Թեյի արարողակարգ. գաղափարախոսությո՞ւն, ներդաշնակությո՞ւն, թե՞ պարզապես հաճելի զբաղմունք
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԹեյի արարողակարգը թեյի պատրաստման ծիսակարգային ձև է, որը ձևավորվել է ասիական մշակույթում չինացիների, ճապոնացիների, հնդիկների, թայվանցիների և վիետնամցիների շրջանում։ Թեյի արարողությունը, որը ճապոներենից բառացի թարգմանած նշանակում է «թեյի ձև», իսկ չինարեն՝ «թեյի արվեստ», իր մեջ ներառում է թեյի արարողային պատրաստումը և մատուցումը։
Չնայած ճապոնական թեյի արարողությունը ավելի հայտնի է, բայց այն ձևավորվել է չինական թեյի արարողակարգի ազդեցությամբ՝ սկսած 9-րդ դարից, երբ թեյն առաջին անգամ Չինաստանից ներկրվել է Ճապոնիա։ Վիետնամցիների մոտ թեյի արարողությունը, որը նույնպես ձևավորվել է չինականի հիման վրա, կատարվում է նաև հարսանիքների և այլ կրոնական ծիսակատարությունների ժամանակ։
Թեյի այս բոլոր արարողությունները և ծիսակարգերը իրենց մեջ ներառում են «գեղեցիկի առանձնացում առօրյա կյանքի թոհուբոհի մեջ», նրբաճաշակություն, ներքին հոգևոր կապ, հնազանդություն, զսպվածություն և պարզություն:
Երբ թեյի արարողությունը ընդունվում է և գործածվում, որպեսզի մարդու և բնության միջև ձևավորի ներդաշնակ կապ, կարգավորի միտքը, հանգստացնի սիրտը և հասցնի մաքրությանը, այդ ժամանակ թեյի արվեստը դառնում է «չադաո»՝ «թեյիզմ»։
Թեյիզմը կապված է թեյի մտածողության հետ՝ կենտրոնացում հրաշալի համ ունեցող թեյի հետ։ Թեյիստը այն մարդն է, որը կատարում է արարողակարգը և հաճույք ստանում թեյի արվեստից և թեյիզմից։ Թեյախմությունը շատ ազգերի մոտ օգտագործվում է որպես մեդիտացիա, բախտագուշակություն և արարողություն։
Համապատասխան թեյախմության սովորությունների կարելի է հանդիպել ամբողջ աշխարհում։ Եվրոպայում, ներառյալ վիկտորյանական ժամանակաշրջանը, «մեծ թեյի» կամ երեկոյան թեյի արարողակարգը հասարակական իրադարձություն է եղել, և եղել է այնքան կարևոր, որքան ինքնին թեյ խմելը։ Վիկտորյանական ժամանակաշրջանի թեյախմությունը ձևավորվել է հնդկական թեյի արվեստի ազդեցությամբ։
Ամերիկյան թեյի մշակույթի արմատները հասնում են այն ժամանակները, երբ Ամերիկան Հոլանդիայի գաղութն է եղել։ Գաղութներում թեյը մատուցվում էր արծաթյա քամիչներով, բարձրակարգ ճենապակյա բաժակներով և նուրբ թեյատուփերով։ Ճապոնիայում թեյի պարտեզներ են ստեղծվել Մուրամաշի (13331573) և Մոմոյամա (1573-1600) ժամանակաշրջաններում, որպես ճապոնական թեյի արարողակարգի վայր, կամ՝ չանյու։ Պարտեզն ունենում է դարպասներ և փակ տաղավար, որտեղ հյուրերը սպասում են հրավերի, որ մտնեն։
Հետո նրանք անցնում են դարպասներով դեպի ներսի այգի, որտեղ լվանում են իրենց ձեռքերը և ողողում բերանը, մինչ կմտնեն թեյատուն։ Ճանապարհը միշտ թարմ և կանաչ է պահվում, նման կերպ այն նմանվում է հեռավոր լեռան արահետի, և բազմագույն ծաղիկները շեղում են այցելուներին կողմնակի մտքերից։
Այն սենյակը, որտեղ տեղի է ունենում թեյի արարողակարգը, կոչվում է չասիցու (բառացի՝ «թեյի սենյակ»)։ Վաղ ժամանակներում թեյատները պատուհաններ չեն ունեցել, բայց ավելի ուշ ստեղծել են դրանք, որ երևա այգու հրաշագեղ տեսարանը։
Իսկ Չինաստանում ներկայումս թեյատունը իրականում նման է ամերիկյան սրճարանի, չնայած այնտեղ ավելի շատ թեյ են մատուցում, քան սուրճ։ Մարդիկ հավաքվում են թեյատանը, որպեսզի շփվեն, զրուցեն և վայելեն թեյը, իսկ երիտասարդները հանդիպում են այնտեղ իրենց լավագույն կեսերին։
Акции протеста в Тавуше постепенно расширяются
Idram и IDBank на фестивале Career City Fest
Мастер-класс беспринципности от Никола Пашиняна
Политолог: Правильная альтернатива политике властей Армении по границе не представлена
Священнослужитель: Все усилия властей Армении были направлены на создание хаоса в стране
«Армения»: Посредники никогда не называли Армию обороны Карабаха «террористической организацией»
Курсы валют в Армении
Глава «Светлой Армении»: Против меня ведется кампания со стороны агентурной сети Турции и Азербайджана
В Армению прибыл кардинал Жан-Марк Авелин, архиепископ Марселя
В Дубае выделят почти $35 млрд на проект по расширению аэропорта Аль-Мактум
Нефть снижается после роста по итогам прошлой недели
Мировое производство вина достигло худшего уровня за последние 62 года
Экс-омбудсмен: Баку первоначально планирует заселить в Армении 300 тысяч азербайджанцев
Министр ИД Армении и председатель Консультативного совета Катара коснулись вызовов в условиях геополитических развитий
«Армения»: Признание Нагорного Карабаха частью Азербайджана еще будет приносить горькие плоды
США купили у Казахстана более 80 списанных военных самолетов советского образца
Израильские ВВС нанесли удары по городам сектора Газа и Рафа
Погода в Армении
Казахстан на встрече глав МИД Армении и Азербайджана не будет выступать посредником
Байрамов тоже едет в Катар
СМИ: Пашинян не поедет на инаугурацию Владимира Путина
Блинкен призвал страны Персидского залива противостоять «растущей угрозе» со стороны Ирана
Армянский эксперт: Это не диверсификация, а азербайджанизация нашей энергосистемы
Оппозиционный депутат: Возле церкви Воскепара вчера появились азербайджанцы
Экономика Армении растет, но за счет реэкспорта
Создание Трибунала Армянского национального достоинства является необходимостью։ Аршак Карапетян
Акции протеста в Армении против односторонних уступок: Перекрыта трасса Ереван – Армавир
Парламент Ирака принял закон, предусматривающий до 15 лет тюремного заключения за однополые отношения
«Джоконде» Да Винчи планируют предоставить отдельное помещение в Лувре
Состоялся телефонный разговор Никола Пашиняна и Энтони Блинкена
Группа молодежи развернула на Площади Республики гигантский триколор Арцаха в поддержку жителей Тавуша
Жители Тавушской области перекрыли трассу Ереван-Дилижан
Министр экономики Армении встретился в Котайке с представителями ОО «Вина Армении»
Избитый и напуганный «День гражданина» не может быть
Что ожидается в Казахстане? Ереван согласен на встречу
Пашинян готов покупать газ даже у Азербайджана, не понимая последствий этого
Стрельба у ночного клуба в Вашингтоне: пострадали 5 человек
В ближайшие дни станет теплее еще на 2-4 градуса
Азербайджанец пострадал в результате взрыва мины в Шушинском районе
Минобороны РА призывает воздержаться от распространения лжи и дезинформации
В Палате представителей США представили закон, предусматривающий санкции против Азербайджана
Раиси: Введение санкций против Ирана не приведет ни к чему
Уровень цитокинов во время беременности влияет на развитие мозга плода и поведение потомства – исследование
Москва поддерживает продолжение контактов между Баку и Ереваном. Дмитрий Песков
Создание Трибунала Армянского Национального Достоинства является необходимостью: Аршак Карапетян
«Дал ход» всем инструментам режима: «Паст»
Что случилось с вопросом «Общественного трибунала национальной гордости»? Будет ли Аршак Карапетян последовательным? «Паст»
Администрация решила подавить протесты насилием
Что обсуждалось на заседании «Гражданского договора»?
Из США разозлились на Пашиняна 
