկայացվել է հանրային քննարկման իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում։ 

Մշակվել է առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմնի և վարչապետի աշխատակազմի տեսչական մարմինների աշխատանքների համակարգման գրասենյակի կողմից: 

Նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում է, որ դրա ընդունումը պայմանավորված է ԵԱՏՄ անդամ պետություններից ՀՀ ներմուծվող դեղերի նկատմամբ վերահսկողությունն ուժեղացնելու, դեղերի շուկայի նկատմամբ պատշաճ ու հնարավորինս ամբողջական վերահսկողություն սահմանելու անհրաժեշտությունից: 

Դեղերի շուկայում առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմնի կողմից իրականացված վերահսկողության ընթացքում պարզվել է, որ բազմաթիվ կազմակերպություններ, որոշ դեպքերում չունենալով նույնիսկ սեփական պահեստներ, ԵԱՏՄ անդամ երկրներից գործող օրենսդրության պահանջների խախտմամբ՝ առանց փորձաքննության և առողջապահության նախարարության տված համապատասխանության հավաստագրի, մեծածախ ծավալներով ներմուծում (ընդ որում էական չէ՝ զուգահեռ, թե ուղիղ եղանակով), ազատորեն դրոշմապիտակավորում և իրացնում են բազմաթիվ՝ որակի, անվտանգության և արդյունավետության առումով կասկած հարուցող, ինչպես նաև հնարավոր չգրանցված, գրանցված, բայց որակազրկված, կեղծ, հոգեմետ և հսկվող դեղեր։

 Ըստ այդմ, առանց առողջապահության նախարարության կողմից որևէ տեսակի փորձաքննության ենթարկվելու, ՀՀ պետական սահմանը անարգել հատելով՝ դեղերը միանգամից (ի տարբերություն 3-րդ երկրներից կատարվող ներմուծումների, երբ առանց նախարարության թույլտվության դեղերը չեն կարող մաքսազերծվել) տեղափոխվում են սեփական պահեստներ կամ ուղղակի դրոշմապիտակավորվելով անհայտ պայմաններում և հասցեներում, հաշիվ-ապրանքագրերով իրացվում են: 

Նշվում է, որ բացի նախատեսված պետական տուրքերի և փորձաքննության համար նախատեսված գումարները չվճարվելուց, վտանգի տակ է դրվում նաև բնակչության առողջության պահպանումը, պետության կողմից սահմանված դեղի գրանցման և ներմուծման ընթացակարգերի ամբողջ ինստիտուտը: 

Բացի դա, նախագծի հիմնավորման մեջ ասվում է, որ տեսչական մարմնի ներկայիս վերահսկողական գործիքակազմը թույլ չի տալիս ապահովել դեղերի շրջանառության ոլորտում արդյունավետ և կանխարգելիչ վերահսկողություն, հետևաբար չեն կարող երաշխավորել անվտանգ ու վերահսկելի դեղերի շուկա, քանի որ ներմուծման ներկայումս գործող ընթացակարգերը թույլ են տալիս ոչ բարեխիղճ ներմուծողներին «օգտվել» առկա հնարավորություններից և, մոռանալով անվտանգության մասին, առաջնորդվել միայն կոմերցիոն շահերով։ 

Դեղերի շրջանառության նկատմամբ պետական վերահսկողությունն ապահովելու նպատակով առաջարկվում է հարկային օրենսգրքում կատարել լրացումներ ապրանքների դրոշմապիտակների վերաբերյալ կարգավորումներում։ 

Նախագծի ընդունման արդյունքում «Tax Stamp» հավելվածով դեղը սկանավորելիս հնարավոր կլինի ցանկացած դեղի հավաստագրված և անվտանգ լինելը պարզել թե՛ ստուգողի, թե՛ դեղատան, թե՛ սպառողի կողմից ցանկացած վայրում՝ առանց դեղը լրացուցիչ փորձաքննության ուղարկելու, ինչը ամբողջ շուկան հնարավորինս զերծ կպահի չհավաստագրված դեղերի շրջանառությունից։ 

Նախագծի ընդունման դեպքում ԵԱՏՄ անդամ երկրներից դեղերի ներմուծման ժամանակ, երբ բացակայում է մաքսային հսկողությունը և դեղերը ազատորեն տեղափոխվում են ընկերության պահեստներ, կբացառվի «Միասնական մեկ պատուհան» համակարգի և պետության կողմից սահմանված այլ ընթացակարգերի շրջանցման ակնհայտ հնարավորությունը, որից օգտվում են բազմաթիվ ոչ բարեխիղճ վարքագիծ դրսևորող ընկերություններ։ 

Արդյունքում որակի փորձաքննության կենթարկվեն ներմուծվող բոլոր դեղերը, իսկ առանց առողջապահության նախարարություն հայտ ներկայացնելու ներմուծված կամ փորձաքննության բացասական արդյունքներ արձանագրած խմբաքանակները չեն կարող դրոշմապիտակավորվել և ազատորեն իրացվել, ինչպես կատարվում է հիմա, նման կարծիք ունեն նախագիծը կազմող գերատեսչությունները։

 Նշենք, որ հարկային օրենսգրքում դեղերի շրջանառությանը, մասնավորապես դրոշմապիտակներին վերաբերող այս լրացումներն արդեն իսկ հավանության են արժանացել հանրային քննարկման մասնակիցների կողմից։

 Ընդ որում, ի տարբերություն շատ այլ նախագծերի՝ այս մեկը հանրային քննարկման է ներկայացվել մեկ ամիս ժամկետով: