Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչպիսի՞ն պետք է լինի իսկական սալյամին. «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սալ յամին (իտալերեն salame - երշիկ) իտալական չոր երշիկ է` առատորեն համեմված համեմունքներով: Հատկանշական առանձնահատկությունն այն է, որ երշիկը արտաքինից սպիտակ բորբոս է (պենիցիլիումով) ծածկում: «Սալ յամի» բառը ներկայումս օգտագործվում է եվրոպական և մասնավորապես իտալական ոճով ստեղծված պինդ մսի անվանման համար: Ռումիներեն, բուլղարերեն և թուրքերեն լեզուներում այս բառի անալոգը «salam»-ն է, իսկ հունգարերենում՝ «szalami»: Բառն ինքնին գալիս է «sale»՝ աղ բառից որոշակի վերջավորությամբ և ի սկզբանե նշանակել է «աղ դրած միս»: Իտալիայի գրեթե յուրաքանչյուր տարածք ունի այդ երշիկի իր սեփական տարատեսակը: Սալ յամին ունի թանգարաններ և նույնիսկ պատկերված է եկեղեցիների որմնանկարների վրա:

Սալ յամի երշիկեղենը իտալական պիցցայի, մակարոնեղենի, ինչպես նաև բուտերբրոդների և սառը խորտիկների հիմնական բաղադրիչն է: Իտալական սալ յամին հորինել են այն գյուղացիները, որոնք մսամթերքը աղ են դրել, որպեսզի հնարավոր լինի երկար պահել առանց սառնարանի (այդ օրերին պարզապես նման տեխնոլոգիա չի եղել): Դասական իտալական նախուտեստների ափսեն անհնար է պատկերացնել առանց այդ նրբագեղության: Պրոշուտտոյի (խոզապուխտ) հետ միասին չորացրած սալ յամին տիպիկ իտալական մսային ուտեստի օրինակ է: Այս երշիկի բազմաթիվ տարատեսակներ առանձնանում են ըստ մսամթերքի աղալու աստիճանի և համեմունքների ու ճարպային խառնուրդների տեսակների:

Նման երշիկները պատրաստվում են միայն որակյալ մսից: Այն աղում են, ավելացնում համեմունքներ և բարձրորակ խոզաճարպ: Այնուհետև սալ յամին ուղարկվում է նկուղներում հասունացման ` որոշակի կլիմայական պայմաններով. օդի ջերմաստիճանը պետք է լինի մոտ +15 C, իսկ խոնավությունը` 60-70%: Երշիկը չորանում ու հասունանում է, աղը ոչնչացնում է նրա մեջ եղած բոլոր վնասակար միկրոօրգանիզմները: Մոտ մեկ ամիս անց սալ յամին ծածկվում է բաց մոխրագույն բորբոսով և զգալիորեն չորանում: Որքան երկար է հասունանում սալ յամին, այնքան ավելի է խտանում նրա կոնստիտենցիան, իսկ բորբոսը մգանում է: Երշիկը պատրաստի է համարվում է 2,5 - 3 ամսվա ընթացքում: Աշխարհահռչակ Felino սալ յամին համարվում է իտալական այդ նրբագեղության ամենատարածված տեսակը:

Այն անվանակոչվել է Պարմայի մոտակայքում գտնվող մի քաղաքի անունով, որտեղ դարեր շարունակ պատրաստել են այդ չորացրած երշիկը: Այդ տարածաշրջանն ունի հատուկ կլիմայական պայմաններ, որի շնորհիվ շատ ավելի քիչ աղ է պահանջվում երշիկի նրբահամությունը ապահովելու համար: Ֆելինոյի սալ յամիի բաղադրատոմսը հետևյալն է. խոշոր աղացած մսին (միայն տեղական խոզի մսից) ավելացնում են սպիտակ գինի, սև պղպեղի հատիկներ և համեմիչ խոտաբույսեր: Եվ ոչ մի քիմիական հավելում: Salame di Felino- ի համը զարմանալի է` ընկուզա-սնկային թեթև բույրով: Սալ յամի Ֆելինոն հաճախ է հիշատակվում այդ քաղաքի պատմական փաստաթղթերում: Այն անգամ պատկերված է Պարմայի Սան Ջովանիի եկեղեցու որմնանկարներում: Իտալացիները անհավատալիորեն հարգում են իրենց խոհարարական ավանդույթները: Օրինակ՝ քաղաքն ունի Սալ յամի դի Ֆելինոյի թանգարան, որը գտնվում է 890 թվականի ամրոցում:

Այն ներկայացնում է գործիքների և սարքերի հնագույն ցուցանմուշներ, որոնցով պատրաստվել է երշիկեղեն, կարելի է տեսնել, թե ինչպես և որտեղ են դրանք չորացրել, իմանալ իտալական սև խոզերի ցեղի մասին պատմությունը, որոնց միսը օգտագործվում է սալ յամիի արտադրության մեջ: Իսկ ամրոցի բակում գտնվող փոքրիկ ռեստորանում կարելի է համտեսել այդ համեղ ուտեստը: Իտալիայում հարգի է նաև Միլանի սալ յամին: Այն պատրաստվում է միջին չափով աղացած խոզի մսից (երբեմն տավարի միս ավելացնելով) և համեմունքներից (սև պղպեղ, սխտոր և սպիտակ գինի): Միլանի սալ յամին ունի չոր ապխտած նուրբ մսի բույր: «Հունգարական» սալ յամին պատրաստվում է ըստ այն բաղադրատոմսի, որը իտալացիները փոխառել են հունգարացի ժողովրդից շատ տարիներ առաջ: Այդ սալ յամիի մեջ կան շատ փոքր յուղի կտորներ, և այն ավելի հարուստ է կծու համով:

Կամո Խաչիկյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Նպատակ ունեն ուշադրությունը շեղել նման բաների վրա. «Փաստ»Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին ՀՀ-ի համար ըմբռնելի է էքսկլավ, անկլավների հարցն ավելի ուշ դիտարկելու մոտեցումը․ փոխվարչապետի գրասենյակ Նոր մանրամասներ՝ Սյունիքում տեղի ունեցած ողբերգությունից Շաբաթավերջին պատերա՞զմ կսկսվի․ Զախարովան արձագանքել է Փաշինյանին«Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ»Փաշինյանական քաղցր ու մահաբեր ստեր Հիմա, առավել քան երբևէ, մեզանից պահանջվում է պայքարելու կամք, իմաստություն, միասնականություն Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ․ սա պետությունը միտումնավոր քանդելու գործունեություն է. Վահե Հովհաննիսյան Երկրի մեծ մասը հանձնած թիվ մեկ պատասխանատուն Նոյեմբերյանի մի քանի խեղճ ու կրակ գյուղացու հավաքել ու համոզում է, որ պետք է ձեր հողերն էլ տանք թշնամուն. ԶաքարյանԴավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնեց պատգամավորական մանդատը Սին կմեկնի Ֆրանսիա՝ բանակցելու Մակրոնի հետ «Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ»Շաբաթվա վերջում պատերազմ կլինի, եթե ոչինչ չանենք. ՓաշինյանՀարավից հզոր ցիկլոն է ներթափանցում. սպասվում են ձյան առատ տեղումներ Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Զույգ համարի շենքերի ջրամատակարարումը դադարեցվել է Բայրամովը Բոնոյին է ներկայացրել Բաքվի «ակնկալիքները Հայաստանից»Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»Հանրապետության տարբեր շրջաններում ձյուն է տեղում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին Նիկոլ Փաշինյանը տեսանյութ է հրապարակել Ոսկեպարի բնակիչների հետ հանդիպումից Բախվել են «Opel»-ն ու «06»-ը․ ավտոմեքենայում հայտնաբերել են ընտանիքի անդամների մոխրացած 4 մարմին․ կա վիրավոր «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Ի՞նչ փոխարժեքներ են սահմանվել այսօր Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Ձյան առատ տեղումներն ու բուքը վերադառնում են․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի 33-ամյա վարորդը «ՎԱԶ 2107»-ով, մի քանի պտույտ շրջվելով, բախվել է քարերին․ կա վիրավոր Մենք զենք ենք վերցնելու՝ կամ կապրենք, կամ կմեռնենք․ Ոսկեպարի բնակիչ Վթարային աշխատանքներով պայմանավորված ջուր չի լինելու Գյուղապետը եկավ արյան մեջ կորած, ասաց՝ «շտապ օգնություն կանչեք, գյուղում վիճակը վատ է. Վարդաձորի վերջին օրը… Սփյուռքը պետք է վերակազմակերպվի. Արամ Ա ՆԱՏՕ-ի և Ադրբեջանի միջև քաղաքական առևտուրը նոր փուլ է մտնում. զոհասեղանին Հայաստանն է Շրջաններում ձյուն է տեղում, ճանապարհները աղ-ավազով մշակում են Կազանում հայտնաբերվել է սալմոնելոզով վարակման զանգվածային դեպք Տավուշում հավաքել են տվել Փաշինյանի հետ հանդիպման եկածների հեռախոսներն ու որոշ իրեր․ հանդիպումը թեժ է անցել Հայկական մոտ 600 բեռնատար սպասում է Վերին Լարսով անցնելուն․ «Սպուտնիկ Արմենիա» Թուրքիայի գործարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցել. կան զոհեր ու վիրավորներ Թշնամու խնդիրն է՝ կտրել Իրան-ՀՀ-Վրաստան-ՌԴ հաղորդակցության ուղին, ջլատել ՀՀ պաշտպանական բնագիծը «Այսուհետ բոլորը պետք է հաշվի նստեն մեզ հետ»․ Ալիև Աբովյան քաղաքում զենքի գործադրմամբ խմբակային խուլիգանության վարույթով մեղադրանք է ներկայացվել ևս երեք անձի ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Հայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասուլիսին, ցույց եմ տվել նաև այստեղ. Փաշինյանը՝ Տավուշի հանդիպման մասին