Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Սքոտչ. ինչպե՞ս ստեղծվեց այդքան անհրաժեշտ կպչուն ժապավենը

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Չափազանցություն չի լինի ասելը, որ ներկայումս գրեթե յուրաքանչյուր տանը կարելի է գտնել սքոտչ (կպչուն ժապավեն): Սակայն քչերը գիտեն, թե ինչպես է այն հայտնվել, և ով է դրա ստեղծողը: Իրականում սքոտչի ստեղծողը անգնահատելի գործ է կատարել: 1923 թվականին Ռիչարդ Դրյուն աշխատանքի է անցել Մինեսոտայի լեռնահանքային գործարանում (Minnesota Mining and Manufacturing)՝ որպես լաբորատոր տեխնիկ: Ընկերությունը արտադրել է հղկաթուղթ: 

Դրյուի հետազոտության ոլորտը եղել է անջրանցիկ մակերեսներ ստանալը: Նոր տեսակի հղկաթուղթը, որը կոչվել էր «Wetordry», փորձարկումներ է անցել խանութներում և ավտոմեքենաների վերանորոգման կետերում, և այդ փորձարկումների պատասխանատուն եղել է Ռիչարդ Դրյուն: 

Մի օր, գտնվելով արհեստանոցներից մեկում, Ռիչարդն սկսել է դիտարկել մեքենայի ներկման գործընթացը: Նա նկատել է, որ գծերը, որոնց միջոցով մեկ գույնը փոխարինվում է մյուսով, ստացվում են բավականին անհարթ: 

Ներկարարի հետ այդ թեմայի շուրջ խոսելուց հետո նա խոստացել է, որ կմտածի, թե ինչպես շտկի այդ խնդիրը: Այդ պահից էլ սկսվել է սքոտչ ժապավենի պատմությունը: Հաջորդ անգամ ժամանելով ավտովերանորոգման կետ՝ Դրյուն իր հետ տարել է իր ստեղծած հատուկ կպչուն ժապավենը՝ փորձարկելու համար: Ներկման ժամանակ ժապավենը, որի լայնությունը 5 սմ էր, սկսել է պոկվել: 

Դա պայմանավորված էր ժապավենի ստեղծման ժամանակ սոսինձի խնայողությամբ՝ սոսինձ ունեին միայն ժապավենի եզրերը: 1930 թվականին մշակված նախատիպային կպչուն ժապավենի փորձարկումը տվել է դրական արդյունք, աշխատանքը և ծախսված գումարները լիովին արդարացվել են:

 Գոյություն ունի երկու վարկած, թե ինչու է պատմության ընթացքում  կպչուն ժապավենը ստացել «սքոտչ ժապավեն» անվանումը: Ըստ առաջին վարկածի, այդ անվանումը ուղղակիորեն կապված է շոտլանդացիների հետ («սքոտչ» - շոտլանդական), իսկ ավելի ճիշտ՝ նրանց ժլատության հետ, որը բազմիցս նկարագրված է հին ժամանակների լեգենդներում: 

Եթե հավատանք երկրորդ վարկածին, ապա ժապավենի անունը տվել է փորձարկող ներկարար վարպետը, երբ նկատել է, որ ժապավենը պոկվել է սոսնձի խնայողության պատճառով: Նա ընկերության ներկայացուցչին ասել է, որ կհայտնի իր շոտլանդացի (սքոտչ) շեֆին, որ ժապավենն ավելի կպչուն լինելու համար պետք է շատ սոսինձ լինի: Ենթադրաբար արտասանված այս արտահայտությունը հետագայում տվել է ժապավենի անունը` սքոտչ ժապավեն: Այդ անունն ի սկզբանե տրվել է թափանցիկ ժապավենին: 

Արժե նշել, որ նաման ժապավենը 3М ընկերության ապրանքանիշ է (3М-ը Minnesota Mining and Manufacturing ընկերության ներկայիս անվանումն է): Ներկայումս հետխորհրդային տարածքում բոլոր կպչուն ժապավեններին անվանում են սքոտչ, քանի որ 3М ընկերությունը առաջինն է մտել այդ տարածք, և իր ապրանքանիշի «Սքոտչ» անվանումը դարձել է հասարակ անուն: 

1932 թվականին Ռոբերտ Դրյուի գյուտը բարելավվել է Ջոն Բորդենի կողմից, նա կարողացել է կպչուն ժապավենի փաթույթին ավելացնել Կտրող սայր, որը հնարավորություն է տվել ավելի գործնական դարձնել ժապավենի օգտագործումը: 

Սքոտչի տեսականին ժամանակի ընթացքում ավելացել է։ Այն արտադրվում է ոչ միայն թափանցիկ, այլ նաև գունավոր և տարբեր լայնության՝ նախկին ստանդարտ 2 դյույմի (5 սմ) փոխարեն։ Արտադրվում է նաև երկկողմանի սքոտչ, որը օգտագործվում է ամենատարբեր ոլորտներում։ Խոշոր ընկերություններն իրենց արտադրանքը փաթեթավորելու համար օգտագործում են հատուկ՝ իրենց լոգոտիպով սքոտչներ։

Կամո Խաչիկյան

 

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել