Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Հա­րա­հո­սով բա­րե­փո­խում­ներ ենք անում, չու­նենք ճա­նա­պար­հա­յին քար­տեզ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Կրթական ոլորտում անհրաժեշտ փոփոխությունների մասին խոսվում է մշտապես։ Իհարկե, այդ խոսակցություններն առավել թեժանում են, երբ սկսվում և ավարտվում է քննական շրջանը, երբ ոլորտի պատասխանատու գերատեսչությունը հանրային քննարկման է ներկայացնում նախագծեր և նախաձեռնում փոփոխություններ, երբ համակարգում աշխատող փորձագետները բարձրաձայնում են տարիներ ի վեր չլուծվող խնդիրների մասին։ 

Հետհեղափոխական Հայաստանում ոլորտի շուրջ մտահոգությունները սկսեցին թերևս այն ժամանակ, երբ միավորվեցին երեք նախարարությունները և ստեղծվեց կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի, ինչպես ընդունված է ասել, սուպերնախարարությունը։ 

Կարծիքներ հնչեցին, որոնք մինչ այժմ էլ, ի դեպ, շարունակում են արդիական մնալ, որ պետության համար այսքան կարևոր ոլորտներին վերաբերող աշխատանքների լուծումը մեկ նախարարության վստահելն այնքան էլ ճիշտ որոշում չէ, քանի որ բոլոր ոլորտներին հավասար ուշադրություն չի հատկացվի, դրանցից գոնե մեկը հաստատ կմնա լուսանցքում։ 

Ի դեպ, լուսանցքում հայտնվելու մասին «Փաստի» հրապարակումներում բազմիցս բարձրաձայնել են գիտության ոլորտի ներկայացուցիչները՝ ոչ բավարար ֆինանսավորում, պետական ոչ պատշաճ ուշադրություն և այլն։

 Սակայն, չնայած կարծիքներին և մտահոգություններին, որոշումը կայացվեց՝ կառավարման պետական համակարգի օպտիմալացման շրջանակներում։ 

Հաջորդ աղմկահարույց խնդիրը «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծն էր։ Փորձագետները և ոլորտների ներկայացուցիչներն այն որոշ վերապահումներով դրական համարեցին, սակայն բողոքի բուռն ալիք բարձրացրեց այն, որ բուհերում «Հայոց լեզու», «Հայ գրականություն» և «Հայոց պատմություն» առարկաների դասավանդումը կլինի ոչ պարտադիր և բուհերի հայեցողությամբ։ 

Առարկաների դասավանդումը ոչ պարտադիր դարձնելուն գումարվեց «Մել» ֆիլմին և Հանրապետության հրապարակի շատրվանների մոտ բեմադրված պերֆորմանսին տրամադրված պետական ֆինանսավորումը։ 

Այս ֆոնին բողոքի ակցիաներ կազմակերպեցին ուսանողները և դասախոսները՝ պահանջելով ընդհուպ գերատեսչության ղեկավարի՝ Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականը։ Ամփոփելով 2019 թվականը՝ «Փաստը» զրուցեց կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի հետ՝ խնդրելով նրան մեկնաբանել, թե իրականում ի՞նչ դրական և բացասական փոփոխություններ եղան անցնող տարում և արդյո՞ք հեղափոխությունը դրական իմաստով մտավ կրթական համակարգ։ 

Խաչատրյանը նախ առանձնացնում է կրթական ոլորտում կատարված դրական փոփոխությունները։ 

«Առաջինն այն էր, որ ուսուցիչների աշխատավարձը բարձրացավ, ավելացավ կրթության բյուջեն, էական գումարներ հատկացվեցին դպրոցների վերանորոգման և հիմնանորոգման աշխատանքներին։ Ֆինանսական առումով դրական տեղաշարժեր եղան։ 

Կան նաև կարծիքներ, որ դպրոցների տնօրենների ընտրությունները գուցե ոչ ամբողջությամբ, բայց որոշակիորեն շատ ավելի մրցակցային են դառնում։ 

Ունենք, ի դեպ, մի շարք դպրոցներ, որտեղ տնօրենի պաշտոնի համար պայքարել է 7-8 թեկնածու։ Նշանակում է, որ այդ գործընթացը դառնում է ավելի մրցակցային, մարդիկ պայքարում են, իհարկե, չենք կարող ասել, որ ամեն ինչ կարգին է։ 

Բնականաբար, Հայաստանում դեռևս անձնական կապերն իրենց դերը կատարում են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Խաչատրյանը։ Այնուհետև փորձագետն անդրադառնում է ոլորտում առկա խնդիրներին։ 

Ընդգծում է՝ ամբողջ խնդիրն այն է, որ հեղափոխությունից անցել է 1,5 տարի, բայց կրթության ոլորտում անհրաժեշտ նոր աշխատելաոճ դեռևս չունենք։ 

«Եթե ուզում ենք, որ հեղափոխությունը մտնի կրթության ոլորտ, նախարարությունը պետք է մշակի համակարգի հետ աշխատելու նոր ոճ, նոր լեզու, որը պետք է լինի ավելի մասնակցային, ավելի խորքային։ Հաճախակի պետք է քննարկումներ արվեն լուրջ թեմաների շուրջ, ոչ թե մեկ անգամ հավաքվենք, մի բան քննարկենք։

 Նախարարությունը պետք է փորձի հասկանալ, թե ինչ ներուժ կա, ովքեր են լավագույն կադրերը։ Կան այնպիսի հարցեր, որոնք դեռևս մնում են բաց։ 

Հիմնական խնդիրն այն է, որ նախարարությունը կրթության ոլորտում դեռևս օրակարգ չի թելադրում, ինչը շատ կարևոր է։ Առարկաների դասավանդման հետ կապված վերջին զարգացումների հիմնական պատճառն այն էր, որ նախարարությունը բավական պասիվ պահվածք դրսևորեց, պրոակտիվ չեղավ, և այդ իմաստով, բնականաբար, գտնվեց որոշակի կետ, որը սրեց իրավիճակը։ 

«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքը, որ հիմա ընդունում ենք, լավն է, բայց այն նախատեսված է կրթական կայացած համակարգի համար։ Հիմա մեր համակարգն այդ իմաստով կայացած չէ, չգիտեմ՝ այս բարեփոխումները և փոփոխություններն ի՞նչ կտան։ 

Մյուս խնդիրն այն է, որ այս տարին ևս եզրափակում ենք առանց ռազմավարական փաստաթղթերի։ Արդեն 7-8 տարի է՝ Հայաստանի կրթության ոլորտում ոչ մի լուրջ փաստաթուղթ չի ընդունվել, սա շատ մեծ խնդիր է, նշանակում է, որ մեր կրթական համակարգը չունի ներուժ ռազմավարական փաստաթղթեր ընդունելու, դրանք իրագործելու։ 

Ի դեպ, այնպես էլ չէ, որ ինչ-որ ընդունվել է, կատարվել է, օրինակ՝ կրթության զարգացման պետական նախկին ծրագիրը՝ մի բան գրվեց, մի ուրիշ բան արվեց։ 

Հաջորդ տարի լրանալու է կրթության զարգացման պետական չընդունված ծրագրի հինգ տարին։ Մյուս տարի ծրագիրը պետք է ավարտվի, բայց դեռ չենք էլ ընդունել այդ ծրագիրը։

 Սա ամենամեծ խնդիրն է, որովհետև ստացվում է, որ հարահոսով բարեփոխումներ ենք անում, չունենք ճանապարհային քարտեզ։ 

Եթե ուզում ենք, որ փոփոխություններ լինեն, համակարգում աշխատող մարդիկ պետք է շատ պարզ ու թափանցիկ հասկանան և տեսնեն, թե ինչ է սպասվում։ 

Եթե չեմ հասկանում, թե ինչ է կատարվում, ինչպես կարող եմ նպաստել այդ բարեփոխումներին։ Այս տեսակի հարցերը մնում են անհաղորդ և անլուծելի»,-եզրափակում է Սերոբ Խաչատրյանը։ 

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է