Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչո՞ւ է կոչվում մատրյոշկա և ի՞նչ կապ ունի ճապոնացիների հետ․ «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ռուսաստանի հիմնական խորհրդանիշներից մեկը փայտե տիկնիկն է, որը բոլորին հայտնի է մատրյոշկա անունով: Սկզբնապես մատրյոշկան հուշանվեր չի եղել, բայց դառնալով հուշանվեր՝ կարողացել է լայնորեն տարածվել ոչ միայն Ռուսաստանում, այլև ամբողջ աշխարհում: Մատրյոշկան փայտե նկարազարդ տիկնիկ է, որի մեջ տեղադրված են նույն տիպի ավելի փոքր տիկնիկներ։ Իրար մեջ տեղադրված խաղալիքների թիվը սովորաբար երեք և ավելի է։ Մատրյոշկաները, որպես կանոն, լինում են ձվաձև՝ հարթ հատակով, և բաղկացած են լինում երկու մասից՝ վերին ու ստորին։ Ռուսական այդ փայտե տիկնիկն ի հայտ է եկել Ռուսաստանում 19-րդ դարի 90-ական թվականներին՝ երկրի տնտեսական ու մշակութային բուռն զարգացման ժամանակաշրջանում։ Դա ազգային ինքնագիտակցության այն վերելքի ժամանակաշրջան է եղել, երբ հասարակության մեջ ավելի ու ավելի մեծ հետաքրքրություն է նկատվել ռուսական մշակույթի նկատմամբ։

Դրա հետ կապված՝ առաջացել է գեղարվեստական նոր ուղղություն, որը հայտնի է «ռուսական ոճ» անվամբ։ Այդ տարիներին հատուկ ուշադրություն է դարձվել գյուղական խաղալիքների պատրաստման ավանդույթի վերականգնմանն ու զարգացմանը։ Այդ նպատակով Մոսկվայում բացվել է «Մանուկների դաստիարակություն» խանութ-արհեստանոցը։ Սկզբնապես այնտեղ պատրաստել են Ռուսաստանի տարբեր տարածաշրջանների ավանդական հագուստները ներկայացնող տիկնիկներ, որոնք բավականին ստույգ արտացոլել են ռուս կանանց հագուստի առանձնահատկությունները։ Այդ արհեստանոցում էլ առաջացել է ռուսական փայտե տիկնիկ պատրաստելու գաղափարը, որի էսքիզը պատրաստել է նկարիչ Սերգեյ Մալ յուտինը: Տիկնիկներն իրար մեջ տեղադրելու գաղափարն առաջացել է ճապոնական մի տիկնիկի ազդեցությամբ, որը Սավա Մամոնտովի կինը բերել էր Հոնսյու կղզուց։ Ճապոնական այդ տիկնիկը բարեհոգի ճաղատ մի ծերուկի կերպար էր, որ ներկայացնում էր փիլիսոփա Ֆուկուրամային։ Տիկնիկի մեջ տեղադրված են եղել ևս մի քանի տիկնիկներ, որոնք գտնվել են մեկը մյուսի ներսում։

Հենց դրա նմանակմամբ էլ Մալ յուտինը ստեղծել է իր մատրյոշկան: Այն ներկայացրել է գյուղացի աղջկա՝ ասեղնագործված վերնաշապիկով, գոգնոցով և ծաղկավոր գլխաշորով։ Նրա ձեռքին եղել է սև աքաղաղ։ Մալ յուտինի նախագծով խաղալիքագործ Պոսադ Զվյոզդոչկինի կողմից պատրաստված մատրյոշկան բաղկացած է եղել ութ մասից. սև աքլորով աղջկանից հետո հանվել է տղան, ապա նորից աղջիկ։ Ամենավերջին՝ ութերորդ տիկնիկը եղել է նորածնի բարուր։ Մատրյոշկա անունը տրվել է ոչ պատահաբար։ Մինչհեղափոխական դարաշրջանում Ռուսաստանի գավառներում Մատրյոնա, Մատրյոշա անունները համարվել են ամենատարածվածներից մեկը։ Դրանց հիմքում ընկած է «матерь» բառը։ Այդ անունն ասոցացվում է բազմազավակ ընտանիքի մոր կերպարի հետ։ Հետագայում այդ բառը վերածվել է հասարակ անվան, որով և անվանել են նկարազարդ ու մասերի բաժանվող փայտե տիկնիկը։ Մինչ օրս էլ մատրյոշկան մնում է մայրության ու բեղմնավորության խորհրդանիշ։

Մատրյոշկայի պատրաստման արվեստը մինչ օրս մնում է անփոփոխ և պահպանում է ռուսական ատաղձագործական արվեստի բոլոր հնարքները: Ներկայումս նկարազարդման թեմաները բազմազան են՝ հեքիաթի հերոսներ, աղջիկ, ինչպես նաև ընտանիք։ Հանդիպում են նաև քաղաքական գործիչների պատկերներով, ինչպես նաև ընդհանրապես դիմանկարային մատրյոշկաներ։

Կամո Խաչիկյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը