Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Պետք է փոխել մտածողությունը և հայեցակարգը. մարդը պետք է կրթվի ողջ կյանքի ընթացքում»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Ամեն տարի բուհերի ընդունելության ժամանակ պարզվում է, որ մի շարք մասնագիտություններ այլևս չեն գրավում դիմորդներին: 

Բացի դա, մշտապես առաջ է գալիս աշխատաշուկայում առաջարկ-պահանջարկի ոչ համաչափ լինելու խնդիրը: Ուշադրության ու քննարկումների կիզակետում են հայտնվում նաև միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունները: Այս հարցերի շուրջ «Փաստը» զրուցել է կրթության փորձագետ Ատոմ Մխիթարյանի հետ:

Մասնագիտություններ ընտրելու հարցում՝ խրախուսելու մի քանի ձև

Յուրաքանչյուր տարի լինում են առարկաներ կամ մասնագիտություններ, որոնցով դիմորդների քանակը սպասվածից քիչ է լինում: Լինում են նաև մասնագիտություններ, որոնց դեպքում դիմորդներն ավելի շատ են: Վերջին մի քանի տարիներին նկատելի է դիմորդների հոսքը դեպի հումանիտար, տնտեսագիտական, իրավագիտական և այլ մասնագիտություններ: 

Բնականաբար, այդպես էլ պետք է լինի, որովհետև ամբողջ աշխարհում մասնագիտությունների պահանջարկը, ինչպես նաև շրջանավարտների ցանկությունը որոշակի մասնագիտություն ընտրելու, անընդհատ փոփոխվում է, և դա կապված է տնտեսության զարգացման հետ, ինչպես նաև յուրաքանչյուր դիմորդ իր ապագայի հետ է կապում մասնագիտության ընտրությունը: Մասնագիտություն ընտրելու հարցում կա խրախուսելու մի քանի ձև:

 Առաջինը պետական միջոցներն են, որպեսզի այն մասնագիտություններով դիմորդներին, որոնք ենթադրվում է Հայաստանի տնտեսության համար 4-6 տարի հետո արդիական ու պահանջված են լինելու, պետք է խրախուսել: 

Սակայն հենց այստեղ առաջ է գալիս այն հարցը, որ մենք այս պահին չունենք հայեցակարգ և տնտեսության զարգացման հետ կապված որևէ ռազմավարություն, որը կնախանշեր Հայաստանի տնտեսությունը սրանից 10-15 տարի հետո և նրանում այս կամ այն մասնագիտության տեղը կամ դերը: 

Այս անորոշությունն ազդում է ոչ միայն դիմորդների, այլ նաև բուհերի վրա, որովհետև դրանք ևս տարակուսանքի մեջ են, չեն կողմնորոշվում, թե որ մասնագիտություններն առաջարկեն, որպեսզի կարողանան շուկայական ներկա հարաբերություններում շահումով դուրս գալ կամ շատ դիմորդներ ունենալ, որովհետև նրանք ևս չգիտեն, թե բուհում հնարավոր մասնագիտություններից որոնք են հեռանկարային: 

Դիմորդներիին կարելի է խրախուսել ուսվարձի իջեցմամբ, միջազգային կապեր հաստատել և հնարավորություն տալ ուսանողներին զուգահեռ դիպլոմ ստանալ արտասահմանյան որևէ բուհում և այլն: Այս բոլոր գործոններն ազդում են, անորոշությունն ավելի թանձր դարձնում: 

Հրաժարվել նախկին ուղղագիծ մտածողությունից

Ողջ առաջադեմ մարդկությունը, զարգացած Արևմուտքը մասնավորապես արդեն բուհական կրթությունը չի դիտարկում որպես «քարին գրած» ինչ-որ համակարգ, այսինքն, եթե ընտրում ես մասնագիտություն, ուրեմն պարտադիր պետք է այդ ուղիով շարունակես: Այդպիսի ուղղագիծ կարիերա կամ կյանքի դասավորում հնարավոր էր պլանավորված տնտեսություն ունեցող երկրներում: 

Օրինակ՝ խորհրդային ժամանակաշրջանում մեզանում հենց այդպես էր: Շատ կարևոր էր, թե շրջանավարտը դպրոցն ավարտելով ինչ մասնագիտություն էր ընտրելու: Դրանից կախված, ըստ էության, դասավորվում էր նրա ողջ կյանքը: Ժամանակակից շուկայական հարաբերություններում շատ դժվար է, կարելի է ասել անհնար է այդպիսի կանխատեսումներով և պլանավորմամբ առաջ շարժվել: 

Դրա համար պետք է փոխել մտածողությունը և հայեցակարգը, այն է՝ մարդը պետք է կրթվի ողջ կյանքի ընթացքում: Այսինքն՝ անկախ նրանից, թե մարդն ինչ մասնագիտություն ունի, հնարավորություն ունենա վերամասնագիտանալ և լինել շուկայի պահանջներին համապատասխան: Ամենակարևորը, ինչ առայժմ մեր բուհերը չեն անում, դա ուսանողներին սովորեցնելն է, թե ինչպես նրանք կարող են վերապրոֆիլավորվել, մասնագիտությունը փոխել և շուկայում ունենալ իրենց տեղը: 

Սա ամենակարևոր բանն է, որը պետք է դրվի մեր կրթական և հատկապես բարձրագույն կրթության բարեփոխումների հիմքում, որպեսզի հնարավորություն տրվի ցանկացած ժամանակ սովորել և ամբողջ կյանքում կառչած չմնալ մի մասնագիտությունից, որն ընտրել ես 20 տարի առաջ: 

Սրան կարող է նպաստել հայեցակարգային այն փոփոխությունը, որը հնարավորություն է տալիս բուհերին մասնագիտություններում պարտադիր առարկաներին զուգահեռ առաջարկել կամընտրական շատ առարկաներ: Բանալին սա է՝ հրաժարվել նախկին ուղղագիծ մտածողությունից: 

Խուսափում են սովորել միջին մասնագիտական ուսհաստատություններում

Միջին մասնագիտական ուսհաստատություններին վերաբերող հարցն ունի երկու տարբեր ծայրեր: Առաջինը՝ մեր միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունները մինչ այժմ համապատասխան որակի մասնագետներ չեն կարողանում պատրաստել: 

Դա գալիս է վաղուց, նրանց վարկանիշը շատ բարձր չէ: Եթե ասում ես, որ սովորում ես ոչ թե համալսարանում, այլ ուսումնարանում, մարդկանց մոտ թերահավատ կարծիք է ձևավորվում: Դրա համար մարդիկ խուսափում են սովորել միջին մասնագիտական ուսհաստատություններում: Սա մեկ՝ ուսհաստատությունների որակը և հասարակական վարկանիշը, որն առայժմ շատ ցածր է:

 Բարձրացնելու համար պետք է համապատասխան բիզնեսների հետ ուղիղ կապ ունենալ, որպեսզի գործատուն գնա և իր ապագա աշխատակիցներին փնտրի ոչ թե բաց շուկայում, այլ նեղ մասնագիտական ուսհաստատություններում, որտեղ ուսանողները կսովորեն այն հմտությունները, որոնք կկարողանան հետագայում կիրառել իրենց աշխատանքի մեջ: Մյուս կողմից էլ կա ժամանակի հետ կապված կորուստ: 

Օրինակ՝ ոսկերչի մասնագիտությունը սովորելու համար անհրաժեշտ չէ տարիներ ծախսել և հարակից այլ բաներ սովորել, այլ մի քանի ամիս սովորելով՝ կարող ես տիրապետել հմտություններին: Պետք է վերապատրաստման դասընթացներն անընդհատ լինեն, որպեսզի հնարավորություն տրվի վերամասնագիտանալու և շուկային հարմարվելու:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան