«Կառավարությունը հատվածական քայլեր է իրականացնում, որոնք բավարար չեն ու ռիսկային են». «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» թերթը գրում է․
Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը և «Գազպրոմ Արմենիան» օրերս հայտարարել էին սպառողների համար գազի սակագնի վերանայման հնարավորության մասին: Թե՛ գազի գնի հնարավոր բարձրացումը, թե՛ 2020թ. հունվարի 1-ից մի շարք ապրանքատեսակների մաքսատուրքերի բարձրացումը մասնագետների շրջանում արդեն իսկ որոշակի գնաճային ռիսկերի վերաբերյալ հարցեր են առաջացրել։
Անդրադառնալով վերոնշյալին՝ տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը «Փաստի» հետ զրույցում չորս խնդիր առանձնացրեց։ «Այս իրավիճակում, ամենակարևորը, կանխատեսելի սոցիալ-տնտեսական քաղաքականության խնդիր ունենք, բայց այս կառավարությունը նման քաղաքականություն չի վարում։
Հակառակը, շատ հատվածական քայլեր է իրականացնում, ինչը մեր բիզնեսի և քաղաքացիների համար ոչ միայն բավարար չեն, այլև ռիսկային են»,-ասաց մեր զրուցակիցը։
Տնտեսագետի խոսքով, 2020 թվականի ընթացքում հնարավոր են մի շարք գնաճային ճնշումներ, որոնց հետևանքով հնարավոր է ունենալ գների բավականին զգալի աճ։
«Այդ գնաճն իր բացասական ազդեցությունը կթողնի մեր բնակչության կենսամակարդակի վրա։ Գնաճային ճնշումներից առաջնայինը գազի սակագնի հնարավոր բարձրացումն է, երկրորդը՝ մոտ 700 անուն ապրանքների մաքսատուրքերի 1-4 տոկոս աճը։
Երրորդ հանգամանքը գյուղատնտեսական ծրագրերի ձախողումն է, որն առկա է եղել 2019թ.-ի ընթացքում, իսկ չորրորդը վատ մենեջմենթն է, որը տեղափոխվել է նաև 2020 թվական։ Այս կառավարությունը, 2020 թ. պետական բյուջեի համաձայն, արդեն իսկ կանխատեսել է գնաճի 4,5 տոկոս ցուցանիշ, որը նախորդ տարվա համեմատ մոտ երկու անգամ ավելի է։
Այսինքն, կառավարությունն արդեն իսկ նախատեսել է, որ գնաճ լինելու է, և պատահական չէր աշխատավարձերի, կենսաթոշակների և նպաստների աճը»,-նշեց նա՝ հավելելով, որ այս քայլերը ողջունելի են, բայց դրանք առանձին դեպքերում չեն կարողանալու մեղմել գնաճից առաջացած ռիսկերը։
«Ստացվում է, որ 2019 թվականի ընթացքում մարդիկ իրենց ցածր եկամուտի պայմաններում կարող էին ավելի շատ ապրանքներ ձեռք բերել, ավելի շատ ծառայություններից օգտվել, քան 2020 թվականին։
Մեր ազգաբնակչության զգալի մասն աղքատ է կամ գտնվում է աղքատության շեմին։ Նրանք իրենց եկամուտների մեծ մասը ծախսում են առաջին անհրաժեշտության ապրանքների ձեռքբերման վրա։
Թե՛ բնական գազը, թե՛ մսամթերքը և թե՛ այլ ապրանքատեսակներ առաջին անհրաժեշտության են և մտնում են նվազագույն սպառողական զամբյուղի հաշվարկի մեջ։ Մենք այստեղ լուրջ խնդիր ունենք։
Կառավարությունը պետք է վերանայի սոցիալ-տնտեսական քաղաքականությունը, հնարավորինս մեղմի գնաճային ճնշումները, հակառակ դեպքում մեզ մոտ կենսամակարդակի էական նվազում կլինի։ Դրա արդյունքում, բնականաբար, չի բացառվում արտագաղթի, ինչպես նաև սոցիալական խնդիրների սրացման հնարավորությունը»,հավելեց մեր զրուցակիցը։
Տնտեսագետը շեշտեց, որ բիզնեսի համար չափազանց կարևոր է, որ գազի գինը գոնե մեկ-երկու տարիների ընթացքում անփոփոխ մնա։ «Բայց հիմա հայտարարվել է, որ երեք ամիս չի փոխվելու, ու չի բացառվել հետագայում գնի փոփոխության հնարավորությունը։ Սրանք խնդիրներ են, որոնք կուտակվում են ու էական ազդեցություն ունենում ներդրումային միջավայրի վրա։
Միայն «փայ չենք մտնելու» հայտարարություններով ներդրումներ չեն լինելու։ Իրականում համապատասխան ներդրումային միջավայր պետք է ունենալ, որը կլինի կանխատեսելի, վերահսկելի, նաև չեզոք՝ քաղաքական տեսանկյունից։ Քաղաքական երևույթները պետք է չազդեն ներդրումային գործընթացների վրա։ Այդուհանդերձ, 2020 թվականին լավ արդյունքներ տեսնելու ուղղությամբ ավելի վաղ էր պետք աշխատել։
Բայց, ցավոք, 2019 թվականի ընթացքում կառավարությունը չի դրել այն ծրագրերը, որոնք ներառական տնտեսական աճ ու զարգացում կապահովեն 2020 թվականի համար»,-շեշտեց Ս. Պարսյանը։
Նա ընդգծեց, որ գազի գնի հնարավոր բարձրացումը կարող է շղթայական ազդեցություն թողնել։ «Այդ պարագայում բոլոր ապրանքների ու ծառայությունների գները բարձրանալու են, եթե կառավարությունը չսուբսիդավորի կամ այլ ֆինանսական աղբյուրներ չգտնի։ Մեծ հաշվով, ռիսկերը մեղմելու կառավարության քաղաքականությունը բավարար չէ։
Փոխարենը՝ նրանք փորձեցին հիմնականում մի քանի պոպուլիստական քայլերով զսպել հնարավոր բողոքները։ Իրականում գնաճային ճնշումները մարդիկ շատ լուրջ են զգալու իրենց գրպանի վրա։
Երբ կառավարության կամ իշխանական ուժի ներկայացուցիչները հայտարարում են, որ գազի գնի հնարավոր բարձրացումը չպետք է մեծ աղետ համարել, իրենք հարցը դիտարկում են իրենց տեսանկյունից։
Այսինքն, իրենց եկամուտները, աշխատավարձերը բարձրացել են 150- 200 տոկոսով, և, բնականաբար, այս պայմաններում բնական գազի 10-15 դրամ հնարավոր բարձրացումը նրանց կենսամակարդակի վրա չի ազդի, բայց պետք չէ մոռանալ, որ մեր բնակչության եկամուտներն այդքան չեն ավելացել»,-եզրափակեց տնտեսագետը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» թերթի այսօրվա համարում։