Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Կյան­քի այս փու­լը մար­տահ­րա­վեր է` ինք­ներս մեզ ավե­լի լավ ճա­նա­չե­լու և ավե­լի լա­վը դառ­նա­լու հա­մար»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստի» զրուցակիցն է հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Սոնա Հարությունյանը:

-Համավարակի մեկնարկից ի վեր մեր բնակչությունը հոգեբանական տարբեր փուլեր ապրեց: Ո՞ր փուլում ենք այժմ:

-Համավարակի սկզբնական շրջանում ակտիվ կենսակերպից մեկուսացման ռեժիմին հարմարվելու դժվարություններն էին: Առկա էին տագնապի դրսևորումներ, որը, բնականաբար, նորմալ էր, քանի որ ցանկացած փոփոխություն ընդունակ է առաջացնել անհանգստություն` մինչ կպարզաբանենք իրավիճակի էությունը, այն վերահսկելու հնարավորությունները: 

Այժմ ապագային ուղղված անորոշության փուլն է: Բնակչությանը մեծամասամբ մտահոգում են համավարակի ավարտման ոչ հստակ ժամկետները և դրանից բխող հետագա դժվարությունները, անկանխատեսելիությունը: 

Հիմնական հարցերը, որոնք անհանգստացնում են մարդկանց այս օրերին, հետևյալն են` «ե՞րբ է վերջանալու այս ամենը», «արդյո՞ք կկարողանանք նախկին կենսակերպին անցնել», «համավարակի տևականությունը չի՞ հանգեցնի արդյոք այլ փոփոխությունների (աշխատանքային, ֆինանսական)»: 

Ներկա փուլում մեզանից յուրաքանչյուրի խնդիրը մասնագետների գրագետ ուղղորդումներին պատշաճ հետևելն է, այսինքն` համավարակային իրավիճակում անհրաժեշտ կանոնների պահպանումը, առանց լրացուցիչ տագնապի և վախի: 

-Հոգեբանական ի՞նչ խնդիրների են արդեն իսկ բախվել և բախվելու մեր քաղաքացիները: 

-Արտակարգ դրությունն արդեն իսկ ենթադրում է սթրեսային վիճակի առկայություն: Այսինքն, նկատելի են եղել և որոշ չափով պահպանված են տագնապի, լարվածության դրսևորումները, տրամադրության տատանումները, լրատվությանն անընդհատ հետևելու ցանկությունը, սեփական անձի և հարազատների առողջության մասին կայուն մտավախությունը, շփումների անհրաժեշտ սահմանափակումները, փոփոխված պայմաններին հարմարվելու դժվարությունները: 

Թվարկվածներն այս իրավիճակին համարժեք հոգեբանական արձագանքներ են, որոնք, անշուշտ, պետք է կառավարել, վերահսկել` համարժեքությունը չկորցնելու և հոգեկան աշխարհին վնաս չհասցնելու նպատակով: 

Իհարկե, քիչ չեն նաև բնակչության շրջանում իրականությունը չընդունելու, վիրուսի գոյությունը ժխտելու մինչ այժմ էլ նկատվող հոգեբանական պաշտպանական ռեակցիաները, որոնք, ցավոք, նպաստում են կյանքի այս իրավիճակի համար անհրաժեշտ կանոններն անտեսելուն:

 Իսկ համավարակի երկարաձգված ընթացքը քաղաքացիներից պահանջելու է կարգապահության, համբերատարության զարգացում, ոչ միայն սեփական անձի, նաև մյուսների հանդեպ պատասխանատվության զգացում, խտրական վերաբերմունքի հաղթահարում, միայն մասնագետների խորհուրդների հետ հաշվի նստելու կարողություն: 

Դեռևս կբախվենք դեպի ապագա բազմակողմանի անորոշության վիճակներին, և այս իրավիճակից նորմալ կենսակերպին անցնելու դժվարություններին:

-Քիչ է խոսվում այն մասին, թե այս մեկուսացումն ինչ ազդեցություն կունենա երեխաների հոգեբանության վրա: Ի՞նչ խնդիրներ ենք ունենալու այս պարագայում:

-Մեկուսացման ընթացքը երեխաների հոգեբանության համար հնարավորինս անվնաս կլինի, եթե ընտանիքում համերաշխ, փոխհասկացված մթնոլորտ է, զրուցում են նրանց հետ իրավիճակի մասին, որպեսզի իրազեկված լինեն, ժամանակը պլանավորված է, և հետևում են ռեժիմին: 

Ցանկալի է նույնիսկ այս պայմաններում համատեղել հաճելին արդյունավետի հետ: Համավարակից հետո կյանքի ակտիվ կենսակերպին անցնելու փուլերում երեխաների մոտ հնարավոր է ի հայտ գան դժվարություններ անմիջական շփումներում, նկատելի կդառնան կախվածությունները, վախերը, հույզերը վերահսկելու անկարողությունը, եթե մեկուսացման ընթացքում չարաշահվել է համակարգչի, ինտերնետի, մի խոսքով` թվային տեխնոլոգիաների հետ անցկացրած ժամանակը: 

Առհասարակ, երեխաներն առաջնորդվում են մեծահասակների, հատկապես ծնողների անձնական օրինակով: 

Հետևաբար ծնողների առօրյան, իրավիճակին տրվող գնահատականները, վարքի մոդելը էական նշանակություն ունեն հիմա, և ունենալու են նաև համավարակից հետո: Ուշադիր լինենք յուրաքանչյուրս մեր խոսքին, հոգեվիճակին, հակազդումներին, օրվա պլանավորմանը և նպաստենք ընտանեկան ներդաշնակ մթնոլորտի ստեղծմանը:

-Որոշ ժամանակ հետո լինելու է վերադարձ դեպի բնականոն կյանք: Ինչպե՞ս անել, որ այս ընթացքն առավելագույնս սահուն և առանց խնդիրների լինի:

-Ժամանակ է պահանջվելու մարդուց նոր իրավիճակին հարմարվելու համար: Իհարկե, ոմանք հեշտությամբ կներգրավվեն ակտիվ կենսակերպին, ոմանք` որոշ դժվարություններով: Այստեղ դերակատարում կարող են ունենալ անձնային առանձնահատկությունները, գործունեության հանդեպ վերաբերմունքը, հոգեվիճակը, այս փուլից ձեռքբերված գիտելիքները, վերլուծությունները, եզրակացությունները:

 Ուստի փորձեք ներկա փուլում կազմակերպված դարձնել օրերը՝ ապահովելով ֆիզիկական ակտիվություն, թեկուզև առցանց շփումներ, պլաններ, որոնք կարող են ուղղված լինել նոր գիտելիքի ձեռքբերմանը, մասնագիտական կատարելագործմանը, եթե ունեք բացթողումներ, վրիպակներ Ձեր հարաբերություններում, գործունեության մեջ, ապա գտեք այն շտկելու տարբերակները: Կյանքի այս փուլը մարտահրավեր է` ինքներս մեզ ավելի լավ ճանաչելու և ավելի լավը դառնալու համար:

 ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

 

Հարևանների հետ հարաբերությունները ՌԴ-ի համար առաջնահերթություն են. Պուտին Բայդենը սպառնացել է Ռուսաստանին Մոսկվա-Երևան թռիչքի տոմսերը կտրուկ էժանացել են․ ի՞նչ արժեն այս պահինՄոսկվայի դատարանը ձերբակալել է «Կրոկուսի» ահաբեկչության մեջ մեղադրվող 9-րդ անձին Արագածոտնի մարզում արձանագրվել են որսագողության 2 դեպք․ առգրավել է որսագողերի զենքերը Ողբերգական դեպք՝ Տավուշում․ կիսակառույց շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մոխրացած մարմինՍահմանապահ Բաղանիսն ամուր է, քան երբևէՈ՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերությունները Crocus City Hall-ի ահաբեկչությանը մասնակցած տղամարդու ծնողները պատմել են նրա հետ վերջին զրույցի մասին Տաջիկստանում մարդիկ են ձերբակալվել Կրոկուսի ահաբեկչության հետ առնչության համար«Կրոկուսի» ահաբեկչության ժամանակ մի խումբ մարդկանց փրկած Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելՔննարկվել է էլեկտրոնային դեղատոմսի` մարզերում գործարկման ընթացքը Ոսկեպարում Փաշինյանին այլևս չեն էլ սպասումԹուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք»