Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Նյու­թա­կա­նը կվե­րա­կանգն­վի, բա­րո­յա­կան ան­կու­մը վերջ­նա­կան է»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Հասարակության բևեռացումը, անհանդուրժողականությունը գնալով ավելի ակնհայտ է դառնում։ Քննադատություն, սթափ միտք չլսելը, հայհոյանքներով խոսելն այլևս մեր առօրյայի մի մասն է։ Գրականագետ Սերժ Սրապիոնյանի կարծիքով՝ սա ազգային արժեքներից կտրվելու պատճառով է։ 

«Սա տեղի է ունենում ազգային արժեքները չգիտակցելու, դրանցից կտրվելու պատճառով։ Լեզու չկա, մշակույթ չկա, գրականություն չկա, պատմություն չկա, հիշողություն չկա, ոչ մի բան չկա։ 

Մարդիկ ամեն ինչ սրբում են, լցնում աղբանոցը, իրենց համարում են ամենագետ։ Այս սնապարծությունը, ինքնաբավությունը, ինքնահավանությունը հենց դրա արդյունքն է»,- «Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սրապիոնյանը։ 

Հարցին՝ կա՞ մտավախություն, որ մենք կորցնում ենք մեր ազգային արժեքները և դիմագիծը, գրականագետն այսպես է արձագանքում. «Մենք դրանք արդեն աղավաղել ենք։ Նայեք՝ ինչ սերունդ է մեծանում՝ ինքնահավան, փքուն, իհարկե, հազվադեպ բացառություններով, բոլորն իրենց կարծում են Սողոմոն իմաստուն։ 

Իրենք իրենց երկրի պատմությունը չգիտեն, իրենց երկրի հիշողությունը չունեն, իրենց երկրի արժեքները չգիտեն։ Ծաղրում են հերոսներին, մտածողներին, գրականությունը։ Օտարամոլություն էլ չկա։

 Եթե գոնե օտար, ասենք, եվրոպական կամ արևմտյան մշակութային արժեքների հետ որոշակի առնչություն ունենան, գոնե այնտեղ համամարդկային արժեքներ կգտնեն։ Մեր պտույտն իր երկարամյա գոյության ամբողջ ընթացքում արժեքներ է տվել, որից եվրոպացիները դաս են առել։ Հարյուրավոր նման օրինակներ կան, բայց մարդիկ դա համարում են հետամնացություն, պահպանողականություն։ Եվրոպա ասելով՝ հասկանում են Եվրոպայի ամենաայլանդակ, ամենաանընդունելի արժեքները։ 

Չգիտեն հավերժական ճշմարտությունները, Սուրբ գիրքը, նրա տված իմաստնությունները։ Մարդիկ գնում են, երկու-երեք ամսով եվրոպաներում հասարակությունները քանդելու, ազգային արժեքները վերացնելու, չգիտեմ ուրիշ էլ ինչ այլանդակությունների մասին մի քանի կուրսեր են վերցնում, հետո դա բերում են և ուզում այստեղ տարածել»,-նշում է մեր զրուցակիցը։ 

Սրապիոնյանն ընդգծում է՝ այսօր հազարավոր մարդիկ կան, որոնք տարբեր գաղափարների ու մտածողության կրող են, նրանք բոլորն էլ իրավունք ունեն իրենց կարծիքն ունենալու և արտահայտելու։

 «Պատկերացնո՞ւմ եք՝ մարդն իբրև թե կապ ունի գույների խաղի հետ, նկարիչ է, ինչ է, հայտարարում է, որ հայ ժողովրդից 100 հազար ընտրող սխալվել է, որ ընտրել է այսինչ կուսակցությանը և չի ընտրել իրենց կուսակցությանը։ Այդ նույն տրամաբանությամբ իրեն «մշակութաբան» հայտարարած, չսափրվող, չլվացվող, չլողացող մեկը 100 հազար հայ մարդու, որոնք գնացել են ընտրության, համարում է, որ սխալմամբ են ընտրություն կատարել։ 

Նա, ով պատահաբար հայտնվել է երկրի ամենաբարձր օրենսդիր մարմնում, հայտարարում է, որ 100 հազար մարդը սխալ է, իսկ ինքը՝ ճիշտ։ Դուք պատկերացնո՞ւմ եք այս զավեշտը, եթե այն ողբերգական չլիներ։ Նույն տրամաբանությամբ իրենց ձայն տվողներն էլ կարող էին սխալվել։ 

Սա ձեռքբերովի դատողություն է, չի գալիս ազգային արժեքներից։ Տեսնո՞ւմ եք՝ ինչ է կատարվում հասարակության մեջ։ Բոլոր այն արժեքները, որոնք արժևորվել են ժամանակին, մարդիկ որոնց հերոսներ են հայտարարել, որոնք հերոսություն են արել, այսօր բոլորին ասպարեզից հեռացնում են։ Ես չեմ բացառում, որ նրանց մեջ մեղավոր մարդիկ կլինեն։ 

Պատերազմից հետո մարդու հոգեաշխարհը խանգարված է լինում, և շատ արժեքներ մարդն ինքն է աղավաղում։ 

Իր աղավաղածի համար թող պատասխան տա, բայց նրա արածը, այս երկրի և նրա կայացման հարցում ներդրած լուման պետք է գնահատվի։ 

Եթե մարդը միտք է արտահայտում, բայց դու դա չես ընդունում, որովհետև դա քո մտքի նման չէ, նշանակում է, որ դու իրականությունից կտրվում ես ու սավառնում օդերում, իսկ ամենաբարձրից ընկնելն ամենավտանգավորն է, որովհետև այդտեղից արդեն փրկություն չկա»,-ասում է Սրապիոնյանը։ 

Նա նշում է՝ իշխանություններն անհանդուրժող են քննադատությունների նկատմամբ։ «Եթե ներկայիս իշխանություններն այնքան մտավոր զարգացում ունենային, որ քննադատությունը թեկուզ անտեսեին, այլ ոչ թե հակադարձեին ամենաբիրտ ու կոպիտ միջոցներով, այստեղ դեռ հնարավորություն կար այդ քննադատությունը տեղ հասցնելու։ 

Բայց երբ առանց լսելու քննադատությունը, առանց հասկանալու նրանում առկա սրտացավությունը մեր երկրի ու ժողովրդի հանդեպ, առանց մտածելու, որ այդ քննադատը հակառակորդ չի, այլ ընդամենն ընդդիմադիր կամ քո գաղափարին չհամընկող տեսակետ ունի, և նրա նկատմամբ, բառի ուղիղ իմաստով, գերմանաֆաշիստական 33-34 թթ. հետապնդում իրականացնել, դա նշանակում է, որ սա արդեն քո երկրի, քո ազգային իշխանությունը չէ»,-ընդգծում է գրականագետը։ 

Սրապիոնյանը կարծիք է հայտնում, որ փոքր ազգերին նույնիսկ անհրաժեշտ է մի քիչ ազգայնական լինել։ «Փոքր ազգերի համար միշտ անհրաժեշտություն է եղել ազգային կառավարությունը, նույնիսկ մի քիչ ազգայնական թեքումով, որովհետև դա փոքր ազգերի պահպանման կարևոր գաղափարն է։ 

Նույնիսկ այնպիսի մի ինտերնացիոնալիստ քաղաքական գործիչ, ինչպիսին Լենինն էր, որը դարասկզբին ամբողջ երկրագունդը խառնեց իրար, իր իսկ ազգի վերաբերյալ խոսելիս անդրադարձել է մեծ ռուսականության ազգային շովինիզմի վտանգին, իսկ փոքր ազգերի շովինիզմն ընդունում էր։ 

Մեր ազգի ամենահանճարեղ մարդկանցից մեկը՝ Դանիել Վարուժանը, ում անունն ու դիմապատկերը զարդարում է Եվրոպայի կենտրոնական համալսարանի ամենամեծ շքամուտքը, ասում էր՝ «քիչ մը շովին մտածողութիւնը չի խանգարեր մեր ազգին»։ Սա փոքր ազգերի համար վնասակար չէ, այլ զինանոցում պայքարելու գործիքակազմ է, որը մարդիկ չեն հասկանում։ 

Նորերն, այսպես կոչված, համաեվրոպականության, համամարդկայնության անվան տակ մեր սերունդների մեջ խցկում են ամենակեղտոտ մտածելակերպը։ 

Փողը, նյութականը կվերականգնվի, երկրի աղքատ վիճակը կգնա դեպի բարելավում, դա պատմության օբյեկտիվ օրինական զարգացման խորհուրդն է, բայց բարոյական անկումը վերջնական է ու այլևս չվերականգնվող։ 

Այսօր անհասկանալի գաղափարաբանության մուտքը մեր երկիր ավերում է մեր ազգային դիմագիծը և մեր մտածողությունը, իսկ մենք այնքան փոքր միավոր ենք, որ մեր ձուլվելու համար մի դարաշրջան պետք չէ։ 

Մի կարճ ժամանակում մենք կդադարենք հայի նման մտածել և հայ լինել։ 

Իսկ եթե հայ չենք, ուրեմն ոչինչ ենք, դրանով ամեն ինչ ասված է»,-հավելում է Սրապիոնյանը։ Այս ամենով հանդերձ՝ գրականագետը կարծում է, որ կան հասարակության հաշտեցման ճանապարհներ։ 

«Հասարակության հաշտեցման երկու ճանապարհ կա։ Մեկն անհանդուրժողականությունն է, որը բերում է ծանրագույն բախումների, որի շտկումը կա՛մ դառնում է անհնարին, կա՛մ պահանջում է հազարամյակներ։ 

Մյուս մոտեցումը դիմացիդ անհանդուրժողական գաղափարներով տրամադրված պսեվդո ուժի՝ սեփական «ես»-ի ներսը նայելն է և սեփական «ես»-ի ներսից իր սխալները խոստովանելու քաջությունն է։ 

Եթե դա չարվեց, բախումը դառնում է անխուսափելի, որովհետև ժողովուրդները ստրկանում են, բայց չեն դառնում ստրկամիտ։ Մի օր ընդվզում են»,-եզրափակում է Սերժ Սրապիոնյանը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելՔննարկվել է էլեկտրոնային դեղատոմսի` մարզերում գործարկման ընթացքը Ոսկեպարում Փաշինյանին այլևս չեն էլ սպասումԹուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը