Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Աչքի են ընկնում գործընկեր և դաշնակից երկրների հետ հարաբերությունները փչացնելու յուրահատուկ տաղանդով. «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Պետությունների անվտանգության կարևորագույն բաղադրիչներից մեկը արտաքին քաղաքականությունն է, որի դերը հատկապես կարևորվում է հակամարտությունների սրման պարագայում։ Եվ այս իմաստով պետք է հաշվի առնենք, որ Արցախյան 44-օրյա պատերազմում հայկական կողմի կրած պարտության պատճառներից մեկն էլ դիվանագիտական ձախողումն էր։ Խնդիրն այն է, որ, ինչպես ցույց է տալիս տարբեր հակամարտությունների դեպքում գրանցված փորձը, դիվանագիտական ակտիվ աշխատանքի և հմուտ ջանքերի արդյունքում հնարավոր էր կանխել և վատթարագույն դեպքում գոնե կանգնեցնել պատերազմը։

Ու պատահական չէ, որ միջազգային քաղաքականության մեջ գրանցվում են դեպքեր, երբ ռազմական հաղթանակը դիվանագիտական պարտության է վերածվում, սակայն մեր դեպքում առաջին հերթին պարտությունը դիվանագիտական էր, քանի որ հայկական կողմը չկարողացավ համապատասխան աշխատանք տանել իր դաշնակից և գործընկեր երկրների հետ և մեզ ձեռնտու միջազգային միջավայր ձևավորել։ Ընդհանուր առմամբ, Փաշինյանի կառավարման ժամանակաշրջանը ցույց տվեց, որ նա ոչ միայն համապատասխան գիտելիքներ չունի արտաքին քաղաքականության բնագավառից, այլև աչքի է ընկնում յուրահատուկ տաղանդով գործընկեր և դաշնակից երկրների հետ հարաբերությունները փչացնելու հարցում։ Հենց Փաշինյանի կառավարման ընթացքում է, որ հայռուսական հարաբերություններն աչքի ընկան անկայունության և անորոշության բարձր մակարդակով, իսկ Ռուսաստանի հետ մեր ռազմավարական դաշնակցային գործընկերությունը շատ հարցերում ուղղակի ձևական բնույթ ստացավ։

Իսկ հիմա, երբ պատերազմից հետո մեզ օդ ու ջրի պես անհրաժեշտ է ՌԴ-ի հետ փոխգործակցության խորացումը, Փաշինյանն առանց կշռադատելու այնպիսի հայտարարություններ է անում, որով ոչ միայն գրգռում է ռուսական կողմին, այլև մեր դաշնակիցները սկսում են քամահրանքով վերաբերվել Հայաստանին։ Եվ պատահական չէ, որ Իսկանդերի մասին Փաշինյանի աղմկահարույց հայտարարությունը մեծ ռեզոնանս առաջացրեց ռուսական փորձագիտական և պաշտոնական շրջանակներում։ Մի՞թե Փաշինյանը չէր պատկերացնում, թե ինչպիսի նշանակություն ունի «Իսկանդերը» ռուսական կողմի անվտանգային քաղաքականության համար և դրա վերաբերյալ իր անհիմն հայտարարություններն ինչ արձագանքի կարող են արժանանալ։ Արտաքին քաղաքական իրավիճակի ոչ ճիշտ գնահատման արդյունքում է, որ այս ընթացքում Հայաստանը հասցրեց իր հարաբերությունները փչացնել նաև Չինաստանի հետ։ Անցած տարվա հունիսին Հայաստանը միացավ ԱՄՆ պետքարտուղարության մի նախաձեռնության, որը կոչվում է «Կրոնական ազատության միջազգային ալ յանս»։

Փորձագետների գնահատմամբ, այս ալ յանսի իրական նպատակը Չինաստանում ապրող ույղուրների հարցը բարձրացնելն ու չինական կողմի վրա ճնշում գործադրելն է։ Դրա հետ մեկտեղ, այդ կրոնական ալ յանսի գործունեությունն ավելի շատ Թուրքիային է ձեռնտու, քանի որ ույղուրների հարցն իրենց պանթուրքական ծրագրերում կարևոր տեղ է զբաղեցնում։ Հենց դա էր պատճառը, որ սկսեցին խոսակցություններ շրջանառվել այն մասին, թե չինական կողմը փոշմանել է, որ Հայաստանում նոր և մեծ տարածք զբաղեցնող դեսպանատուն է կառուցել, որպեսզի երկկողմ հարաբերություններին նոր թափ հաղորդի։ Վերջերս էլ Հայաստանում գրանցված Boeing 737 ինքնաթիռի թեման առաջ եկավ, որը անհասկանալի պատճառներով հայտնվել էր Թեհրանում այն դեպքում, երբ Միացյալ Նահանգների օրենսդրությամբ արգելվում է ամերիկյան արտադրության ինքնաթիռների ու ավիացիոն պահեստամասերի փոխանցումը կամ այլ կերպ դրանց տրամադրումը Իրանին։

Դրանով, կարծես, Հայաստանը խցկվում է ԱՄՆ-Իրան հակասությունների դաշտ։ Եվ պատահական չէ, որ ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը հորդորել էր հստակեցնել Boeing 737-ի գտնվելու վայրը, քանի որ ինքնաթիռը Իրանին փոխանցելու դեպքում դրանում ներգրավվածները կարող են հայտնվել պատժամիջոցների տիրույթում։ Բացի այդ, Իրանի ու Վրաստանի հետ համապատասխան աշխատանք այդպես էլ չտարվեց, իսկ դրա փոխարեն Ադրբեջանն է սերտորեն գործակցում այդ երկրների հետ։ Իրանի պաշտոնական շրջանակներն այս օրերին հայտարարում են, որ Իրանը պատրաստ է մասնակցել Ադրբեջանի կողմից Արցախից գրաված տարածքների վերականգնմանը, այդ թվում՝ ներդրումներ կատարելու տեսքով։ Իսկ Վրաստանը, որի տարածքով պատերազմի ընթացքում Թուրքիան ազատորեն սպառազինություններ էր տեղափոխում Ադրբեջան, այնքան է կարևորում Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները, որ նորընտիր վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին հայտարարում է, թե վարչապետի պաշտոնում իր առաջին այցը Ադրբեջան է կատարելու։

ՀՀ ղեկավարությունն ընդհանրապես չի կարողացել աշխատել նաև Մինսկի խմբի համանախագահների հետ, դրա արդյունքում է, որ թե՛ Ադրբեջանի կողմից պատերազմի սանձազերծման պահին, թե՛ դրա ընթացքում և թե՛ պատերազմի ավարտից հետո, երբ Ադրբեջանը կոպտորեն ոտնահարում է միջազգային իրավունքը, թիրախավորում խաղաղ բնակչությանը և հրաժարվում է հայկական կողմին փոխանցել ռազմագերիներին, համանախագահներն այս առիթով լռում են կամ հստակ դիրքորոշում չեն ձևակերպում, որի միջոցով հնարավոր կլիներ ճնշում գործադրել և դատապարտել Ադրբեջանի գործողությունները։

Այսպես Հայաստանի արտաքին քաղաքական ձախողումների շարքը կարելի է երկար շարունակել, սակայն այս ամբողջը ցույց է տալիս, որ ներկայիս իշխանությունները, նախկինում եղածի վրա ավելացնելու փոխարեն, առկա դիվանագիտական նվաճումները ևս ջուրն են գցում և, մեծ հաշվով, Հայաստանի համար ուղղակի բեռ են դարձել:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետը