Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Գա­ճաճ­նե­րի» հետ քա­ղա­քա­կան առև­տուր անե­լու նուրբ ար­վես­տը․ «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հայաստանը եզակի երկրներից է, որտեղ մեկ շնչին բաժին ընկնող կուսակցությունների տեսակարար կշիռը համաշխարհային միջին ցուցանիշից բավականին բարձր է: 100-ից ավելի կուսակցությունների գոյությունը նորմալ քաղաքական երևույթ չէ նման փոքր երկրի համար: Բայց, դե, հայերս սիրում ենք ամեն ինչից շատը, ինչպես սիրում ենք ասել` շատ լինի, քիչ չլինի: Ինչ խոսք, Հայաստանը ժողովրդավարական երկիր ենք հռչակել, հետևաբար, չի արգելվում կուսակցություն հիմնելը, քաղաքականությամբ զբաղվելը և, դիցուք, իշխանության համար պայքարելը: Սակայն այնպես չէ, որ քաղաքական ամենակարևոր գործընթաց համարվող ընտրություններին 80, 90 կամ 103 կուսակցություն է մասնակցում: Ոչ, իհարկե: Վերջին տարիներին միջինը 10 կուսակցություն և դաշինք է մասնակցել ընտրություններին, իսկ դաշինքներում ներգրավված են եղել մի քանի փոքր ուժեր: Այսինքն, եթե նույնիսկ խտացնենք գույները, ապա կստացվի, որ քաղաքական գործընթացներին ակտիվ է լինում 10-15 մեծ ու փոքր կուսակցություն: Իսկ ի՞նչ են անում մյուսները:

Սա, թերևս, այն հարցերից մեկն է, որն ինձ կոնկրետ հետաքրքրել է միշտ: Մտածում ես` եթե ստեղծվել է կուսակցություն, գրանցում է ստացել, որպեսզի մնա թղթի վրա, ապա ինչո՞ւ է ստեղծվել: Եթե նպատակը թղթի վրա չմնալն է եղել, ապա ինչո՞ւ մի քանի համապետական ընտրություններ անընդմեջ չի մասնակցել որևէ ընտրության: Օրինակ՝ չգիտեմ էլ որ երկրում նման բան կա, բայց վստահ գիտեմ, որ Հայաստանում կա: Խոսքը փոքր կուսակցությունը քաղաքական առևտրի գործիք դարձնելուն է վերաբերում: Նկատե՞լ եք՝ գրեթե միշտ, ինչ-որ կարևոր գործընթացներից առաջ օրվա իշխանությունները հայտարարում են քաղաքական կոնսուլտացիաներ սկսելու մասին: Իբր հարցը քննարկում են քաղաքական ուժերի հետ, որ հետո ասեն, թե բա, բոլոր ուժերի կամ դրանց մի մասի հետ կոնսենսուս կար:

Ու սկսվում է թերևս ամենազավեշտալին` իշխանություն կրողը` նախագահ, վարչապետ, ԱԺ նախագահ, հանդիպում է որևէ գրանցված կուսակցության իբր ղեկավարի հետ, որին հանրությունը որևէ քաղաքական գործընթացում կամ չի տեսել, կամ տեսել է 1015 տարի առաջ նույն կարգավիճակով: Լուրջ դեմքով քննարկում են, ենթադրենք, սահմանադրական հանրաքվե կամ արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու անհրաժեշտության մասին հարցեր: Բայց խնդիրն այն է, որ, դիցուք, Բաբկեն Թունյանի հարևան Պողոսին ընդհանրապես հետաքրքիր չէ այդ անհայտ մարդու կամ կուսակցության կարծիքը, ու առանց այդ կուսակցության էլ իշխանությունը կարող է անցկացնել այդ ընտրությունները, սակայն արտաքին փաթեթավորումն է կարևոր:

Դե, բնականաբար, փոքր կուսակցության ղեկավարը (ի դեպ, որպես կանոն, բացի իրենից ու իր ընտանիքի անդամներից կամ մի քանի ընկերներից, ուրիշ մարդ չկա այդ կուսակցությունում) անպայմանորեն շոուին մասնակցելու համար շնորհակալության կարժանանա: Սա քաղաքական առևտրի օրինակներից մեկն է, այն սկսելու փուլն է, դրսևորումներն են տարբեր: Հայաստանում առաջիկայում, ըստ ամենայնի, տեղի են ունենալու արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, թեպետ ընդդիմությունը մերժեց արտահերթ ընտրությունների գնալ այն պայմաններում, երբ երկրի ղեկավար շարունակում է մնալ Նիկոլ Փաշինյանը: Քաղաքական լուրջ ուժերի մեծ մասը, այդ թվում՝ ընդդիմադիր երկու խորհրդարանական ուժերը, պնդում են, որ պետք է նոր ընտրություններ լինեն, բայց միայն Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականից հետո: Ավելին, քաղաքական կշիռ ունեցող կուսակցությունները նախապես հայտարարեցին, որ Փաշինյանի հետ քննարկելու օրակարգ չկա ընդհանրապես:

Ավելի ճիշտ՝ միակ օրակարգը նրա հեռացումն է: Ու այստեղ օգնության են գալիս թղթի վրայի, կամ, ինչպես ընդունված է ասել, մարդկուսակցությունները: Նիկոլ Փաշինյանը հիմա հանդիպում է նրանց ղեկավարների հետ (մինչ այդ էլ Արարատ Միրզոյանն էր հանդիպել): Հետաքրքիր է, որ այդ կուսակցությունների մեծ մասը կամ ընտրություններին երբևէ չի մասնակցել, կամ եթե մասնակցել են, ապա չնչին քվեներ են ստացել: Կան նաև այնպիսիք, որ նոր են ստեղծվել, բնականաբար, նման գործընթացներում իշխանությանը օգնելու համար: Սցենարը շատ պարզ է` Փաշինյանը կավարտի հանդիպումները թվով 10-15 մարդկուսակցությունների հետ, որից հետո հպարտ ու «դուխով» կհայտարարի, թե բա, գիտեք, արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու քաղաքական կոնսենսուս կա, հետո ինչ, որ ընդդիմադիր այլ ուժեր իմ վարչապետությամբ չեն ուզում նոր ընտրություններ, նույն հաջողությամբ ուրիշ ուժեր ուզում են, կլինի՞ անտեսենք այն ուժերի պահանջը:

Այս իրավիճակը նման է նրան, որ Փաշինյանն ասում էր՝ իսկ ինչո՞ւ պետք է հրաժարական տամ, ժողովրդի մի մասը ուզում է մնամ, ո՞նց իմանամ՝ շատերն ուզում են գնա՞մ, թե հակառակը: Ինչևէ... Իշխանությունների կողմից, որպես կանոն, քաղաքական գործընթացներում այսպիսի կուսակցությունների ներգրավվածությունը առատորեն վարձատրվում է, օրինակ` դրանց ղեկավարին պատգամավորական մանդատ տալու տեսքով: Ու բոլորովին կապ չունի, որ գործընթացը սկզբից մինչև վերջ ֆեյք բնույթ ունի: Ինչպես գիտենք, նաև տեսել ենք բազմիցս, մարդիկ կան, որ ամեն ինչ կյանքում կարող են փոխել մի «փափուկ պաշտոնի» կամ մի քիչ ավելի տաքուկ ու փափուկ աթոռի հետ:

Անի Առաքելյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան