Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Գնաճը առաջիկայում միանշանակ կպահպանվի. Նաիրի Սարգսյան

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Թեև վիճակագրական տվյալներով գնաճը նախապես սահմանված՝ 4 %-ի, այսինքն՝ նորմայի սահմաններում է, սակայն, եթե այն դիտարկում ենք առանձին ապրանքատեսակների գծով, ապա կան այնպիսիք, որոնց գինը աճել է 50%-ից ավելի: Մասնավորապես` ձեթի, շաքարավազի գները աննախադեպ աճ են գրացել:

«Աուդիտորների պալատի» նախագահ Նաիրի Սարգսյանի դիտարկմամբ գնաճի առաջացման հիմնական պատճառը առաջարկով պայմանավորված գործոնն է: Եվ քանի որ Հայաստանը բավական ուղղություններով համարվում է ապրանք ներկրող երկիր, ապա արտարժույթի թանկացումը չէր կարող իր ազդեցությունը չունենալ գնաճի վրա:

«Այս երևույթը տնտեսագիտական լեզվով անվանում ենք առաջարկի գործոնով պայմանավորված գնաճ: Եվ, քանի որ ներկրման ինքնարժեքը թանկացավ, բնականաբար, վաճառքի գինը և սպետք է թանկանար շուկայում: Իմ խորին համոզմամբ երկրորդ կարևորագույն պայմանը մոնոպոլյաների դաշտում առաջացած գնաճն է: Օրինակ՝ եթե վերցնենք շաքարավազը, որը գաղտնիք չէ, որ մոնոպոլյա է, ուստի հեշտ կառավարելի ոլորտ է: Բացի այդ, լայն սպառում ունեցող ապրանքների գնաճը ձեռնտու է նաև պետությանը, քանի որ այն ազդեցություն է ունենում ՀՆԱ-ի վրա:

Այդ հանգամանքը իշխանությունները կարող են օգտագործել և ասել, որ ՀՆԱ-ի անկումը ոչ թե երկնիշ է եղել, այլ՝ 9 %-ի սահմաններում: Ի դեպ, այն ազդում է նաև պետբյուջե հավաքագրվող հարկերի վրա, քանի որ նախորդ ներկրումները, եթե ավելի բարձր գնով են վաճառվում շուկայում, բնականաբար, ավելի շատ հարկեր պետք է գեներացնեն:

Այսինքն՝ մոնոպոլ դաշտում պետության միջամտության կուլիսային պայմանավորվածության շրջանակներում իրականացվող գնաճը կհանգեցնի և՛ ՀՆԱ-ի, և՛ հարկերի ավելացման: Ինչ վերաաբերում է գնաճի զսպմանը, ապա քայլերից մեկը ԿԲ-ի կողմից իրականացված՝ վերաֆինասավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն է, որը թեև դասական, դասագրքային մեխանիզմ է, սակայն այս դեպքում որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ, քանի որ գնաճը պայմանավորված չէր պահանջարկի գործոններով: Ուստի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, փաստացի, որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ գնաճի վրա»,- ասաց Ն. Սարգսյանը:

Խոսելով փոխարժեքի բարձրացման վրա ազդող գործոնների մասին, տնտեսագետը նշեց, որ դրանք բավական շատ են: Դրանցից են նաև գործընկեր երկրների համեմատ տնտեսության զարգացման արագությունը, կապիտալ հոսքերը և առևտրային հարաբերակցությունը, այն առումով, թե՝ Հայաստանն ավելի շատ ներմուծող, թե՞ արտահանող երկիր է: Ն. Սարգսյանի, դիտարկմամբ, սակայն, այստեղ ևս օբյեկտիվ գործոնները ստորադասվում են սուբյեկտիվ գործոններին:

«Հայաստանի համար արտարժույթի կարգավորման տեսանկյունից մեծ չէ տարբերությունը, թե արտադրանքի արտահանման ծավալների մեծացման արդյունքում ենք արտարժույթի ներհոսք ունենո՞ւմ, արտագնա աշխատանքի մեկնածների ուղարկած տրանսֆերտային գումարների՞, թե՞ տուրիզմի: Դրանք քանակից կախված նույն ազդեցությունն են ունենում, բայց այս առումով ևս կան սուբյեկտիվ գործոններ և կուլիսային պայմանավորվածություններ, որոնց արդյունքում արտարժույթի դրույքաչափի բարձրացում տեղի ունեցավ: Ուստի, ոչ օբյեկտիվ պատճառներից մեկը, որը դասագրքային մոտեցում չէ, ես համարում եմ, օրինակ, դիլլերների մի խմբի կողմից արտարժույթի շուկայում տատանում առաջացնելը, որի հետևանքով շուկան միանգամից ցնցումների ենթարկվեց:

Դա կարող է իրականացվել և՛ իշխանությունների, և՛ կառավարության կողմից, բայց դա չէ էականը: Մյուսը դա իշխանությունների կողմից վարած քաղաքականությունն է, որի արդյունքում ոչ միայն բանկերից, այլև Հայաստանի տնտեսությունից բավական արտարժույթ արտահոսեց: Մարդիկ սկսել են իրենց կապիտալը դուրս հանել, որի պատճառներից կարող են լինել, քաղաքական հետապնդման ենթարկելը, հարկային անհարկի քրեական գործերի հարուցումը, ապօրինի գույքի բռնագանձման մասին օրենքի ընդունումը, գույքահարկի բարձրացման մասին օրենքի ընդունումը, ինչպես նաևՀայաստանի հետագա անկանխատեսելի ապագան: Երբ մեկ օրում Արցախի տարածքներ են անցնում ուրիշի տիրապետության տակ, ապա որևէ երաշխիք չկա, որ վաղը նույնը տեղի չի ունենա Հայաստանում:

Ուստի, մարդիկ դուրս բերելով արտարժույթը երկրից իրենց ապահովագրում են, ինչի արդյունքում տեղի է ունենում կապիտալի արտահոսք, որը, բնականաբար, իր ազդեցությունը պետք է ունենար: Մշուշոտ ապագայի պայմաններում հասարակության վարքագիծը ևս կարող է ազդել արտարժույթի տատանման վրա: Այսօրինակ պատճառների բազմազանության արդյունքում տեղի ունեցավ դրամի արժեզրկում և իմ համոզմամաբ արժևորման միտում չկա և չի էլ լինի տեսանելի ապագայում:  Այսինքն՝ լավագույն կանխատեսումը, որը կարող ենք ունենալ ներկա մակարդակում դրամի կայունացումն է դոլարի համաեմատ ներկայիս՝ 525 դրամի շրջանակներում, կամ դրա աճը մինչև 550 դրամ: Ուստի, գնաճը, որը պայմանավորված է առաջարկի գործոններով և փոխարժեքի տատանմամբ, միանշանակ կպահպանվի նաև առաջիկայում»,- ասաց Ն. Սարգսյանը:

Արմինե Գրիգորյան

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ