Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Զգա­լի­ո­րեն ավե­լա­ցել է հա­րուստ­նե­րի և աղ­քատ­նե­րի մի­ջև բև­ե­ռա­ցու­մը»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Իշխանությունները շարունակում են խոսել տնտեսական հեղափոխության մասին, պարբերաբար նշում, որ այս կամ այն ոլորտում ինչ-որ տոկոսով բարձրացել է աշխատավարձը՝ միևնույն ժամանակ գրեթե շրջանցում են այն հարցը, որ հունվարից ունենք առաջին անհրաժեշտության ապրանքների թանկացում, անդրադառնում իրենց «ձեռքբերումներին»։ 

Կառավարությունը, սակայն, մոռանում է մի կարևոր բան. եթե մարդը շարունակում է տաժանակիր աշխատել, վաղուց արդեն «սեփական գլխում հաղթահարել է աղքատությունը», սակայն նրա սոցիալական վիճակում էական փոփոխություն չկա, ապա, մեծ հաշվով, նրա համար որևէ նշանակություն չունեն հրապարակված ցուցանիշները, արձանագրված աճն ու սպասվող ընտրական տուրիզմին հաջորդող ֆինանսական հոսքերը։ 

Ըստ վիճակագրական պետական կոմիտեի հրապարակած տեղեկատվության, 2018 թվականին Հայաստանում ծայրահեղ աղքատությունը կազմել է մեկ տոկոս՝ 30 հազար մարդ, իսկ աղքատությունը՝ 23,5 տոկոս: 2017 թվականի համեմատ կա 1-2 տոկոսի նվազում: 

Տնտեսական զարգացման նախաձեռնությունների կենտրոնի տնօրեն Մարինե Առաքել յանից «Փաստը» հետաքրքրվում է, թե իր դիտարկմամբ, արդյո՞ք այս թվերն արտահայտում են մեր երկրում առկա իրականությունը։ 

«Թեև 2018 թվականին աղքատությունը նվազել է 2,2 տոկոսային կետով՝ կազմելով 23,5 տոկոս, այնուհանդերձ Հայաստանում աղքատ է յուրաքանչյուր 4-րդ մարդը (շուրջ 700 հազար քաղաքացի), ում ամսական սպառումը ցածր է վերին աղքատության շեմից՝ 42,621 ՀՀ դրամից: Ծայրահեղ աղքատ բնակչությունը կազմել է 1 տոկոս՝ նախորդ տարվա համեմատ նվազելով 0,2 տոկոսային կետով: 

Ցավալի է, բայց աղքատության նվազմանը զուգահեռ, խորացել է բնակչության բևեռացումը՝ ըստ սպառման և եկամուտների բաշխվածության (Ջինիի գործակից), այսինքն՝ զգալիորեն ավելացել է հարուստների և աղքատների միջև բևեռացումը: 

Հավելեմ նաև, որ 2020 թվականից անցում է կատարվել համահարթ եկամտային հարկին, ինչն էլ ավելի կխորացնի ՀՀ բնակչության բևեռացումը»,-ասում է Առաքել յանը։ Իսկ ի՞նչ պատկեր կունենանք աղքատության ցուցանիշների մասով 2019 թվականի ցուցանիշներն ամփոփելիս։ 

«Աղքատությունը հաղթահարելու ուղղությամբ կառավարության գործնական քայլերից էին նվազագույն աշխատավարձի, ինչպես նաև թոշակների և նպաստների բարձրացումը, որոնք ուժի մեջ են մտել այս տարվանից, ուստի դրանց արդյունքները կարտացոլվեն 2020 թվականն ամփոփելիս: 

Իհարկե, այս քայլերը որոշակիորեն կնպաստեն աղքատության մակարդակի կրճատմանը, սակայն այն շոշափելի ազդեցություն չի ունենա մարդկանց կյանքի որակի բարձրացման և կենսամակարդակի բարելավման վրա: Այլ կերպ ասած՝ սրանք անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար քայլեր են: 

Ինչ վերաբերում է 2019 թվականին, ապա ՀՆԱ-ի աճի ցուցանիշը մասամբ պայմանավորված է ծառայությունների ոլորտի և մասնավորապես՝ խաղատնային գործունեության շրջանառության աճով, որը ոչ միայն չի նպաստում, այլև խոչընդոտում է աղքատության հաղթահարմանը: Մյուս կողմից` անկում է արձանագրվել գյուղատնտեսության ոլորտում, որտեղ ներգրավված է ՀՀ բնակչության շուրջ 30 տոկոսը: 

Սա ևս բացասական ազդեցություն է ունենալու աղքատության ցուցանիշի վրա, ինչը հիմք է տալիս եզրահանգելու, որ 2019 թվականին աղքատության մակարդակը էական նվազում չի արձանագրելու»,-ընդգծում է մեր զրուցակիցը։ Թերևս գաղտնիք չէ, որ Երևանը և մարզերը, հատկապես գյուղաբնակ համայնքները, աղքատության առումով տարբեր ցուցանիշներ ունեն։ 

Այս առումով ինչպիսի՞ն են տարբերությունները Երևանի և մարզերի միջև։ «2018 թվականին նախորդ տարվա համեմատ Երևանում դրական տեղաշարժ է արձանագրվել՝ աղքատությունը 22,4 տոկոսից դարձել է 19,9 տոկոս, քանի որ մայրաքաղաքում է ստեղծվում երկրի ավելացված արժեքի աճի գերակշիռ մասը, ինչն էլ պայմանավորում է աղքատության առավել ցածր ցուցանիշներ: 

Հաշվի առնելով հանրապետության այլ քաղաքների սոցիալ-տնտեսական զարգացման մակարդակը, արձանագրվել է աղքատության զգալիորեն բարձր մակարդակ՝ 27,9 տոկոսից դառնալով 30,3 տոկոս: Այս ցուցանիշները փաստում են այն մասին, որ ընդհանուր առմամբ 2018 թվականին որոշակիորեն խորացել է տարածքային զարգացման անհամաչափությունը Երևանի և մարզերի քաղաքների միջև: 

Օրինակ՝ Շիրակի մարզում 2018 թվականին աղքատության ամենաբարձր մակարդակն է գրանցվել՝ 42,2 տոկոս։ Նշեմ՝ գյուղական համայնքներում առկա են աղքատության համեմատաբար ցածր ռիսկեր, որը հիմնականում պայմանավորված է տնամերձ հողատարածությունների առկայությամբ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տնտեսական զարգացման նախաձեռնությունների կենտրոնի տնօրենը։ 

Օրերս ԱԺ-ում աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Ժաննա Անդրեասյանը, ներկայացնելով «Սոցիալական աջակցության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին որոշման նախագիծը, նշել էր, որ կառավարության ծրագրում ամրագրված է՝ մինչև 2023 թվականը վերացնել ծայրահեղ աղքատությունը և նվազեցնել աղքատությունը: 

Արդյո՞ք, ըստ Առաքել յանի, պետությունն այս ուղղությամբ հստակ և տեսանելի քայլեր է ձեռնարկում։ «Բնականաբար, օրենսդրական այս փոփոխությունները կստեղծեն նախադրյալներ բնակչության սոցիալական կարիքների առավել հասցեական և ամբողջական գնահատման համար: 

Այնուհանդերձ, վարվող տնտեսական քաղաքականությունն ուղղված չէ եկամուտների բաշխման անհավասարության մեղմմանը, որը, ինչպես նշեցի, էլ ավելի է խորացել վերջին շրջանում: 

2020 թվականին նպատակադրված 4,9% տնտեսական աճը չի կարող նպաստել աղքատության մակարդակի կրճատմանը և մարդկանց կենսամակարդակի բարելավմանը: 

Աներկբա է, որ աղքատության հաղթահարման և եկամուտների վերաբաշխման հիմնական նախադրյալը պետք է հանդիսանա երկարաժամկետ, կայուն և ներառական տնտեսական աճի ապահովումը, սակայն վերջինիս ճանապարհային քարտեզը և դրա իրականացման մեխանիզմները առ այսօր բացակայում են»,եզրափակում է Մարինե Առաքելյանը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել