Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Վի­ճա­կը պետք է հա­վա­սա­րակշ­ռել և բե­կում­նա­յին տարր մտցնել. հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին 7 հիմ­նա­կան քայլ՝ տնտե­սա­գե­տից

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Համաշխարհային տնտեսությունը մի շարք մարտահրավերների առաջ է կանգնել, որից անմասն չէ նաև մեր պետությունը: Սկսելով նավթի գների կտրուկ անկման խնդրից՝ տնտեսագետ Կարեն Ադոնցի հետ խոսել ենք մեր ընդհանուր տնտեսական հնարավորությունների, առկա մոտեցումների ու հետագա անելիքների մասին: Տնտեսագետը նավթի գների կտրուկ տատանումները երկու գործոնով է պայմանավորում:

Նավթի գինը. իրավիճակից կարո՞ղ ենք օգտվել

«Առաջինը նավթի ռեսուրսների ընդհանուր պահանջարկի անկումն է, ինչով պայմանավորված՝ գները նվազում են: Երկրորդն աշխարհաքաղաքական գործոններն են, երբ նավթային երկրների վրա ներգործվող ճնշումները կարող են բերել գների նվազման: Այսօրվա իրավիճակի հիմնական պատճառը պահանջարկի անկումն է՝ Չինաստանի վիճակն է դրդում նման վիճակի, թեպետ չեն բացառվում նաև քաղաքական որոշակի մոտեցումները: Չեմ բացառում, որ պահանջարկի գործոնը կարող է ենթադրել աշխարհաքաղաքական նպատակներ՝ ավելի երկար ժամանակահատվածի համար, ինչի հետևանքով նավթի գինը բավականին երկար կարող է ցածր մնալ: Նավթի ռեսուրսների ու գների անկումը բերում է ընդհանուր համաշխարհային տնտեսության պահանջարկի անկմանը, ինչի հետևանքով նվազում է նաև առաջարկը: Սա ճգնաժամային գործընթաց է, որից հնարավոր է օգտվել, բայց իրավիճակից կարող են օգտվել այն երկրները, որոնք ունեն արտադրական հզորություններ, շատ արագ ավելի էժան գներով կարող են հումք գնել ու արտադրել ավելի մրցունակ արտադրանք: Մենք դրանից օգտվելու որևէ տարբերակ չունենք, որովհետև չունենք համապատասխան մրցունակ արտադրություններ, բացի այդ, գոյություն չունենք այդ շուկաներում, չհաշված ռուսականը,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Կ. Ադոնցը:

Ի՞նչն ենք փոխելու, ինչպե՞ս ենք արձագանքելու անկում ապրող պահանջարկին

Նախօրեին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը խոսեց համաշխարհային տնտեսության փլուզման հնարավորության, տնտեսական հեղափոխության, ինչպես նաև մինչ այս հայտարարված ցուցանիշները մոռանալու ու տնտեսական հեղափոխության նոր հնարավորության մասին: Անդրադառնալով վերոնշյալին՝ տնտեսագետը նկատեց, որ մինչ այս ճգնաժամի մեկնարկը կար պահանջարկ, որին արձագանքում էինք մեր հնարավորությունների սահմանն երում . 

«Ունենք տնտեսական որոշակի կառուցվածք, որի մեջ հիմնականում վերամշակված սննդի արտահանումն է դեպի Ռուսաստան, ինչպես նաև պղնձի խտանյութի, մի քիչ էլ ոսկերչական ապրանքների, տեքստիլ արտադրանքի արտահանումները, ՏՏ ոլորտը, տուրիզմը և վերջ: Հիմա աշխարհի հիմնական շուկաներում բոլոր ապրանքների գծով տեղի է ունենում ընդհանուր պահանջարկի անկում: Եթե մենք նախկինում պատրաստ չենք եղել արձագանքել արդեն եղած պահանջարկին, ապա չի բացառվում, որ անկման ժամանակ բոլոր արտադրությունները կա՛մ կկանգնեն, կա՛մ կկրճատեն արտադրությունները: Այս պարագայում մենք ինչպե՞ս պետք է արձագանքենք անկում ապրող պահանջարկին, երբ ընդհանրապես գոյություն չենք ունեցել շուկաներում, քանի որ չունենք անհրաժեշտ ոլորտներն ու ձեռնարկությունները»,-ասաց նա՝ շեշտելով, որ պարզ չէ, թե նման պայմաններում ի՞նչն ենք փոխելու մենք:

«Ո՞ր ապրանքատեսակն ենք փոխելու, երբ հիմնականը գյուղատնտեսականն է եղել, որով էլ սեզոնին լցրել ենք շուկան: Նույնն էլ հիմա է լինելու: Անկում ապրող շուկայի մեջ մեր հնարավորությունների առումով դա ի՞նչ կարող է փոխել: Մեծ հաշվով, սա չի փոխի մեր տնտեսության կառուցվածքը: Օրինակ՝ պարզ չէ նաև, թե ո՞ւմ ենք հաղթելու, օրինակ, ներմուծվող ո՞ր ապրանքներն ենք հանելու շուկայից, հոլանդական պանի՞րը, ուկրաինական շոկոլա՞դը, իսպանական զեյթո՞ւնը: Ընդհանուր առմամբ, մենք շուկան մեծացնելու հնարավորություն չունենք»,-շեշտեց մեր զրուցակիցը:

Բեկումնային տարր. հակաճգնաժամային 7 հստակ քայլերի հաջորդականություն

Փոխարենը՝ տնտեսագետը ստեղծված իրավիճակից հնարավորինս քիչ վնասներով դուրս գալու իր պատկերցումն ունի, որը 7 հստակ քայլերի հաջորդականություն է:

«Համաձայն եմ վարչապետի հետ, որ պետք է բեկումնային տարր մտցնենք, պարզապես նա այդ մասին ընդհանուր խոսքերով է ասում, իսկ իմ մոտեցումն ավելի ծրագրավորված է: Եթե ուզում ենք այս իրավիճակում զարգանալ, պետք է վիճակը հավասարակշռել և բեկումնային տարր մտցնել մեր քաղաքականության մեջ: Ես հակաճգնաժամային 7 հիմնական ու անհրաժեշտ քայլ եմ առանձնացրել: Նախ՝ հաշվի առնենք, որ առաջին հարվածը, պայմանավորված ռուբլու անկմամբ, գալու է ռուսական շուկայից, քանի որ մենք այդ երկիր ենք արտահանում վերամշակվող արտադրանք, խմիչք և այլն:

Այդ շուկան շատ կարևոր է հավասարակշռությունը պահելու համար, որովհետև վերամշակող ոլորտը նաև աջակցություն է ցուցաբերում գյուղատնտեսությանը: Իսկ ինչպե՞ս աջակցել այդ ոլորտին: Այս հատվածում պետք է լինի շատ հստակ աջակցություն. պետությունը պետք է խնդիր դնի, ըստ որի՝ բոլոր արտահանող ընկերությունները կշարունակեն արտահանել, կպահպանեն աշխատատեղերը, իրենց շուկաները Ռուսաստանում: 

Պետք է հաշվարկել ռուբլու արժեզրկմամբ պայմանավորված կորուստները և, բանակցելով այդ տնտեսվարողների հետ, նրանց աջակցել և հարկային արտոնություններ տալ: Սա պարտադիր է, հակառակ դեպքում խնդիրներ կունենանք:

Երկրորդ՝ եթե պղնձի գինը շարունակի կտրուկ անկում ապրել, անհրաժեշտության դեպքում նմանատիպ արտոնություն պետք է տրամադրվի նաև խտանյութ արտահանող ընկերություններին, որովհետև այդ արտահանումը արտարժույթ է բերում մեր երկիր, ինչը պետք է պահպանել: Սա կարևոր հանգույց է տնտեսության ընդհանուր կառուցվածքում, այն այլ ոլորտներ է աշխատեցնում: Երրորդ՝ շատ կարևոր է խթանել մեր ներքին շուկայում հայկական ապրանքներ գնելու մշակույթը: 

Մարդիկ էլ պետք է հասկանան, որ նման աջակցությունը պարտադիր է, և գոնե այս ճգնաժամային իրավիճակում նախապատվությունը պետք է տեղական արտադրանքին տալ: Չորրորդ քայլը վերաբերում է զբոսաշրջությանը, որը հիմնական տուժող ոլորտն է լինելու: 

Տուրիզմին առնչվող բոլոր ուղղությունները պետք է աջակցություն ստանան, հակառակ դեպքում մենք խնդիրներ կունենանք հատկապես այդ ոլորտում առկա զբաղվածների տեսանկյունից: Այո, այս կարճ ժամանակահատվածում, երբ չկա նաև տուրիստական հոսք, շատ դժվար է աջակցել, բայց որոշակի աջակցություն, այդուհանդերձ, պետք է լինի, մինչև շուկան 3-4 ամիս անց կսկսի վերականգնվել: Հաջորդ քայլը պետական ծախսերը դեպի շինարարական ոլորտ ուղղելը պետք է լինի՝ այդ հատվածում նոր աշխատատեղեր ստեղծելու ու զբաղվածություն ապահովելու նպատակով»,-ընդգծեց նա՝ նշված քայլերի մեջ առանձնացնելով նաև ֆինանսական կայունության կարևորությունը:

«Կան տնտեսագետներ, որոնք առաջարկում են ռուբլու արժեզրկման ֆոնին դրամն էլ արժեզրկել, որպեսզի արտահանողները կարողանան աշխատել ռուսական շուկայում: Ըստ իս՝ սա անթույլատրելի է, որովհետև կարող է հանգեցնել գնաճի ու բազմաթիվ այլ խնդիրների: Պետք է հաշվի առնել, որ Կենտրոնական բանկն ունի անհրաժեշտ միջոցներն, ու մենք չունենք այն գործոնները, որոնք կարող են կտրուկ բարձրացնել արտարժույթի պահանջարկը: 7-րդ կետը կորպորատիվ ծրագրին է վերաբերում, ինչի մասին բազմիցս խոսվել է: Սա նշանակում է, որ սպառողական 50 ապրանքների գծով պետք է մշակվեն արտադրական ծրագրեր, սփյուռքի հետ համատեղ կորպորացիա ստեղծվի, որով հնարավոր կլինի այդ ապրանքները արտադրել ու արտահանել հենց այդ շուկաներ»,-եզրափակեց Կ. Ադոնցը:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Թուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանով