Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Տնտեսության ամենատուժած հատվածները դեռ կշարունակեն տուժել

ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

168.am-ը գրում է

Ճգնաժամի հետևանքով տնտեսության ամենատուժած հատվածներից մեկն առևտուրն է ու ծառայությունները։ Այն, ինչ առկա է այս ոլորտներում, կապված է 2 հիմնական գործոնների հետ. տեղի է ունենում հասարակության գնողունակության անկում, ինչն ուղղակիորեն արտահայտվում է առևտրի ծավալների վրա։

Ինչ վերաբերում է ծառայությունների ոլորտի դրսևորումներին, ապա դրանք փոխկապակցված են հիմնականում միջազգային զբոսաշրջության հետ։

Թեև այս դեպքում, արտաքինից բացի՝ կան նաև զուտ ներքին գործոններ։ Խոսքը, մասնավորապես, արտակարգ դրության պայմաններում կիրառվող սահմանափակումների մասին է, որոնք անհնարին են դարձրել սպասարկման առանձին հատվածների աշխատանքը։

Առևտրի և ծառայությունների ոլորտում ունենք խորն անկումային իրավիճակ։

Անցած տարվա բարձր աճերից հետո, այս տարվա 6 ամիսների տվյալներով, առևտրի ծավալները երկնիշ նվազում են արձանագրել. անկումն անցնում է 11 տոկոսից։ Առևտուրը պակասել է՝ ինչպես մեծածախում, այնպես էլ՝ մանրածախում։ Թեև մանրածախում միտումներն ավելի վատ են։ Առայժմ հայտնի են 5 ամիսների տվյալները, ու դրանց համաձայն՝ շրջանառություններն առևտրում կրճատվել են 13,4 տոկոսով։

Թվում էր, թե մարտ-ապրիլին կիրառված սահմանափակումները վերացնելուց հետո՝ հետաձգված գնումների վերականգնման արդյունքում՝ առևտուրը պիտի ակտիվանար։ Բայց պաշտոնական վիճակագրությունն այդպիսի միտում չի արձանագրել։ Անկումը նույնիսկ խորացել է։ Մայիսին ունեցել ենք շրջանառությունների ավելի քան 18 տոկոսանոց նվազում՝ նախորդ տարվա համեմատ։ Մանրածախ առևտրում իրացման կրճատումը հասնում է 25 տոկոսի։

Անկումային պատկեր է առևտրի բոլոր հատվածներում՝ սկսած խոշոր խանութներից, վերջացրած կրպակներով։ Բայց ամենաշատը տուժել է սպառողական ապրանքների շուկան։

Սպառողական ապրանքների իրացման կրճատումը 5 ամսում հասնում է շուրջ 32 տոկոսի։ Շուկան գտնվում է գրեթե անկենդան վիճակում. մայիսին ունեցել ենք շրջանառությունների 69 տոկոսանոց նվազում։ Հունիսի տվյալները դեռ չկան, բայց կասկած չկա, որ պատկերը նույնն է լինելու։

Ենթադրվում է, որ սպառողական ապրանքների շուկայի վրա մեծ է եղել հատկապես տոնավաճառներում իրականացվող առևտրի ազդեցությունը։ Տնտեսական իրավիճակի վատացման և մարդկանց եկամուտների կրճատման պայմաններում ոչ պարենային ապրանքների սպառման սահմանափակումներն ինքնին հասկանալի են։ Երբ մարդիկ հազիվ են կարողանում լուծել սննդի հետ կապված խնդիրները, բնականաբար, հագուստի կամ մյուս տնտեսական ապրանքների պահանջարկը մղվում է երկրորդ պլան։

Երկնիշ է նաև խանութների միջոցով իրականացվող առևտրի շրջանառության կրճատումը։ Խանութներում առևտուրը պակասել է ավելի քան 22 տոկոսով։ Ու դա պայմանավորված չէ միայն ոչ պարենային ապրանքների նկատմամբ ներկայացվող պահանջարկի անկումով։ Պարենային ապրանքների շուկայում ևս նկատվում է վճարունակ պահանջարկի կրճատում։

Շատ են տուժել կրպակները. իրացման կրճատումն անցնում է 23 տոկոսից։

Առևտրի ոլորտում արձանագրված այս իրավիճակը շուտ վերականգնվելու քիչ հավանականություն ունի։ Ամեն ինչ կապված է լինելու հասարակության գնողունակության, ինչպես նաև առկա իրավիճակով ձևավորված բացասական սպասումների հաղթահարման հետ։ Գաղտնիք չէ, որ վերջին ամիսներին էապես ավելացել են անորոշությունները, որոնք սպառողներին ստիպում են հետաձգել, այսպես կոչված, այլ ծախսերը։

Ինչ վերաբերում է գնողունակությանը, ապա այն ունի վերականգնման 1 աղբյուր՝ եկամուտների ավելացում։ Այս փուլում եկամուտների ավելացման մասին անիմաստ է խոսելը։ Առայժմ ամեն ինչ ընթանում է հակառակ ուղղությամբ։ Տնտեսության անկումը դեռևս չի հասել հատակին, որպեսզի հնարավոր լինի պատկերացում կազմել նաև վերականգնման փուլի մասին։ Իսկ դա նշանակում է, որ սոցիալական հատվածում խնդիրները դեռևս շարունակելու են խորանալ, ինչը կարտահայտվի ոչ միայն՝ աշխատատեղերի կրճատման, այլև՝ մարդկանց եկամուտների նվազման տեսքով։

Նման օրինակներ արդեն ունենք. գազի սակագնի վերջին փոփոխություններով պայմանավորված՝ «Գազպրոմ Արմենիան»  հայտարարել է աշխատավարձերի 20 տոկոս իջեցման մասին։ Ու դա վերաբերում է ոչ թե տասնյակ կամ հարյուրավոր, այլ 5-6 հազար աշխատողի։

Մարդկանց եկամուտների վերականգնումն ու գնողունակության բարձրացումն ուղղակիորեն կապված է լինելու տնտեսության հետ։ Որքան երկար ձգվի այս իրավիճակը տնտեսության մեջ, այնքան երկար կպահպանվեն նաև վերջին ամիսներին ակտիվացած սոցիալական ոլորտի խնդիրները։

Ի տարբերություն առևտրի, համեմատաբար փոքր է անկումը ծառայությունների ոլորտում։ Տարվա առաջին կեսին այն կազմել է 6,4 տոկոս։ Բայց այդ ցուցանիշը շատ խաբուսիկ է։ Ծառայությունների հատվածում ազդեցությունները դեռ նոր են սկսում արտահայտվել, ու դա արդեն նկատվում է։ Մայիսին ունեցել ենք ծառայությունների գրեթե 20 տոկոսանոց հետընթաց։

Ակնհայտ են խնդիրները կացության և հանրային սննդի, ինչպես նաև սպասարկման այլ ծառայությունների ոլորտներում։ Նվազումը թեև երկնիշ է, բայց երկնիշ անկումն էլ ունի իր սահմանները։ Շրջանառությունները կազմել են նախորդ տարվա ընդամենը 30-31 տոկոսը։

Գործ ունենք առհելի անկման հետ, որտեղ մեծ է զբոսաշրջության, ինչպես նաև սահմաների փակ լինելու ազդեցությունը։ Այն, ինչ տեղի է ունենում կացության և հանրային սննդի ոլորտում, առնչվում է տասնյակ-հազարավոր քաղաքացիների, ովքեր զբաղված են այս ոլորտում՝ լինի դա ամսական թե օրվավարձով աշխատող։ Այդ մարդիկ արդեն հասցրել են կորցնել կամ կանգնած են իրենց աշխատանքը և եկամուտները կորցնելու շեմին։

Սկսել է հետընթացը նաև հայտնի խաղային բիզնեսի և զվարճանքի ոլորտում։ Ցուցանիշներն այլևս բացասական են։ Դրանք խորանալու լուրջ պոտենցիալ ունեն։

Որքան առևտրի և ծառայությունների ոլորտում առկա այս միտումներն ակտիվանան, այնքան կավելանան նաև տնտեսության անկման ռիսկերը։ Հայտնի է, որ տնտեսական ցուցանիշների վրա դրանց ազդեցությունը շատ մեծ է։ Միշտ էլ աճի ապահովման հիմնական մասը փոխկապակցված է եղել առևտրի ու ծառայությունների հետ։

ՀԱԿՈԲ ՔՈՉԱՐՅԱՆ

Հարավից հզոր ցիկլոն է ներթափանցում. սպասվում են ձյան առատ տեղումներ Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Զույգ համարի շենքերի ջրամատակարարումը դադարեցվել է Բայրամովը Բոնոյին է ներկայացրել Բաքվի «ակնկալիքները Հայաստանից»Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»Հանրապետության տարբեր շրջաններում ձյուն է տեղում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին Նիկոլ Փաշինյանը տեսանյութ է հրապարակել Ոսկեպարի բնակիչների հետ հանդիպումից Բախվել են «Opel»-ն ու «06»-ը․ ավտոմեքենայում հայտնաբերել են ընտանիքի անդամների մոխրացած 4 մարմին․ կա վիրավոր «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Ի՞նչ փոխարժեքներ են սահմանվել այսօր Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Ձյան առատ տեղումներն ու բուքը վերադառնում են․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի 33-ամյա վարորդը «ՎԱԶ 2107»-ով, մի քանի պտույտ շրջվելով, բախվել է քարերին․ կա վիրավոր Մենք զենք ենք վերցնելու՝ կամ կապրենք, կամ կմեռնենք․ Ոսկեպարի բնակիչ Վթարային աշխատանքներով պայմանավորված ջուր չի լինելու Գյուղապետը եկավ արյան մեջ կորած, ասաց՝ «շտապ օգնություն կանչեք, գյուղում վիճակը վատ է. Վարդաձորի վերջին օրը… Սփյուռքը պետք է վերակազմակերպվի. Արամ Ա ՆԱՏՕ-ի և Ադրբեջանի միջև քաղաքական առևտուրը նոր փուլ է մտնում. զոհասեղանին Հայաստանն է Շրջաններում ձյուն է տեղում, ճանապարհները աղ-ավազով մշակում են Կազանում հայտնաբերվել է սալմոնելոզով վարակման զանգվածային դեպք Տավուշում հավաքել են տվել Փաշինյանի հետ հանդիպման եկածների հեռախոսներն ու որոշ իրեր․ հանդիպումը թեժ է անցել Հայկական մոտ 600 բեռնատար սպասում է Վերին Լարսով անցնելուն․ «Սպուտնիկ Արմենիա» Թուրքիայի գործարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցել. կան զոհեր ու վիրավորներ Թշնամու խնդիրն է՝ կտրել Իրան-ՀՀ-Վրաստան-ՌԴ հաղորդակցության ուղին, ջլատել ՀՀ պաշտպանական բնագիծը «Այսուհետ բոլորը պետք է հաշվի նստեն մեզ հետ»․ Ալիև Աբովյան քաղաքում զենքի գործադրմամբ խմբակային խուլիգանության վարույթով մեղադրանք է ներկայացվել ևս երեք անձի ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Հայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասուլիսին, ցույց եմ տվել նաև այստեղ. Փաշինյանը՝ Տավուշի հանդիպման մասին Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Արցախցիների վերադարձի հարցում Հայաստանի իշխանության պահվածքը համընկնում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի տեսակետների հետ. Տիգրան Աբրահամյան Ոսկեպարցիները Փաշինյանի դեմ պայման են դրել, պատրաստ ենք անգամ պատերшզմի․ Ոսկեպարի բնակիչ, պահեստազորի գնդապետ Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Հետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 26-ամյա աղջիկը դանակահարել է իրեն հարվածող ընկերոջը․ նա ձերբակալվել է Ուզում եք հասկանալ, թե ինչ է լինելու, այսպես կոչված, «անկլավները» հանձնելուց հետո, նայեք Արցախին Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Վթար՝ Երևանում. Աջափնյակի դատարանի հարևանությամբ բախվել են Nissan-ն ու Mitsubishi-ն Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Ոսկեպարում Նիկոլ Փաշինյանին շատ սառն են ընդունել․ Փաշինյանը վախեցրել է պատերազմով