Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Օդապարիկ. ինչպե՞ս մարդն սկսեց «թռչել»․ «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Երկար տարիներ մարդկանց անհասանելի ցանկություններից մեկը եղել է թռչելու կամ գոնե օդ բարձրանալու հնարավորությունը: Ինչ գյուտեր ասես չեն եղել դա իրականացնելու համար: Մի անգամ արձանագրվել է փաստ, որ ոչ ծանր իրերը տաք օդի ազդեցությունից կարող են վեր բարձրանալ: Հենց դա էլ խթան է հանդիսացել օդագնացության զարգացման համար: Համարվում է, որ աշխարհի առաջին օդապարիկը ստեղծվել է 1783 թվականին: Ինչպե՞ս է եղել դա: Դեռևս 16-17-րդ դարերում են հայտնվել առաջին օդապարիկների նախատիպերը, որոնք գործնականում այդպես էլ իրենց «ցույց չեն տվել»: Զուգահեռաբար 1766 թվականին քիմիկոս Հենրի Քավենդիշը մանրամասն նկարագրել է ջրածին գազի հատկությունները. գազն օգտագործվում էր իտալացի ֆիզիկոս Թիբիո Կավալլոյի կողմից օճառի պղպջակների հետ փորձերում: Նա լցնում էր պղպջակները այդ գազով, և նրանք արագորեն վեր էին բարձրանում, քանի որ ջրածինը 14 անգամ ավելի թեթև է օդից:

Նման կերպ հայտնվել են վերհան հիմնական երկու գործոնները, որոնք օգտագործվում են անգամ ժամանակակից օդապարիկներում` ջրածինը և տաք օդը: Սակայն դա չէր լուծում թռիչքի բոլոր խնդիրները: Օդապարիկ ստեղծելու համար անհրաժեշտ էր այնպիսի հատուկ նյութ, որը պետք է չափազանց ծանր չլիներ, և միաժամանակ կարողանար գազը պահել ներսում: Գիտնականներն ու գյուտարարները այս գործը իրականացրել են տարբեր ձևերով: Ավելին, միանգամից մի քանիսն են պայքարել առաջնայնության համար, որոնցից հիմնականը եղել են Ժակ-Էթյեն և ԺոզեֆՄիշել Մոնգոլֆիե եղբայրները, ինչպես նաև ֆրանսիացի հայտնի պրոֆեսոր Ժակ Ալեքսանդր Չարլզը: Մոնգոլֆիե եղբայրները հատուկ գիտելիքներ չեն ունեցել գազերի հատկությունների և բնութագրերի վերաբերյալ, բայց նրանք ունեցել են թռչելու մեծ ցանկություն:

Սկզբում նրանք փորձել են դա անել ծխի և գոլորշու միջոցով, հետո փորձեր են արել ջրածնով, բայց բախվել են գազի արտահոսքը կանխող հատուկ գործվածքի բացակայության խնդրին: Քանի որ ջրածինը բավականին թանկ էր, եղբայրները վերադարձել են տաք օդով փորձարկումներին: Առաջին օդապարիկը ստեղծվել է 1782 թվականին: Մոնգոլֆիե եղբայրները այդ օդապարիկը շատ փոքրիկ են պատրաստել՝ ընդամենը 1 խորանարդ մետր ծավալով: Բայց, այնուամենայնիվ, այն արդեն իսկական օդապարիկ էր, որը բարձրացել է գետնից ավելի քան 30 մետր: Շուտով գյուտարարները ստեղծել են երկրորդ օդապարիկը: Դա արդեն շատ ավելի մեծ է եղել, քան իր նախորդը՝ 600 խորանարդ մետր ծավալով և 11 մետր տրամագծով: Օդապարիկի նյութ է դարձել ներսից թղթով սոսնձված մետաքսը:

Օդապարիկի հանդիսավոր մեկնարկը մեծ լսարանի ներկայությամբ իրականացվել է 1783 թվականի հունիսի 5-ին: Օգտագործելով տաք օդը՝ օդապարիկը բարձրացվել է մինչև 2 հազար մետր բարձրության: Այդ ժամանակվանից սկսած՝ օդապարիկները, որոնք օգտագործում են տաք օդ, սկսել են անվանվել իրենց գյուտարարների անունով` Մոնգոլֆիե եղբայրների տաք օդապարիկ: Մոնգոլֆիե եղբայրների նման նվաճումը դրդել է Ժակ Ալեքսանդր Չարլզին արագացնել իր՝ ջրածնով օդ բարձրացող օդապարիկի ստեղծման աշխատանքը: Նրան հաջողվել է պատրաստել 3,6 մ տրամագծով մետաքսե օդապարիկ, որը ներսից պատված էր ռետինով: Հատուկ սարք է ստեղծվել նաև գազի ստացման համար:

Առաջին ջրածնային օդապարիկը օդ է բարձրացել 1783 թվականի օգոստոսի 27-ին: Դա տեղի է ունեցել Շամ դե Մարսի վրա: Երկու հարյուր հազար մարդու աչքի առաջ օդապարիկն այնքան է բարձրացել, որ այլևս տեսանելի չի եղել ամպերի հետևում: 1 կմ անցնելուց հետո ջրածինը սկսել է ընդլայնվել, ինչի արդյունքում օդապարիկը պայթել է և ընկել Փարիզի մերձակայքում գտնվող մի գյուղում: 1783 թվականից սկսած՝ ջրածնային օդապարիկները սկսել են կոչվել Չարլզի անունով:

Կամո Խաչիկյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

«ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական մյուս սահմանային անցակետերում ծառայության անցնելու համար (տեսանյութ) Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն կատարողները հավաքագրվել են ԻՊ-ի «Խորասանի ձայն» տաջիկական ՏԳ ալիքի միջոցով Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Եղանակային վատ պայմանների պատճառով Վրաստանից Հայաստան տանող ճանապարհը փակ է Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոսներ Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո կատարվում է ոտնլվայի արարողություն Սամվել Շահրամանյանը Le Figaro-ին ասել է՝ քանի հայ է մնացել օկուպացված Արցախում Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ռուբլին էժանացել է. փոխարժեքն՝ այս պահին «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Հրդեհ է բռնկվել Ադրբեջանի մետրոյի Նասիմի կայարանում (տեսանյութ)ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ Պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով լույս չի լինելու Սպասվում է 0․․․-1 աստիճան ցուրտ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին