Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Կի­բեր-հան­ցա­գործ­նե­րի ակ­տի­վա­ցում կա. փոր­ձում են կոր­զել քար­տի տվյալ­ներ, քար­տից գու­մար տա­նել կամ գոր­ծարք անել.

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Աշխարհում կիբեր-հանցավորության ընդհանուր աճ կա: Առհասարակ նման աճ արձանագրվում է ինչ-որ իրադարձությունների ֆոնին: «Փաստի» հետ զրույցում այս մասին ասաց տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը՝ նշելով, որ նման օրինակ է նաև ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը, իսկ այսօրվա աճը կապված է համավարակի հանգամանքով:

«Նման իրողությունների պարագայում աճ է լինում, որովհետև գիտեն՝ ինչ-որ թեմաներ կան, որոնք մարդկանց հետաքրքրում են, և դրանցով փորձում են խայծեր ստեղծել: Նույն կորոնավիրուսի թեման մարդկանց այնքան է հետաքրքրում, որ կարելի է ցանկացած ձևով նրանց խաբել: 

Երկրորդ հանգամանքն այն է, որ ավելի շատ մարդիկ են օգտվում ցանցից, դրան գումարած՝ նաև օնլայն վաճառքներն են աճել: Այսինքն, մարդկանց ներգրավվածությունը շատ է, ինչի պատճառով զուգահեռ նաև կիբեր-հանցագործների ակտիվացում է լինում»,-ասաց փորձագետը:

Իսկ թե կիբեր-հանցագործները վերջին շրջանում ի՞նչ մեթոդների են դիմում, Ս. Մարտիրոսյանը նշեց. 

«Փորձում են կորզել բանկային քարտի տվյալներ, կա՛մ քարտից գումար տանել, կա՛մ էլ այդ քարտերով գործարք անել: Այլ ձևեր ևս կիրառվում են, օրինակ՝ հայտնիների միջոցով իբրև թե գումար են առաջարկում մարդկանց: 

Կան օրինակներ, երբ իբրև թե հայկական կազմակերպությունների անունից խաղարկություններ, շահումներ են առաջարկում: Այս ամենը վերջում բերում է մի քայլի, ըստ որի՝ մարդուն առաջարկում են բանկային քարտի տվյալները ներմուծել, ինչը, ի վերջո, լուրջ կորուստների է հանգեցնում»:

Սամվել Մարտիրոսյանը զգուշացնող երկու հանգամանք է առանձնացնում:

«Առաջին՝ չհավատա՛լ ոչ մի շահումի, երկրորդ՝ երբե՛ք բանկային քարտի տվյալները չներմուծել անծանոթ կայքերում: Ավելի ապահով կլինի, եթե մարդիկ այս երկու հանգամանքներին հետևեն: Բացի այդ, պետք է համոզվել, որ միացված է «3D-Secure»-ն, այսինքն գործարքների վավերացումը՝ SMSով»,-ասաց նա՝ հավելելով, որ սա կդժվարացնի բանկային քարտից գումար տանելու փորձը:

Ինչ վերաբերում է վճարման մյուս հավելվածներին, Ս. Մարտիրոսյանը շեշտեց. «Կա կոնկերտ հայտնի հավելված, որի առումով ինքս մի քանի դեպք եմ արձանագրել, երբ գումար է անհետացել մարդկանց մոտից: Բայց, ընդհանուր առմամբ, լուրջ և զանգվածային բնույթի խոցելիություններ հավելվածներում չեն երևացել: Իհարկե, պետք է հետևել, որ հավելվածը գործարքների հաստատումներ ունենա, որպեսզի գումարը հենց այնպես միանգամից չանհետանա»:

Անդրադառնալով նաև սոցցանցային տիրույթին, փորձագետը հայտնեց, որ այստեղ հարձակումների նոր մեթոդներ չկան:

«Հիմնականում նույն ֆիշինգային հարձակումներն են, երբ իբրև Ֆեյսբուքից կամ Mail. ru-ից նամակներ կամ հաղորդագրություններ են գալիս ու, մարդուն խաբելով, ստիպում են ներմուծել սեփական գաղտնաբառը: Սա միշտ եղել է ու միշտ կլինի, ուղղակի ինչ-որ պահերի ակտիվացում է լինում: Հիմա զուգահեռ նաև ադրբեջանցիներն էլ են ակտիվացել»,-ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:

Նա ընդգծեց, որ առհասարակ նաև ստացվող վիդեո-զանգերի հետ պետք է շատ զգույշ լինել:

«Օրինակ՝ կա տարածված ձև, երբ վիդեոզանգով անծանոթը զանգում է և ձայնագրում այն: Վատագույն դեպքում մարդուն համոզում են ինչ-որ ինտիմ բնույթի բաներ անել, բայց հաճախ այդ վիդեո-զանգերի նպատակը մարդու պատկերը ֆիքսելն է: Հետո արդեն փորձում են ինչ-որ մոնտաժով ստեղծել նման մի տեսանյութ, որի հիման վրա փորձում են շանտաժի ենթարկել մարդուն: 

Այնպես որ, ընդհանրապես անծանոթների վիդեո-զանգերն ընդունելն անվտանգ չէ, առավել ևս, երբ հաշվի ենք առնում այն հանգամանքը, որ անծանոթն առնվազն էթիկայից ելնելով չպետք է վիդեոզանգ կատարի: Մարդիկ պետք է հասկանան, որ անծանոթի կողմից վիդեոզանգը դուրս է էթիկայի նորմերից և կարող է հետևանքներ ունենալ»,-շեշտեց մեր զրուցակիցը:

Սամվել Մարտիրոսյանը նկատեց՝ առհասարակ զգուշավորությունը բնորոշ չէ մեր հասարակությանը. «Դրանում կարող էինք համոզվել մեկ շաբաթ առաջ՝ խանութների հերթերում: Դրանից հետո երևի կարիք չկա սպասել, որ բոլորը գաղտնաբառերին կհետևեն: Ուրիշ հարց է, որ պետք է շատացնել այն մարդկանց թիվը, որոնք ավելի զգուշավոր են: Այդ տոկոսը իրականում աճում է, բայց զուգահեռ աճում է նաև այն մարդկանց տոկոսը, որոնք ավելի ակտիվ են ցանցից օգտվում՝ չունենալով գիտելիքներ: Այնպես որ, շատ են մարդիկ, որոնց հնարավոր է խաբել»:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել