Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Ո՜վ գիտե, միգուցե ծիծաղը նույն լացն է, միայն ներսի արևների տակ չորացած ու խոնավությունը գոլորշիացած»․«Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ


«Փաստի» զրուցակիցն է բանաստեղծուհի, արձակագիր, Հայաստանի գրողների միության անդամ Լուսինե Աղաջանյանը:

-Տիկի՛ն Լուսինե, ինչպե՞ս կներկայացնեք ինքներդ ձեզ: Ինչպես նկարիչներն են ասում, ինքնանկար ստեղծենք:

- Ձեր այս հարցն ինձ հիշեցրեց իմ առաջին գիրքը, որը սիրային, կնոջ ապրումներով շնչող բանաստեղծությունների մի բուռն շարք էր ներկայացնում, և ես շատ էի ցանկանում գրքի շապիկը ևս ինձանով լցնել: Ընտրեցի իմ սիրելի նկարիչներից Օ. Ռենուարից մի քանի կանանց դիմանկարներ ու ողջ շապիկը պատեցի իրենցով: Հիմա հասկանում եմ, որ դրանցից յուրաքանչյուրով իրականում ես ինձ էի ներկայացնում, միայն թե տարբեր հոգեվիճակներում, տարբեր ասելիքներով ու հույզերով: Այո, մեկ բառով ասած, ես կին եմ, կին, ով անընդհատ ստեղծագործական պրոցեսի մեջ է: Իսկ գրականության մեջ հարցերի ու պատասխանների որոնումների համար տարածքն ազատ է, ու ազատության այս անսահմանության գրավչությունն էլ դեռ ինձ պահում է իր տիրույթում:

-Ստեղծագործում եք թե՛ արձակ, թե՛ չափածո ժանրերում: Խոսենք հրապարակված գրքերի մասին:

-Ինձ համար գրականությունն ալտերնատիվ կյանքի այն ձևն է, ուր ես ընտրում եմ ազատ լինել՝ ազատ գրական խոսքի, ասելիքի, մտքի ու հույզերի թռիչքի մեջ: Հեղինակելով 4 գիրք, ես դեռ ժամանակ չունեմ երկինք նայելու, որովհետև նայում եմ ինձանից ներս, որ կարողանամ իմ նմանների խորքը բացահայտել արձակի ժանրում, ներկայանալ իբրև մարդագրության ջատագով: Ինձ համար մի ողջ տիեզերք է մարդը, իմ սիրո, խղճահարության, զարմանքի ու հիացմունքի օբյեկտը, մեկը, ով ինձանից ներս է ու ինձանից դուրս, ինձ նման ու ինձանից տարբեր՝ հասկանալու ու չհասկանալու աստիճան: Պոեզիայի ժանրում միայն կնոջական ապրումներ են, խենթ ու անսանձ, երբեմն կապանքների մեջ, որ դատապարտված են հաղթահարվելու: Վերջին երկու գրքերս նվիրված են հարազատ քաղաքիս ու ժանրային առումով բազմաբնույթ են: «Ջիգրեխելառ Գյումրի» և «Էրթանք ապրելու» գրքերը ներառում են և՛պատմվածքներ, և հեքիաթ, և՛ խաղիկներ, և՛ դրամատուրգիական գործ, և՛ կսմիթներ: Երևի հոգուս պարտքն այնքան մեծ եմ համարել քաղաքիս հանդեպ, որ իմ սերը բազմաժանր ու տարաբնույթ եմ ուզել արտահայտել: Գրքերս գրված են հումորով, սարկազմով, դրա համար շատ բուռն ընդունվեցին ընթերցողների կողմից: Այսօրվա ընթերցողը ժպիտի ու դրական էներգիայի կարիք ունի:

-Կա՞ն թեմաներ, որոնք կարմիր թելի պես անցնում են Ձեր գործերում: Ինչի՞ մասին եք գրում, ի՞նչն է ձեզ հուզում, ովքե՞ր են ձեր ստեղծագործությունների հերոսները:

-Դա մարդն է. ինչ էլ գրեմ, ինչից էլ խոսեմ՝ շնչավոր լինի, թե անշունչ, էլի խոսքս ու միտքս կպտտվի մարդու շուրջ: Իմ հերոսներն իրական մարդիկ են, որոնցից շատերի անձնական ողբերգությունը, դրամատիզմը ես քողարկել եմ հումորի շերտի տակ: Գուցե հումորը հենց դրա համար է մեզ տրված, որ քաջաբար կանգնես ինքդ քո առջև ու խոստովանես, որ դեռ շարունակելու ես դիմանալ: Ո՜վ գիտե, միգուցե ծիծաղը նույն լացն է, միայն ներսի արևների տակ չորացած ու խոնավությունը գոլորշիացած: Ես հորինել եմ «մարդագրություն» և «աղերսագրություն» բառերը. այո՛, գործեր ունեմ, որտեղ խոսքս արդեն աղերսանքի է վերածվում, որ մարդուն ճիշտ հասկանան, որ ներեն նրա անկատարությունը: Թող իմ ընթերցողներն իմ արձակ գործերի մեջ իմ աչքով ընթերցեն մարդուն…

-Ինչպիսի՞ն է մեր գրական դաշտը ձեր դիտարկմամբ:

-Հիանալի գրողներ ունենք: Ժամանակակից գրական դաշտն արգասաբեր է, մնում է խոստովանել: Ծիծաղելի է, երբ ասում են, թե ինչու այսօր տաղանդավոր հեղինակներ չունենք…Ունենք, մնում է խոստովանել… Մեր լեզվի տարածման շրջանակը շատ նեղ է, և այսօրվա գրողը լայնանալ չի կարող, դրա համար խորանում ու տապակվում է իր նեղ թավայի մեջ: Իսկ եթե հայ գրողը շատ է թարգմանվում կամ հայրենիքից դուրս է ապրում, ստեղծագործում, օտարալեզու գրող է, մենք տեսնում ենք, թե ինչքան հաջողություններ է գրանցում: Ու այս առումով գոնե փոխհատուցման է գալիս սոցիալական մեդիան: Սա հիանալի տարբերակ է շփվել ընթերցողների հետ, լսել նրանց քաջալերանքն ու դիտողությունը: Այսօրվա գրողը պիտի տիրապետի նաև մարքետինգային հնարքների ու գրական տաղանդից երևի ավելի շատ ունենա առևտրական տաղանդ: Որովհետև Հայաստանում ամենաշատ վաճառվող ու ընթերցվող գրքերի ցանկը եթե նայենք, դրանք ոչ թե ամենալավ գրքերն են, այլ ամենագովազդված գրքերը: Հուսամ՝ ժամանակակից գրողին գնահատելու ժամանակներ դեռ կգան:

Լուսինե Առաքելյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Տավուշում տեղի ունեցած հանդիպումները կրկին սրել են հակասությունները ՔՊ-ում Որսորդների տեղաշարժման հարմարանքից՝ սիրված մարզաձև. «Փաստ» Ձյան առատ տեղումներ Գեղարքունիքի մարզում Փաշինյանն ու Ստոլտենբերգը մտքեր են փոխանակել Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի հետ կապված քննարկումների շուրջ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (19 ՄԱՐՏԻ). Բանկի առաջին կողոպուտ, ածխահանքի պայթյուն, հավի ստամոքսից հանված ոսկիներ. «Փաստ»Փաշինյանը քանի կա, պատերազմը անխուսափելի ա․ ոսկեպարցի Մի դրամի ուժը՝ Հայ մայրեր հիմնադրամինԲրյուսելը սիրախաղ է անում Երևանի հետ՝ փորձելով հարվածել Ռուսաստանին. «Փաստ»Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին МИР քարտերի սպասարկման դադարեցում․ IDBank Փաշինյանը ռուսի անունն ա տալիս, որ ռուսն էլ ա հարձակվելու․ ոսկեպարցի Ողբերգական դեպք՝ Սյունիքում․ ՇՊ մեքենայում մահացել է միջնակարգ դպրոցի զինղեկը ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը ժամանեց Երևան Շինարարը կտուգանվիՆպատակ ունեն ուշադրությունը շեղել նման բաների վրա. «Փաստ»Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին ՀՀ-ի համար ըմբռնելի է էքսկլավ, անկլավների հարցն ավելի ուշ դիտարկելու մոտեցումը․ փոխվարչապետի գրասենյակ Նոր մանրամասներ՝ Սյունիքում տեղի ունեցած ողբերգությունից Շաբաթավերջին պատերա՞զմ կսկսվի․ Զախարովան արձագանքել է Փաշինյանին«Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ»Փաշինյանական քաղցր ու մահաբեր ստեր Հիմա, առավել քան երբևէ, մեզանից պահանջվում է պայքարելու կամք, իմաստություն, միասնականություն Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ․ սա պետությունը միտումնավոր քանդելու գործունեություն է. Վահե Հովհաննիսյան Երկրի մեծ մասը հանձնած թիվ մեկ պատասխանատուն Նոյեմբերյանի մի քանի խեղճ ու կրակ գյուղացու հավաքել ու համոզում է, որ պետք է ձեր հողերն էլ տանք թշնամուն. ԶաքարյանԴավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնեց պատգամավորական մանդատը Սին կմեկնի Ֆրանսիա՝ բանակցելու Մակրոնի հետ «Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ»Շաբաթվա վերջում պատերազմ կլինի, եթե ոչինչ չանենք. ՓաշինյանՀարավից հզոր ցիկլոն է ներթափանցում. սպասվում են ձյան առատ տեղումներ Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Զույգ համարի շենքերի ջրամատակարարումը դադարեցվել է Բայրամովը Բոնոյին է ներկայացրել Բաքվի «ակնկալիքները Հայաստանից»Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»Հանրապետության տարբեր շրջաններում ձյուն է տեղում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին Նիկոլ Փաշինյանը տեսանյութ է հրապարակել Ոսկեպարի բնակիչների հետ հանդիպումից Բախվել են «Opel»-ն ու «06»-ը․ ավտոմեքենայում հայտնաբերել են ընտանիքի անդամների մոխրացած 4 մարմին․ կա վիրավոր «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Ի՞նչ փոխարժեքներ են սահմանվել այսօր Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Ձյան առատ տեղումներն ու բուքը վերադառնում են․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի 33-ամյա վարորդը «ՎԱԶ 2107»-ով, մի քանի պտույտ շրջվելով, բախվել է քարերին․ կա վիրավոր Մենք զենք ենք վերցնելու՝ կամ կապրենք, կամ կմեռնենք․ Ոսկեպարի բնակիչ