Ереван, 08.Май.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Ի վեր­ջո, հարց է տրվե­լու, թե ին­չո՞ւ չեն կա­տար­վում խոս­տում­նե­րը

АНАЛИТИКА

Այսօր շատ է խոսվում Հայաստանի քաղաքական և պետական համակարգում առկա բացերի մասին։ Խորհրդարանական կառավարման ձևին անցնելուց հետո տարբեր քաղաքական գործիչների և ուժերի շրջանում մտահոգություններ կային, որ Սահմանադրությամբ և օրենքներով վարչապետի ձեռքում շատ ավելի լիազորություններ են կուտակված, քան իրականում դրանք անհրաժեշտ են։

Ավելին՝ նույնիսկ Նիկոլ Փաշինյանը 2018 թվականին վարչապետ ընտրվելու շրջանում հայտարարում էր, թե չափից ավելի լիազորություններ են կենտրոնացված վարչապետի ձեռքում, և ամոթի աստիճան վերցված են լիազորություններ այլ պետական ինստիտուտներից, մասնավորապես նախագահի ինստիտուտից, որին ընդամենը օֆիսային աշխատողի կարգավիճակ է վերապահվել։ Փաշինյանն ընդգծում էր, թե սուպերվարչապետական համակարգը պետք է գոյություն չունենա:

Սակայն բավականին ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ Փաշինյանը վարչապետ ընտրվելուց հետո կարճ ժամանակի ընթացքում սկսեց փոխել իր դիրքորոշումը։ 

Ճիշտ է՝ սկզբնական փուլում վերջինս փորձում էր ցույց տալ, թե ինքը հանձնառու է իրականացնել վարչապետի ձեռքում չափից ավելի շատ լիազորությունները կրճատելու մասին նախկինում իր կողմից արված հայտարարությունների իրականացման հարցում, դրա համար էլ սահմանադրական փոփոխություններ պետք է նախաձեռնվեն, սակայն այս թեման իրականում սահուն երկրորդ պլան մղվեց: 

Որոշ ժամանակ անց Փաշինյանն արդեն սկսեց հակադիր տեսակետ արտահայտել, թե իբր ժողովրդավարության պայմաններում սուպերվարչապետական համակարգ գոյություն ունենալ չի կարող։

Խնդիրն այն է, որ երբ Փաշինյանը ստանձնեց վարչապետի պաշտոնը, սուպերվարչապետական կոստյումը քաղաքական առումով շատ ձեռնտու համարեց իր համար, քանի որ կարողանում է իշխանական լծակները կենտրոնացնել իր ձեռքում։ 

Ավելին՝ վերջինս անգամ այս դեպքում ոչ լիարժեք է համարում սեփական իշխանությունը, քանի որ գործում են իշխանության ճյուղերի միջև հակակշիռները, իսկ դատական համակարգը կարող է ինքնուրույն որոշումներ ընդունել։

 Դրա համար էլ դատական համակարգի, մասնավորապես Սահմանադրական դատարանի վրա ճնշումներ բանեցնելու անհրաժեշտություն առաջ եկավ։ Սակայն իշխանությունների կողմից գործադրվող ճնշումները անարդյունավետ դուրս եկան, գումարած, որ «դրսից» կոշտ գնահատականներ հնչեցին։ 

Հարցը լուծելու նպատակով էլ նախաձեռնվեցին սահմանադրական փոփոխությունները ՍԴ-ի կազմը փոխելու հարցով, որի հանրաքվեն ապրիլի 5-ին այդպես էլ չկայացավ կորոնավիրուսի համավարակի տարածման արդյունքում։

 Իսկ վարչապետի ձեռքում չափից ավելի շատ լիազորությունների կուտակման հարցը, որն իր մեջ Հայաստանը դեպի ավտորիտարիզմ գլորելու վտանգ է պարունակում, այդպես էլ մնում է ստվերում։ 

Իշխանությունները փորձում են ամեն ինչ անել, որ այդ թեման չբարձրանա ու դրան զուգահեռ ձգտում են օգտվել արտակարգ դրության ընձեռած հնարավորություններից ավելի մեծ լիազորություններ ստանալու և քաղաքացիների նկատմամբ վերահսկողություն սահմանելու համար (օրինակ՝ քաղաքացիների զանգերը և տեղաշարժը վերահսկելը, լրատվամիջոցների նկատմամբ սահմանափակումները և այլն)։

Ինչքան էլ ձեռնտու լինի չափից ավելի շատ իշխանական լիազորությունների առկայությունը, այնուամենայնիվ, իշխանությունները սուպերվարչապետական համակարգի հարցից չեն կարող խուսափել։ 

Ինչպես գիտենք, ձևավորվել է սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողով, որն աշխատում է սահմանադրական փոփոխությունների հայեցակարգի վրա, և, ըստ արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանի, սահմանադրական փոփոխությունների հայեցակարգը պատրաստ կլինի մինչև այս տարվա սեպտեմբեր։  

Արդեն իսկ կարելի է կանխատեսել, որ իշխանությունները փորձելու են այդ սահմանադրական փոփոխություններում ամփոփված դրույթները տանել դատական համակարգի բարեփոխումների և վեթինգի դաշտ։ Դրա համար էլ Ռուստամ Բադասյանը Նիկոլ Փաշինյանի հետ ուղիղ եթերում կայացած քննարկման ժամանակ նշում էր, որ դատավորների համատարած վեթինգ հնարավոր չէ՝ առանց Սահմանադրությունը փոխելու։ 

Սակայն երբ սահմանադրական փոփոխությունների հայեցակարգը պատրաստ լինի, քաղաքացիները իշխանություններին տալու են այն հարցը, թե ինչո՞ւ Փաշինյանը չի կատարում իր խոստումները և կրճատում վարչապետի ձեռքում կուտակված չափից ավելի լիազորությունները։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

«Паст». Ажиотаж вокруг геополитической конференции в Москве. Какие радикальные оценки она получила на Западе?Гарник Даниелян: Народное шествие – против отуречивания Армении Архиепископ Баграт Галстанян: Шествие движется по графику, задача - создать широкую общественную консолидацию Вступило в силу соглашение о статусе миссии наблюдателей Евросоюза в Армении Гарник Даниелян: Народное шествие – против отуречивания Армении Арман Татоян отказался отвечать на вопрос о том, готов ли он стать кандидатом в премьер-министры Армении Погода в Армении: ночные заморозки в горах Курсы валют в Армении В первом квартале этого года в Армении зарегистрирован двузначный рост показателя экономической активности Глава Минэкономики Армении и представители туристической сферы обсудили пути преодоления вызовов ISW: ядерная угроза — часть российских операций рефлексивного контроля В Москве проходит пятая инаугурация президента России Владимира Путина Песков назвал вторичным или третичным отсутствие западных послов на инаугурации Шольц: В ЕС договорились использовать 90% доходов от замороженных активов России на военные нужды Украины Баграт Галстанян: Не создавайте кумира Brent подорожала до $83,48 за баррель Военно-Грузинская дорога временно закрыта для всех видов транспортных средств Ученые достигли дна Красного моря и были шокированы: Повсюду «бассейны смерти» ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 7 МАЯ «Мы рядом»: новая программа поддержки IDBank для вынужденных переселенцев из АрцахаРешение Трибунала Армянского национального достоинства подлежит исполнению: Аршак КарапетянСкрипач: Некоторые люди пытаются забыть или предать забвению нацию с точки зрения ее исторической культуры Лавров заявил о желании Запада «сломать сербов» Медведев пообещал ядерный удар по европейским столицам в случае отправки войск в Украину СМИ: ХАМАС может прекратить переговоры с Израилем из-за угрозы вторжения в Рафах Жозеп Боррель предложил производить оружие в Украине, чтобы сэкономить на транспортных расходах Бейонсе продемонстрировала смелый образ, обнажив ягодицы Сына Николаса Кейджа обвинили в избиении собственной матери Кортни Кардашьян призналась, что «не чувствовала себя готовой» к фотосессии в обтягивающем платье через три месяца после родов Экс-омбудсмен: Азербайджанцами разрабатываются новые шаги по захвату Армении Погода в Армении К шествию движения «Тавуш во имя Родины» присоединяются деятели культуры Архиепископ: Настоящая Армения должна победить фальшивую и фейсбуковскую Армению В Армении обсудили ход работ по повторному продлению срока эксплуатации Армянской АЭС Нефть Brent подорожала до $83,25 за баррель Встреча министров иностранных дел Армении и Венгрии в Будапеште продолжилась в расширенном формате Движение во главе с предстоятелем Тавушской епархии продолжает марш на Ереван Татоян напоминает: Осознают ли депутаты «ГД», что совершают преступление, предусмотренное статьей 329 УК? Стартовал официальный визит главы МИД Армения Арарата Мирзояна в Будапештe. Мы видим искреннее стремление Армении достичь мира: интервью посла Литвы в Армении Депутат: Власти пытаются заранее «свалить» возможные пограничные провокации на архиепископа Баграта В Ереване сильным ветром повреждены крыши и деревья Арман Тер-Товмасян назначен исполняющим обязанности директора Ереванского зоопарка Правозащитники намерены оказать мирным демонстрантам юридическую помощь В городе Лонг-Бич в Калифорнии сложилась чрезвычайная ситуация из-за вспышки туберкулеза На территории Армении есть закрытые автодороги ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 6 МАЯ Запад — не посредник в текущих переговорах, а сторона - одна из трёх сторон։ Аршак КарапетянПодписавшие приказ о сдаче земли получат звания 28 мая: Аршак КарапетянАзербайджан и Турция не видят Армению в этом регионе: Аршак Карапетян