«Ադրբեջանն այս ժամանակահատվածում ևս փորձ է անում սեփական ձախողումները կոծկել սահմանային լարվածությամբ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑԱդրբեջանի սանձազերծած քառօրյա պատերազմից անցել է չորս տարի: 2016թ. ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերն Արցախի հետ շփման գծի ողջ երկայնքով Ադրբեջանը ռազմական գործողություններ սկսեց, ինչի հետևանքով հայկական կողմը ևս կորուստներ ունեցավ: ՄԻՊ առընթեր զինծառայողների իրավունքների փորձագիտական խորհրդի անդամ, ռազմական փորձագետ Կարեն Հովհաննիսյանի համոզմամբ՝ այս տարիների ընթացքում որևէ փոփոխություն չի եղել
«Մասնավորապես՝ մենք գործ ունենք նույն հակառակորդի հետ, որն ունի նույն նկրտումները, նպատակները, և այն ցանկությունները, որոնք ուզում էր իրագործել Ապրիլ յան պատերազմի ժամանակ: Այնպես որ, այդքան էլ ճիշտ չէ Ապրիլ յան պատերազմը համարել որպես հակամարտության անցած փուլ:
1991 թվականից սկսած՝ հակառակորդը ոչնչով չի փոխվել, և Ապրիլ յան պատերազմը հենց նշվածի վառ ապացույցն էր: Մյուս կողմից՝ կարող ենք միայն փաստել, որ Ապրիլյան պատերազմը պատճառ դարձավ թե՛ հասարակության, թե՛ իշխանությունների զգոնության բարձրացման համար:
Երբ մինչ այդ փորձագետները, բանակի հետ ամենասերտ առնչությունն ունեցող մարդիկ առաջնագծում այս կամ այն անհրաժեշտության մասին էին բարձրաձայնում, անընդհատ գումարի բացակայության պատճառաբանությունն էր բերվում: Ապրիլյան պատերազմից հետո, կարծես թե, այս մոտեցումը վերացավ: Այսօր այդ առումով կարողանում ենք մեր զգոնությունը բարձր պահել:
Բացի այդ, մասնավորապես սահմանային, դիրքային անվտանգությանը վերաբերող ցանկացած արծարծվող կամ բարձրաձայնվող հարց անպայման քննարկվում ու լուծում է ստանում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Կ. Հովհաննիսյանը:
Մեր զրուցակիցը շեշտեց՝ այս օրերին սպասում էր, որ Ադրբեջանի կողմից հերթական կրակոցներ կլինեն, բայց դիվերսիոն հարձակման փորձի այդքան էլ չէր սպասում: Հաշվի առնելով նման վարքագիծը՝ չբացառեց այլ սցենարների գնալու հավանականությունը. «Սա մի բան է ապացուցում. եթե անգամ 4, 5 կամ 10 տարի էլ անցնի, քանի դեռ հակամարտության հարցը լուծված չէ, յուրաքանչյուր իրավիճակում Ադրբեջանից պետք է սպասել ցանկացած քայլի:
Մեր հակառակորդն իր մարտավարությունը չի փոխել անգամ համավարակի պայմաններում, ինչը պարզ է և ակնհայտ: Իսկ նախօրեին տեղի ունեցածն արդեն դուրս էր մարդկային բանականության, հումանիտար սկզբունքների շրջանակներից: Եղավ կոնկրետ դիվերսիոն ներթափանցման փորձ: Այն ուղեկցվել է կրակոցներով, կրակահերթերով, ինչի հետևանքով կան վիրավորներ, անկանոն կրակներից նաև բակում խաղացող երեխային է բաժին հասել:
Բավականին մտահոգիչ եմ համարում սա, որովհետև Ադրբեջանն այս ժամանակահատվածում ևս փորձ է անում սեփական ձախողումները կոծկել սահմանային լարվածությամբ: Գաղտնիք չեմ բացահայտի, եթե ասեմ, որ Ադրբեջանում կորոնավիրուսի տարածումը շատ մեծ մասշտաբների է հասել, և այնտեղ ամեն կերպ փորձում են թաքցնել այդ փաստը:
Ադրբեջանական բանակում ահռելի չափերի է հասել վարակվածների թիվը, ինչի մասին խոսում են նաև ադրբեջանցի այն փորձագետները, որոնք այնտեղ չեն բնակվում: Ընդհանուր առմամբ, վերոնշյալ վարքագիծը ես բացառապես կապում եմ Ադրբեջանում համաճարակով պայմանավորված իրավիճակի հետ»:
Զուգահեռ՝ Կարեն Հովհաննիսյանը շեշտեց, որ այս փուլում միջազգային հանրության արձագանքի ակնկալիք ևս չենք կարող ունենալ. «Այս օրերին հասկանալի պատճառներով դիտորդական առաքելություններ չեն իրականացվում, և սեփական ինֆորմացիայի բացակայության պատճառով նրանք չեն կարող որևէ կոնկրետ ուղղվածությամբ հայտարարություն անել:
Ընդգծեմ, որ 2019թ. սեպտեմբերից սկսած՝ Ադրբեջանը փոխել է իր մարտավարությունը: Ոչ միայն Արցախի սահմանային հատվածներում է լարվածություն մտցնում, դիվերսիոն ներթափանցման փորձ իրականացնում, այլ կոնկրետ ՀՀ սահմաններում: Ընդ որում, այնպիսի տեղերում, որտեղ նպատակաուղղված կրակոցներ չեն եղել թե՛ Ապրիլ յան պատերազմի օրերին, թե՛ Արցախյան պատերազմի տարիներին: Ադրբեջանը նման ռազմավարությամբ փորձ է կատարում նաև այս կերպ ազդեցություն ունենալ բանակցությունների վրա»:
Հաշվի առնելով վերջին զարգացումները՝ Կ. Հովհաննիսյանը նշեց, որ այսօր մեր դիվանագիտական կորպուսը պետք է աշխատի միջազգային հանրությանը հստակ մեսիջներ հղելու ուղղությամբ.
«Խոսքը մասնավորապես քաղաքացիական անձի՝ երեխայի վիրավորվելու իրողությանն է վերաբերում: Սա կարող ենք օգտագործել Ադրբեջանի դեմ. այս առումով գնդակը մեր դաշտում է: Ամեն դեպքում, փաստն այն է, որ Ադրբեջանը չի փոխվում անգամ համաշխարհային նման իրավիճակի պայմաններում:
Առհասարակ Թուրքիայի և Ադրբեջանի նպատակներն անգամ նման իրավիճակում փոփոխության չեն ենթարկվի: Իսկ նրանց նպատակն է միմյանց հետ ցամաքային սահման ունենալը, կյանքի կոչել պանթուրքիզմը, որի ճանապարհին ոչնչի առաջ չեն կարող կանգ առնել: Այնպես որ, մենք միշտ պետք է զգոն լինենք: Մեզ համար թշնամու հարձակումը կամ նմանատիպ գործողությունները չպետք է անակնկալ լինեն»:
ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ