Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Մե­տա­ղա­կան հան­քա­հա­նու­թյան ոլոր­տում լրջա­գույն փո­փո­խու­թյուն­նե­րի իրա­կա­նաց­ման կա­րիք կա». «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» թերթը գրում է․ 

Օրերս հայտնի դարձավ, որ 2019 թվականին դադարեցվել է 3 ընկերության ընդերքօգտագործման իրավունքը։ 

Կարծիքներ են հնչում, որ սա կարող է խթան հանդիսանալ հանքարդյունաբերության ոլորտում որոշակի դրական միտումներ արձանագրելու համար։ 

Աշխարհագրագետ, «Հայկական բնապահպանական ճակատի» անդամ Լևոն Գալստյանը նշում է, որ ընդերքօգտագործման իրավունքի այս որոշումը, բացի այս 3 ընկերություններից, կարող էր վերաբերել մոտավորապես մի 20 ընկերության։ 

«Այս գործողությունն արվել է գոյություն ունեցող օրենքների և իրավական ակտերի շրջանակներում։ Այդ երեք ընկերությունից երկուսն, ըստ էության, ընդերքօգտագործմամբ չեն էլ զբաղվել, մեկն էլ մի քանի տարի առաջ ինքնակամ դադարեցրել է իր շահագործումը։ Խոսքը Թուխմանուկի հանքավայրի մասին է։ 

Կան բազմաթիվ ընդերքօգտագործողներ, որոնք այս պահին գոյություն ունեցող օրենքների և իրավական ակտերի շրջանակներում նույնպես կարող են զրկվել ընդերքօգտագործման իրավունքից։ 

Ընդ որում, բացի ընդերքօգտագործման իրավունքից պետք է զրկվեն նաև ժամանակին բնապահպանության նախարարության տված շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության դրական եզրակացություններից։ 

Դրանք որոշակի պայմաններ չկատարելու դեպքում պետք է ուժը կորցրած ճանաչվեն։ 

«Հայկական բնապահպանական ճակատն» անցած տարի հարցումով դիմել էր նախարարությանը, թե ինչո՞ւ տարբեր տարիներին մոտավորապես 20 կազմակերպության տրված դրական եզրակացություններն ուժը կորցրած չեն ճանաչվել։ 

Օրենքը թույլ է տալիս շատ պարզ եղանակով այս գործընթացն իրականացնել, որովհետև դրանց մեծ մասն իր գործունեությունը չի սկսել եզրակացությունը ստանալուց մեկ տարի հետո։ 

Պարզվեց, որ նման եզրակացություններից որևէ մեկը ուժը կորցրած չի ճանաչվել, իսկ մեր հարցման արդյունքում նախարարությունը նույնիսկ չփորձեց էլ այդ գործողությունը կատարել։ Մեր հարցումը, չգիտես ինչու, փոխանցեցին բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնին, որը պետք է ստուգումներ կատարեր, հետո նոր որոշում կայացվեր։ Դրանից անցել է մոտավորապես մեկ տարի, բայց ոչինչ չի արվել։ 

Չեմ կարող ասել, թե ինչու։ Գուցե կան խնդիրներ, որոնցից տեղյակ չենք, բայց իրավական ակտերը և օրենքները պետք է գործեն հավասարապես բոլոր ընկերությունների դեպքում։ 

Պարզ ասեմ՝ մի ընկերություն 2013 թվականին ստացել է հանքի շահագործման փորձաքննության դրական եզրակացություն, բայց մինչ օրս ոչ մի գործունեություն չի իրականացրել հանքի շահագործման ուղղությամբ։ Ինչո՞ւ իրեն տրված դրական եզրակացությունը գործող օրենքի սահմաններում ուժը չի կորցրել։ 

Հարց, որի պատասխանը չունենք։ Այս հարցերը մի քիչ մտածելու տեղիք են տալիս։ Մետաղական հանքահանության ոլորտում լրջագույն փոփոխությունների իրականացման կարիք կա, որը դեռևս չի արվել»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Գալստյանն՝ ընդգծելով՝ ե՞րբ ենք սկսելու փոխել օրենսդրական դաշտը։ 

Անդրադառնում ենք նաև այն փաստին, որ Վայոց ձորի մարզպետը դիմել է վերաքննիչ դատարան՝ պահանջելով, որ Եղեգնաձորի և Ջերմուկի ավագանիներն անվավեր ճանաչեն այն որոշումները, որոնցով հավանություն են տվել իրենց համայնքները էկո-տնտեսական տարածք դարձնելու և մետաղական հանքարդյունաբերությունը արգելելու վերաբերյալ մոտ վեց հազար ստորագրություններով ամրագրված կոլեկտիվ հանրագրերում նշված առաջարկությանը։ 

Այս հարցի առնչությամբ Գալստյանը նախ մի կարևոր դիտարկում է անում։ Շատ հրապարակումներից տպավորություն է ստեղծվում, թե այս համայնքների ավագանիներն ուղղակի որոշել են իրենց համայնքներում արգելել մետաղական հանքարդյունաբերությունը, մինչդեռ նրանք իրենց որոշումների միջոցով կյանքի են կոչել քաղաքացիների կամքը։ «Եղեգնաձորի և Ջերմուկի ավագանիները որոշում չեն ընդունել, որով արգելում են իրենց տարածքում մետաղական ընդերքօգտագործումը։ 

Ընդամենն իրենց՝ ավագանու որոշումով հավանություն են տվել իրենց ընտրած քաղաքացիների՝ մի քանի հազար հոգու ստորագրած հանրագրի մեջ ներկայացված պահանջին կամ ցանկությանը։ 

Մետաղական հանքարդյունահանման արգելման որոշում կայացրել է տեղի բնակչությունը։ Սա և՛ ավագանու, և՛ բնակիչների առաջնային իրավունքն է սահմանադրական և միջազգային իրավունքի շրջանակներում՝ որոշում կայացնել, թե իրենք ինչ տարածքում են ուզում ապրել։ 

Եթե նայում ենք իրավունքի տեսակետից, ապա ոչ ոք չի կարող չեղարկել այն հազարավոր ստորագրությունները, որոնք հավաքվել են համայնքներում՝ Ջերմուկում, Եղեգնաձորում, Գլաձորում»,-ընդգծում է մեր զրուցակիցը։ 

Կրկին Ամուլսարի մասին։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 23-ից Տորոնտոյի ֆոնդային բորսան դադարեցրել է «Լիդիան» ընկերության բաժնետոմսերի սպասարկումը: Ընկերությունը մինչև 2020 թ.-ի հունվարի 23-ը ժամանակ ունի վարկատուների հետ բանակցություններ վարելու համար: Եթե վարկերի մարման ժամկետը երկարաձգել չհաջողվի, ապա այն ստիպված կլինի սկսել սնանկության գործընթացը: 

Գալստյանն այս տեղեկատվությանն այսպես է արձագանքում. «Ամուլսարի խնդրի լուծումը որոշել է Ջերմուկ համայնքի բնակչությունը՝ իր հանրագրով և հանք տանող ճանապարհը փակելով։ 

Սրանք սահմանադրական և միջազգային իրավունքից բխող գործողություններ են։ Նախորդ տարիներին Ջերմուկ համայնքի բնակիչների կարծիքը հաշվի չի առնվել, սա ապացուցված փաստ է։ Արդեն էական չէ, թե ինչ կլինի Տորոնտոյում կամ մեկ այլ վայրում։ 

Այստեղ ոչ թե կազմակերպության կամ հանքի շահագործման մեթոդի, եղանակի մասին է խոսքը, այլ նրա, որ այդ տարածքում նմանատիպ հանքավայր շահագործելն անթույլատրելի է բոլոր դեպքերում և՛ տեղի բնակիչների, և՛ մասնագետների գերակշիռ մեծամասնության կարծիքով, ինչպես նաև բնապահպանական, տնտեսական և սոցիալական գործոնները հաշվի առնելով։ Սա ամրագրվել է տարբեր եղանակներով։ 

Ըստ էության, այս ամենն ապացուցվել է նաև «Էլարդ» ընկերության պատրաստած զեկույցում։ Իհարկե, այնտեղ կան վիճելի հարցեր, բայց դրանում նշվել է, որ կան բազմաթիվ խնդիրներ, որոնք վերլուծված չեն։

 Իսկ խնդիրները վերլուծելու, բոլոր վտանգների ու ռիսկերի պատասխանատվությունը մնալու է Հայաստանի կառավարության և քաղաքացիների ուսերին, որովհետև դրա պատասխանատուն այս դեպքում չկա»,-եզրափակում է Լևոն Գալստյանը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» թերթի այսօրվա համարում։

 

Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին