Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Ան­հիմն կեր­պով աշ­խա­տան­քից ազատ­ված­նե­րը կա­րող են դա­տա­կան կար­գով վե­րա­կանգ­նել իրենց իրա­վունք­նե­րը»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Կորոնավիրուսի տարածումը կանխելու նպատակով մեր քաղաքացիներից շատերին պետությունը մեկուսացրել է, ոմանք ինքնամեկուսացել են սեփական տներում՝ հնարավոր վտանգներից խուսափելու նպատակով։ Եթե դպրոցականների և ուսանողների դեպքում մեկուսացումը խնդիրներ չի առաջացնում, ապա աշխատող մարդիկ ստիպված են փաստորեն աշխատանքի չներկայանալ։

Օրերս ԱԺ պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանը տեղեկացրեց, որ իրեն է դիմել Թեհրանի չվերթով ժամանած անձը, ում մոտ Հայաստանում առաջինը կորոնավիրուս հաստատվեց։ Նա հոսպիտալացվել էր կնոջ հետ, սակայն կնոջ մոտ թեստի պատասխանը բացասական էր եղել հենց հոսպիտալացման պահին։ Մարուքյանի խոսքով, գործատուն, տեղեկացված լինելով այն մասին, թե ինչ հանգամանքներում և ինչ նպատակներով էր հոսպիտալացվել կինը, անտեսելով աշխատողի իրավունքները երաշխավորող ՀՀ օրենսդրությունը, ազատել է տիկնոջն աշխատանքից հիվանդանոց ընդունվելուց հետո։

«Փաստը» որոշ ահազանգեր է ստանում նաև մասնավոր սեկտորում գործունեություն ծավալող մեր քաղաքացիներից այն մասին, որ գործատուները նրանց ազատում են աշխատանքից կամ զգուշացնում են ազատելու մասին, երբ վերջիններս որոշում են աշխատանքի չներկայանալ՝ ելնելով սեփական անվտանգությունից։ Պետական հիմնարկների դեպքում դրանց ղեկավարները որոշեցին աշխատանքը մեծամասամբ առցանց եղանակով կատարել և աշխատավայր ներկայանալ միայն խիստ անհրաժեշտության դեպքում։ Մասնավոր հատվածում աշխատավայր չներկայանալու խնդիրն ավելի խորքային է։ Փաստորեն, աշխատանքային հարաբերությունները մի դեպքում կարգավորվում են ՀՀ օրենսդրության շրջանակներում, եթե գործատուի և աշխատողի միջև կա կնքված աշխատանքային պայմանագիր, մյուս դեպքում՝ գործատուի անձնական հայեցողությամբ, եթե նման պայմանագիր չկա։ 

աստաբան Իրինա Հակոբյանը «Փաստի» հետ զրույցում նշում է՝ երբ երկրում հայտարարված չէ արտակարգ դրություն, ասել, որ գործատուն իրավունք չունի նման կերպ վարվել, այսինքն՝ մարդուն ազատել աշխատանքից, չենք կարող։ «Գործատուն իր շահերից ելնելով պնդում է, որ իր աշխատողը պետք է աշխատանքային պայմանագրով նախատեսված պարտականությունները կատարի։ Այստեղ առաջանում է վեճ գործատուի և աշխատողի միջև»,-ասում է Հակոբյանը՝ ընդգծելով, որ արտակարգ դրության հայտարարումը լինում է ի նպաստ աշխատողների։

«Ցանկացած գործատու պարտավոր կլինի հաշվի առնել հայտարարված արտակարգ դրությունը։ Կախված, թե դրանք ինչ տեսակի աշխատանքներ են, պետք է առավելագույնս փորձել այնպես անել, որ չխախտվեն աշխատողների իրավունքները։ Հասկանում ենք նաև, որ գործատուները պետք է որոշակի միջոցներ ձեռնարկեն իրենց իրավունքների պաշտպանության առումով։ Պետք է փորձել, օրինակ՝ տնային պայմաններում կատարել աշխատանքը, կամ էլ այլ ել քեր գտնել ստեղծված իրավիճակից։ Ամեն դեպքում արտակարգ դրության հայտարարումն աշխատողի օգտին է, որովհետև ցանկացած գործատու պարտավոր է լինելու հաշվի նստել այդ փաստի հետ»,-նշում է մեր զրուցակիցը։ 

Մեր այն հարցին, թե արդյո՞ք այն աշխատողները, որոնք անհիմն կերպով աշխատանքից ազատվել են կորոնավիրուսի՝ Հայաստանում տարածման ժամանակաշրջանում, կարող են դատական կարգով վերականգնել իրենց աշխատանքային իրավունքները, Հակոբյանը դրական պատասխան է տալիս։ «Նախ՝ հիշեցնեմ, որ աշխատանքային օրենսգիրքը վերաբերում է թե՛ պետական, թե՛ մասնավոր սեկտորներին։ 

Օրենքը բոլորի համար է։ Եթե մասնավոր կամ պետական սեկտորի ցանկացած աշխատողի անհիմն կերպով ազատեն աշխատանքից, բնականաբար, վերջինս կարող է դատական կարգով վերականգնել իր իրավունքները։ Ակնհայտ է և ապացուցման ենթակա չէ այն փաստը, թե երկրում ինչպիսի իրավիճակ է։ 

Օրենքը նախատեսում է, որ մեկ ամբողջ աշխատանքային օր անհիմն կերպով աշխատանքի չներկայանալու դեպքում գործատուն իրավունք ունի աշխատողին ազատել աշխատանքից, այնուամենայնիվ, գործատուն առանց բացատրություն վերցնելու չի կարող նման բան անել։ Եթե այս ամենը գործատուն հաշվի չի առնի, ապա բնական է, որ աշխատողը հետագայում դատական կարգով վերականգնելու է իր իրավունքները, ստանալու է և՛ պարապուրդի գումարը, և՛ վերականգնվելու է իր համապատասխան աշխատատեղում, և՛ գործատուից էլ պահանջելու է իր խախտված իրավունքների վերականգնման համար կատարված ծախսերը՝ լինեն դրանք դատական, թե փաստաբանական ծախսեր»,-ընդգծում է փաստաբանը։

Հակոբյանը միևնույն ժամանակ շեշտում է, որ այս իրավունքները տարածվում են աշխատանքային պայմանագիր կնքած քաղաքացիների վրա։ 

«Աշխատանքային իրավահարաբերությունները ծագում են միայն այն պարագայում, երբ ունենք կնքված աշխատանքային պայմանագիր։ Հետևաբար, երբ որևիցե մեկը չունի օրենքով սահմանված կարգով կնքված աշխատանքային պայմանագիր, իր վրա այդ իրավահարաբերությունները չեն կարող տարածվել, բնականաբար, չեն կարող տարածվել նաև պատասխանատվության միջոցները։ Այսինքն՝ եթե օրինական կարգով ձևակերպված աշխատող չի, հետագայում չի կարողանալու իր խախտված իրավունքները վերականգնել»,-եզրափակում է Իրինա Հակոբյանը։

Նա հիշեցնում է՝ ՀՀ Սահմանադրության 3-րդ հոդվածը հստակ սահմանում է, որ մեր երկրում մարդը բարձրագույն արժեք է, իսկ մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքների և ազատությունների հարգումն ու պաշտպանությունը հանրային իշխանության պարտականություններն են:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

«ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական մյուս սահմանային անցակետերում ծառայության անցնելու համար (տեսանյութ) Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն կատարողները հավաքագրվել են ԻՊ-ի «Խորասանի ձայն» տաջիկական ՏԳ ալիքի միջոցով Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Եղանակային վատ պայմանների պատճառով Վրաստանից Հայաստան տանող ճանապարհը փակ է Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոսներ Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո կատարվում է ոտնլվայի արարողություն Սամվել Շահրամանյանը Le Figaro-ին ասել է՝ քանի հայ է մնացել օկուպացված Արցախում Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ռուբլին էժանացել է. փոխարժեքն՝ այս պահին «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Հրդեհ է բռնկվել Ադրբեջանի մետրոյի Նասիմի կայարանում (տեսանյութ)ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ Պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով լույս չի լինելու Սպասվում է 0․․․-1 աստիճան ցուրտ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին