Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Սա վերջնական որոշում չէ, բայց որոշակի ժեստ է ՀՀ իշխանություններին

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

Երկու օր է՝ քաղաքական դաշտում բուռն քննարկվում է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի որոշումը, որով ՄԻԵԴ-ը որոշեց չկիրառել Հրայր Թովմասյանի եւ ՍԴ երեք դատավորների կողմից ներկայացված հայցի ապահովման միջանկյալ միջոցը։ Իշխանությունն այն ներկայացնում է որպես իր վերջնական հաղթանակ՝ ՍԴ-ի դեմ մղվող պատերազմում։ Մյուս կողմը հիասթափեցնում է, որ  հաղթանակը, ճիշտ է՝ ուշ, բայց իրենցն է լինելու։ Ի դեպ, ՄԻԵԴ-ի որոշման մասին ինֆորմացիան առաջինը տարածեցին հենց իշխանական պատգամավորները, իշխանական քարոզչամեքենան էլ այդ ինֆորմացիան ներկայացրեց «ՄԻԵԴ-ը մերժել է ՍԴ նախկին դատավորներին» վերնագրի ներքո։ Թե ինչ է կատարվել, սկսենք սկզբից։ 

Այսպիսով՝ հուլիսի 26-ին հայտնի դարձավ, որ ՍԴ անդամներ Ալվինա Գյուլումյանը, Ֆելիքս Թոխյանը, Հրանտ Նազարյանը, որոնց լիազորությունները դադարեցվել են իշխանության ընդունած սահմանադրական փոփոխությունների արդյունքում, իրենց խախտված իրավունքների վերականգնման համար դիմել են ՄԻԵԴ։ Դիմել է նաեւ Հրայր Թովմասյանը, ով զրկվել է ՍԴ նախագահի պաշտոնից։ Բուն հայցադիմումից բացի, նրանք դատարանին խնդրել էին կիրառել հայցի միջանկյալ միջոց, որը կիրառվում է «անհետաձգելի դեպքերում»։ Դա վերջնական որոշում չէ, բայց թույլ չի տալիս տվյալ պետության իշխանություններին մինչեւ դատարանի վճռի կայացումը կտրուկ քայլեր կատարել։ ՍԴ դատավորների դեպքում եթե միջանկյալ միջոց կիրառվեր, նրանք կշարունակեին պաշտոնավարել, մինչեւ ՄԻԵԴ-ն իրենց հայցով վերջնական որոշում կայացներ։ Միջանկյալ միջոցի կիրառման վերաբերյալ ՄԻԵԴ-ից հուլիսի 2-ին ՀՀ կառավարությանը հարցեր էին ուղղվել, իսկ նախօրեի ուշ երեկոյան կայացվել է որոշումը․

«Եվրադատարանը  որոշել է մերժել հայցվորների վերոհիշյալ պահանջը՝ որպես դատարանի՝ միջանկյալ միջոցին վերաբերող 39-րդ կանոնի կիրառման շրջանակից դուրս գտնվող, քանի որ այն չի ենթադրում Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայում ամրագրված որեւէ առանցքային իրավունքի լուրջ ու անդառնալի վնաս հասցնելու վտանգ»,- ասված է ՄԻԵԴ հաղորդագրությունում:
Բանն այն է, որ ՄԻԵԴ միջանկյալ միջոցները կիրառվում են բացառիկ դեպքերում՝ դիմումատուի կյանքին եւ առողջությանը սպառնացող վտանգների դեպքում, երբ որ դիմումատուների իրավունքներին կարող են հասցվել անդառնալի վնասներ, օրինակ՝ արտաքսման դեպքերում։ Եթե ավելի պարզեցնենք, ապա Եվրադատարանը  չի քննարկել ՀՀ-ում սահմանադրական փոփոխությունները ու դրանց օրինականության հարցը, չի քննարկել դատավորների ազատման իրավաչափությունը, չի տվել որեւէ գնահատական, այլ ընդամենը այս պահին սահմանադրական փոփոխությունները սառեցնելու միջանկյալ միջոց չի կիրառել: 

ՄԻԵԴ-ում դիմումատուների ներկայացուցիչ Սիրանուշ Սահակյանը պարզաբանում է, թե ինչու էին միջանկյալ միջոց կիրառելու պահանջ ներկայացրել․ «Մեր խնդիրն էր՝ դատարանին հնարավորություն տալ՝ հստակեցնելու իր դատական քաղաքականությունը, թե արդյոք կարիք կա՞ միջանկյալ միջոց կիրառելու ճանապարհով հասնել վճռի կատարման երաշխավորման, որպեսզի հետագայում պետությունը փորձեր չանի ներկայացնել, որ կա վճռի կատարման անհնարինություն, եւ դատարանը հայտնվի խոցելի կարգավիճակում։ Եվրադատարանը որդեգրեց այն պազիցիան, որ հատուկ կանխարգելման կարիք չկա, ինչից մենք հետեւություններ ենք կատարում, որ ՄԻԵԴ-ը կարծում է, թե ինքն ունի լիարժեք գործիքներ, եւ Եվրոպայի խորհուրդն անպայմանորեն կապահովի հետագայում կայացված վճռի լիարժեք կատարումը, այդ թվում՝ փաստերն արձանագրելու  պարագայում գործող դատավորները կվերականգնվեն իրենց պաշտոնում»։

Փոխարենը դատարանը հայտնել է գործն առաջնահերթության կարգով քննելու պատրաստակամություն․ ի դեպ, այն ընթանալու է գրավոր ընթացակարգով, իսկ օգոստոսի 28-ին արդեն սահմանվել է հաջորդ ժամկետը, երբ կողմերը սահմանված ընթացակարգերին համապատասխան դիրքորոշումներ կներկայացնեն։ «Սա հավելյալ վկայում է գործի կարեւորության նկատմամբ առկա ուշադրության մասին»,- ընդգծում է Սահակյանը։ Ի դեպ, դատարանը սահմանված կարգով պարբերաբար ժամկետներ կսահմանի, որպեսզի կողմերը ներկայացնեն անհրաժեշտ եւ հավելյալ փաստաթղթեր, որոնք կպահանջվեն վճռի կայացման համար․ «Մի բան փաստ է, որ մենք ունենք դատարանում գրանցված գործ, դատարանն ունի գործի վերաբերյալ նախնական պատկերացումներ, մենք հիմա տեղեկատվության լրացման ճանապարհով խորացնում ենք հարցերի քննարկումը, որին կհաջորդի վճռի կայացումը»։ Ու չնայած, Սահակյանի խոսքով, սա «առաջնային ուշադրության» արժանի գործ է, բայց վերջնական վճռի ժամկետների մասին կանխատեսումներ անել չի կարող․ «Հույս ունենք, որ անհարկի ձգձգումներ չեն լինի»։ Մեր հարցին՝ կառավարությունն ունի՞ լծակներ՝ ազդելու ժամկետների եւ արդյունքի վրա, Սահակյանը պատասխանեց․ «Նմանատիպ ազդեցությունները չենք բացառում, օրինակ՝ Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերություններում ունենք կյանքի իրավունքին, խոշտանգումներին վերաբերող հարցեր, որոնց քննությունը տեւել է ոչ թե 1-2 տարի, այլ մինչեւ 10 տարի, որը տիպիկ չէ, բայց եղել է նման դեպք։ Որպես կանոն, այդտեղ առաջ են գալիս գործոններ, որոնք մաքուր իրավական չեն։ Ինչեւիցե, այս ամենն ուշադրության կենտրոնում է, փաստագրվում է, ու եթե նման միտումներ լինեն, անարձագանք չեն մնալու»։

Սահակյանն ընդգծեց նաեւ, որ միջանկյալ միջոց չկիրառելը որեւէ ազդեցություն չի ունենում տվյալ գործի վերաբերյալ հետագա որոշումների վրա․ «Կան գործեր, երբ Եվրադատարանը կիրառել է միջանկյալ միջոց, բայց գործը համարել է անընդունելի կամ խախտում չի արձանագրել։ Այդպիսի բազում գործեր կան»։

Այդուհանդերձ, քաղաքական շրջանակներում ՄԻԵԴ-ի դիրքորոշումը դիտարկում են արտաքին քաղաքական վերադասավորումների կամ, ավելի ճիշտ՝ դիրքային պայքարի կոնտեքստում, եւ կարծիք կա, թե Արեւմուտքն այս պահին կանաչ լույս է վառում հայաստանյան իշխանությունների առաջ՝ հույս ունենալով մեր երկիրը հանել ռուսական ազդեցության դաշտից։ Իսկ քանի որ ցանկացած բան իր գինն ունի, եւ «ձրի պանիրը միայն թակարդում է», այդ աջակցության դիմաց Հայաստանը որոշակի գին է վճարելու՝ օրինակ, ռուսական ռազմաբազայի դուրսբերում, Արցախի հարցի լուծում՝ արեւմտյան տարբերակով, եւ այլն։

Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ