Ереван, 30.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Աշխարհաքաղաքական առկա վտանգներն ու Հայաստանի դիրքավորումները․ «Փաստ»

ПОЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Աշխարհաքաղաքական ակտիվ տեղաշարժերը ժամանակակից աշխարհին բնորոշ իրադարձություններ են, որոնք ընթանում են տարբեր տարածաշրջաններում հիմնական խաղացողների միջև ակտիվ մրցակցության պայմաններում, ինչը շատ հաճախ կարող է հանգեցնել հակամարտությունների խորացման և անգամ թեժացման։ Այդպիսի բարդ իրադրություն է այսօր ստեղծվել Ուկրաինայի արևելքում առկա հակամարտության շուրջ։ Դոնբասի կոնֆլիկտը կարգավորելու ուղղությամբ տևական ժամանակ է, ինչ դիվանագիտական ջանքեր են գործադրում Նորմանդական քառյակի ձևաչափի երկրները՝ Ռուսաստանը, Ֆրանսիան, Ուկրաինան և Գերմանիան։ Բայց վերջին շրջանում Արևմուտքի, մասնավորապես ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի հարաբերությունների լարումն ազդել է նաև Արևել յան Ուկրաինայի հակամարտության վրա և հանգեցրել իրավիճակի կտրուկ փոփոխության։ Ռուսաստանին հակադարձելու նպատակով Ուկրաինան ձգտում է ստանալ ՆԱՏՕ-ի աջակցությունը և վերջնականապես իր ազդեցությունը հաստատել Դոնբասում։

Իր հերթին էլ Ռուսաստանը շատ զգայուն է ուկրաինական կողմի ձգտումների հանդեպ դեպի Արևմուտք և փորձում է հասնել Ուկրաինայի արևելքում իր դիրքերի ուժեղացմանը։ Եվ այդ է պատճառը, որ Դոնբասի շփման գծում բավական վտանգավոր իրադրություն է ստեղծվել։ Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետությունից ահազանգում են, որ Ուկրաինայի ուժայինները տեխնիկա են բերում, անցկացնում դիրքերից առաջ, իսկ արևմտյան երկրների մտահոգության առարկա է դարձել այն, որ Ռուսաստանը մեծ քանակությամբ ուժեր և զինտեխնիկա է կուտակում Ուկրաինային սահմանակից շրջաններում և Ղրիմում։ Այսպիսի դասավորության պայմաններում փորձագետները շատ հավանական են համարում ռազմական բախման սցենարը։ Մի հանգամանք, որից կփորձեն մեծապես օգտվել Թուրքիան ու Ադրբեջանը, որոնք այս պահին շարունակում են իմիտացիա անել, թե դեռևս կարողանում են ռուսական կողմի հետ համաձայնության գալ։ Թուրքիային շատ ձեռնտու է, որ Դոնբասում իրավիճակը հասնի էսկալացիայի, և այդպիսով Ռուսաստանը խրվի սուր հակամարտության մեջ։

Այդ դեպքում Մոսկվայի հիմնական ուշադրությունը կկենտրոնանա ուկրաինական ճակատի շուրջ, իսկ Անկարան հնարավորություն կստանա իր ձեռքերին ազատություն տալ Սիրիայում, Լիբիայում և հատկապես Հարավային Կովկասում։ Հենց դրանով է պայմանավորված, որ Թուրքիան Ուկրաինային հրահրում է Ռուսաստանի դեմ, տարբեր զինատեսակներ ու նորագույն ԱԹՍ-ներ է վաճառում ուկրաինական կողմին, հայտարարում է, թե Ղրիմը համարում է Ուկրաինայի մաս, բարձրացնում է Ղրիմի թաթարների հարցը և այլն։ Ու պատահական չէ, որ այս օրերին հատկապես ուշադրություն է գրավել այն հանգամանքը, որ Ուկրաինայի տարածքում վայրէջք է կատարել թուրքական ռազմաօդային ուժերի ռազմատրանսպորտային օդանավը։ Եվ քանի որ Թուրքիան Հյուսիսատլանտյան դաշինքի արագ արձագանքման ուժերի կազմում ամենակարևոր դերակատարություն ունեցող երկրներից մեկն է, ապա նաև բացառված չէ, որ Ուկրաինայի տարածքում թուրքական զորամիավորումներ տեղակայվեն։ Եվ եթե այս համատեքստում դիտարկում ենք նաև թուրք-ադրբեջանական՝ արդեն պարբերական բնույթ ստացած զորավարժությունների պրակտիկան ու հայկական կողմին հասցեագրված սպառնալից մեսիջները, ապա բացառված չեն նոր սադրանքները Արցախի ու Հայաստանի նկատմամբ։

Պարզ է, որ այդ սադրանքներն իրենց ենթատեքստում Ռուսաստանի դիրքերը տարածաշրջանում թուլացնելու միտում են պարունակում, մանավանդ որ մինչ այժմ Ադրբեջանի Մեջլիսը հավանության չի արժանացրել ռուս խաղաղապահների տեղակայման հարցը, իսկ Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը ժամանակ չի կորցնում հայտարարելու, որ խաղաղապահների առկայությունը Արցախում ընդամենը ժամանակավոր բնույթ է կրելու, շուտով նրանց մնալու անհրաժեշտությունը չի լինի։ Իսկ եթե առավել խորքային բացատրություն տանք իրավիճակին, ապա լուծելով ռուսներին դուրս մղելու հարցը՝ Թուրքիան հնարավորություն կստանա Հարավային Կովկասից մուտք գործել Հյուսիսային Կովկաս և Միջին Ասիա ու պարարտ հող ստեղծել իր պանթուրքական ծրագրերի իրագործման համար։ Իսկ ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանն այս պարագայում։

Բացի այն, որ իր ողջ ներուժով հայ-ռուսական համագործակցության խորացումն ու ընդլայնումը պահի հրամայական է, անհրաժեշտ է նաև, որ հայկական կողմը ռուսական ռազմաքաղաքական ղեկավարության ուշադրությունը անընդմեջ հրավիրի պանթուրքական ծրագրերից եկող իրական վտանգի վրա, որը Ռուսաստանի դեմ ուղղված առաջնային սպառնալիքներից մեկն է։ Մյուս կողմից էլ՝ Հայաստանն այնքան ճկուն քաղաքականություն պետք է վարի, որ չմտնի Արևմուտքի և Ռուսաստանի հակասությունների առանցք։ Բայց թե ինչքանով է ի զորու այս խնդիրները լուծել մեր այսօրվա ղեկավարությունը, տեսանք Արցախում տեղի ունեցած պատերազմի օրինակով, երբ նրանց ապաշնորհության պատճառով ձախողումները հաջորդում էին մեկը մյուսին։ Եվ ոչ միայն պատերազմի օրինակով...

Արտակ Գալստյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

У «Верхнего Ларса» скопилось более 4,1 тыс. грузовиков Турецкой авиакомпании в рамках антироссийских санкций запретили полеты в Европу Марк Степанян завоевал серебро в первенстве России по горнолыжному спорту Пашинян, сдающий деревни Тавуша азербайджанцам в 2015 году, считал этот шаг неприемлемым Усилиями руководителя «Центра армянской диаспоры» Амрама Петросяна армянская сельхозпродукция будет экспортироваться в Камерун В Европе могут отменить переход на летнее времяКто портит армяно-российские отношения?Сейчас Азербайджан и Армения близки к миру, но есть мешающие его достижению: Хикмет ГаджиевАндраник Теванян: Запад намерен евроинтегрировать Армению по примеру Украины SciRep: с 1980 года слова в песнях упростились, но сделались более гневными Цены на нефть завершили первый квартал уверенным ростом Инспекционный орган: Известны промежуточные результаты контроля производства яиц и рынка сбыта Цены производителей сельхозпродукции в ЕАЭС в феврале выросли на 7,5% Курсы валют в Армении Мхитар Папоян не исключает, что будет выдвинут кандидатом в члены ВСС Армении МИД России: 102-я база в Армении — единственный гарант суверенитета республики Целью Пашиняна являются власти АрцахаКиеву нужны противоракетные системы и артиллерия Patriot: Зеленский Арабские страны готовы полностью признать Израиль в рамках будущей сделки: Байден СК Армении: В рамках производства по делу о нападении на отдел полиции проводятся обыски В Индии раскрыли подробности переговоров с главой МИД Украины Россия готова способствовать нормализации армяно-азербайджанских отношений: Сергей Лавров В Армении с завтрашнего дня программой возврата пенсий и пособий могут воспользоваться картодержатели 11 банков Армения запретила трансляции на своей территории программ Владимира Соловьева Премьер Польши считает, что Европа вошла в «предвоенную эпоху» Омбудсмен: В Нагорном Карабахе остались 20 армян Российские власти сообщили об уничтожении 15 целей над Белградом Сурен Петросян: Это вопрос не только Воскепара, но и всей государственности Главы Парламентов Армении и Азербайджана в ближайшее время вновь встретятся Сурен Папикян наблюдал за военными упражнениями, проходившими на военном полигоне «Баграмян» “Ереванский бестселлер”: лидер продаж - “Книга джунглей”: детско-юношеская книга, февраль, 2024 Алиеву нужна новая война: обращение российской прессыГендиректор Ucom принял участие в конференции по рекрутингу Журнал Global Finance признал Америабанк лучшим банком в Армении в 2024 году«Необходимо объединить усилия в формировании единой повестки Армения-Диаспора». Состоялась встреча Армана Варданяна и Амрама Петросяна Очевидно, что после 5 апреля в Армении будет создана новая политическая реальность։ Аршак КарапетянПогода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку