Ինչ է սպասվում Զանգեզուրին. Գևորգ Կոստանյանի զգուշացումն ու ադրբեջանական կողմի ուշագրավ առաջարկը (տեսանյութ)
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆԴեռեւս երկու տարի առաջ ՀՀ նախկին գլխավոր դատախազ Գեւորգ Կոստանյանն ահազանգ հնչեցրեց, որ, իր ունեցած տեղեկություններով, Ադրբեջանի կառավարությունը տարբեր Եվրոպական երկրներում իրավաբաններ է վարձում Հայաստանի կողմից Ադրբեջանին պատճառված վնասի հաշվարկման եւ դրա հատուցման ուղղությամբ աշխատանքներ կազմակերպելու համար, սակայն Հայաստանում այս ահազանգին քչերը արձագանքեցին:
Եվ հիմա՝ նոյեմբերի 9-ին ստորագրված հայտարարությունից հետո, երբ Հայաստանը փաստացի ստանձնել է պատասխանատվություն Ադրբեջանին վերադարձնել տարածքներ, իրավիճակը արմատապես փոխվել է:
Այս առնչությամբ Գեւորգ Կոստանյանը «Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում նշում է.
«Հրադադարի պայմանագիրը կնքվել է ոչ միայն Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև, այլ նաև Լեռնային Ղարաբաղի, ինչը հիմնավորում էր, որ կողմերն Ադրբեջանն ու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունն են, իսկ Հայաստանը ու Ռուսաստանը՝ երաշխավորներ են: Այս տարի այս փաստաթուղթը ստորագրելով, Հայաստանը պարտավորվեց տարածքներ հանձնել Ադրբեջանին եւ մեխանիկորեն Հայաստանի Հանրապետությունն ընդունում է իր պատասխանատվությունը: Միջազգային փաստաթղթերում Հայաստանին կոչ էր արվում օգտագործել իր ազդեցությունը Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների նկատմամբ, այսինքն՝ նա այնտեղ միայն սուբյեկտ էր հանդիսանում այնքանով, որքանով ինքն ազդեցություն ուներ Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված: Ինքն արդեն պատասխանատու է դարձել այդ հարցի կապակցությամբ», – նկատեց Կոստանյանը:
Նա ընդգծեց՝ ստորագրելուց հետո է ըստ էության փոփոխություն եղել, քանի որ վարչապետն իր ստորագրությամբ մեխանիկորեն դարձավ պատասխանատու սուբյեկտ եւ անկախ իրենից պատասխանատվություն վերցրեց Հայաստանի վրա: «Դրանից օգտվելով Ադրեբջանի նախագահն անմիջապես հաջորդ օրը հայտարարեց, որ հասցված վնասների հաշվարկ է կատարելու եւ փոխհատուցում պահանջելու Հայաստանից: Այսինքն, հիմնավորվեց իմ՝ դեռեւս երկու տարի առաջ հնչեցված տեղեկատվությունը, որ Ադրբեջանը նախապատրաստվում է: Անմիջապես այդ հայտարարությանը հաջորդեց Ադրբեջանի Գլխավոր դատախազության հաղորդագրությունը, որով նշվեց վնասների հաշվարկը եւ այն դրվելու է Հայաստանի առջեւ: Իսկ սա նաեւ բերեց նրան, որ այսօր արդեն Մարդու իրավունքների միջազգային կոմիտեի Ադրբեջանի ներկայացուցիչ Կոչին Ահունդզադեն հայտնել է, թե եթե Հայաստանը փող չունի, կարող է տալ օրինակ Զանգեզուրը: Սա այդ հնարավոր գործողություններն են, որ Ադրբեջանը կարող է կատարել: Այսինքն, մենք ոչ միայն անվտանգության ետ կապված խնդիր ունենք, այլև Նիկոլ Փաշինյանն այնպես արեց, որ Հայաստանը կարող է նյութական պատասխանատվություն ստանձնել, որը մի քանի անգամ գերազանցում է ՀՀ պետական բյուջեի ամբողջ ծավալը», – հավելում է նա:
Կոստանյանի խոսքով, սա վտանգավոր է նրանով, որ մեխանիկորեն կանխելու է բոլոր ներդրումների հնարավորությունը, որովհետեւ պարտավորությունների դեպքում ցանկացած եկամուտ, որ ստանալու է Հայաստանը, պետք է ուղղվի ադ պարտավորությունների կատարմանը: «Այս ամենը վտանգի տակ դրեցինք միայն նրա համար, որ այսպիսի քայլի դիմեց Նիկոլ Փաշինյանը: Ելքը հետևյալն է. իրավական տեսակետից ելքը հետեւյալն է. Փաշինյանի հրաժարականն է, իրավական տեսակետից է դա անհրաժեշտ, որպեսզի հետագայում հնարավոր լինի այդ պարտավորությունների կատարման՝ առնվազն նյութական մասով, քննարկման առարկա դարձնել: Բացի երկու կետերից, մնացածը քննարման եւ բանակցային առարկա կարող է դառնալ եւ դառնալու է վստահաբար եւ այս ընթացքում նաեւ քննարկման առարկա պետք է դառնա հնարավոր վնասների փոխհատուցման, փոխանցման հարցը», – հավելում է Կոստանյանը:
ՄԻԵԴ-ում ՀՀ նախկին ներկայացուցիչը մեզ հետ զրույցում հիշեցրեց նաեւ իր նախկին հայտարարություններից եւս մեկը, որը հերթական անգամ ապացուցում է, թե Ադրբեջանը որքան վաղուց էր պատրաստվել այս պատերազմին: «Կառավարությունը որեւէ միջոց չի ձեռնարկել: Այս տարվա հունվարին եւս փախստականների վերադարձի հետ կապված եւս հետաքրքրիր դրվագ եղավ: 4 տարի շարունակ նախարարների կոմիտեում Ադրբեջանի կառավարությունն ամեն անգամ մտնում էր փախստականների վերադարձի հարցով, բայց մենք կարողանում էինք այնպես անել, որ այդ հարցի քննարկումը հետաձգվում էր կամ հանվում էր օրակարգից ընդհանրապես: Եվ շատ տարօրինակ կերպով այս տարվա հունվարյան նախարարների կոմիտեի նիստին, երբ այդ հարցը օրակարգում էր, տարօրինակ կերպով Ադրբեջանն ինքն իր նախաձեռնությամբ այդ հարցը հանում է օրակարգից եւ սա հենց ազդակ էր, որին ես արագ արձագանքեցի եւ հրավիրեցի իշխանություններիուշադրությունը, որ վստահաբար տեղի է ունեցել որոշակի պայմանավորվածություններ: Դա առնվազն նշանակում էր, որ քաղաքական առումով արդեն պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել, որովհետև եթե նախարարների կոմիտեն մերժեր այդ դիրքորոշումը, ապա այսօր նրանց կառավարությունը չէր կարողանա այդ փաստաթղթում մտցնել այդ հարցը», – եզրափակեց նա:
Մանրամասները՝ ArmLur.am-ի տեսանյութում։