Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ժամկետանց «կախարդական փայտիկն» ու մշուշոտ հեռանկարները․ «Փաստ»

ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հայաստանում տնտեսությունը շարունակում է մնալ ծայրահեղ վիճակում։ Այն դեպքում, երբ համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամը սկսել է կամաց-կամաց նահանջել, աշխարհի տարբեր երկրներում տնտեսությունը վերականգնվում է, իսկ որոշ պետություններում ընթացիկ տնտեսական աճը անգամ գերազանցում է բոլոր սպասումները, մեզ մոտ տնտեսությունը վերակենդանացման նշաններ ցույց չի տալիս։ Ավելին, գնալով վիճակը ծանրանում է: Եվ պատահական չէ, որ այս տարվա համար կանխատեսվող տնտեսական ցուցանիշները գնալով ավելի հոռետեսական են դառնում։ Հենց դրանով է պայմանավորված, որ ԿԲ-ն նվազեցրել է 2021-ի համար տնտեսական աճի՝ ավելի վաղ կանխատեսած ցուցանիշը՝ նախկին 2 տոկոսի փոխարեն արդեն կանխատեսելով 1,4 տոկոս տնտեսական աճ:

Իսկ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը բավարարվում է Հայաստանի համար ընդամենը 1 տոկոս աճ կանխատեսելով։ Սրանք, իհարկե, որևէ կերպ լավատեսություն չներշնչող կանխատեսումներ են՝ հաշվի առնելով, որ անցած տարի համավարակով պայմանավորված սահմանափակումների պատճառով տնտեսական աշխուժությունը հասել էր նվազագույնի, իսկ հիմա տնտեսական գործունեության բոլոր ոլորտները գործում են, սակայն այս պարագայում տնտեսության վիճակի բարելավումը շատ չնչին է, ինչը շատ տարօրինակ է թվում։ Այս իրողությունը փաստում է, որ այս պահին տնտեսության վերականգնման հույսեր ունենալն ուղղակի միամտություն է։ Դրա մասին են վկայում նաև այն փաստերը, որ ահռելի գնաճը այլևս անվերահսկելի բնույթ է ստացել և սահմաններ չի ճանաչում, իսկ մարդկանց եկամուտները հետևողականորեն նվազում են։ Արդյունքում շատ քաղաքացիներ ուղղակի վարկերի հաշվին են շարունակում գոյատևել, իսկ որոշ մարդիկ հուսալքության և գործազրկության պատճառով ձգտում են հեռանալ երկրից։

Ու սա քիչ չէ, ԿԲ-ն էլ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքն է բարձրացնում, ինչը, բնականաբար, բերելու է վարկավորման տոկոսադրույքի որոշակի աճի։ Այսինքն՝ քաղաքացիները և կազմակերպություններն այսուհետ ավելի բարձր տոկոսադրույքով են վարկերը ստանալու՝ հաշվի առնելով, որ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը այն վարկի գինն է կամ տոկոսադրույքը, որով բանկերը վարկային միջոցներ են վերցնում կարգավորիչից։ Մյուս կողմից էլ՝ պետական պարտքն է անասելի տեմպերով աճում՝ հատելով վտանգավորության շեմը, և աճի լրացուցիչ խթան ստեղծելու փոխարեն բեռ է դարձել պետության համար, քանի որ պետության միջոցներն այնքան սուղ են, որ կառավարությունը նոր պարտքեր է վերցրել, որպեսզի կարողանա թոշակներն ու աշխատավարձերը վճարել և կանխել սոցիալական բունտի հասունացումը։ Իշխանությունների վարած անհեռատես քաղաքականության ու պատերազմում կրած պարտության պատճառով Հայաստանի տնտեսության նկատմամբ վստահության նվազման միտում է նկատվում, իսկ հայաստանյան ներքաղաքական ճգնաժամը և սպասվող ընտրությունները նոր անորոշություններ են ստեղծում հետագա տնտեսական նախաձեռնությունների տեսանկյունից։

Հիմա այս պայմաններում ինչպե՞ս կարելի է հավատալ իշխանությունների այն հավաստիացումներին, թե տնտեսության վերականգնումը նոր թափ է ստացել, շուտով գնաճային շոկը կզիջի դիրքերը, մարդկանց եկամուտները կավելանան և այլն։ Բնականաբար, ելնելով իշխանությունների նախընտրած տակտիկայից՝ արտահերթ ընտրությունների մոտենալուն զուգահեռ նրանք փորձելու են պետական միջոցների ու վարկային ծրագրերի հաշվին զարկ տալ որոշ նախագծերի իրականացմանը։ Այսինքն՝ պետության հաշվին ընտրողներին «լավություն» անել։ Ու զարմանալի չէ, որ այդ նախագծերի առաջնային տեսանելի հատվածը կարող է լինել հենց ասֆալտապատումը կամ ճանապարհաշինությունը, որը դարձել է իշխանությունների հպարտության հիմնական առարկան։

Դրանով նրանք կփորձեն այնպիսի տպավորություն ստեղծել, թե տնտեսության մեջ էական ակտիվություն է նկատվում։ Սակայն խնդիրն այն է, որ հանրությունը չի կարող հալած յուղի տեղ ընդունել իշխանական հավաստիացումները, քանի որ ընտրությունների շրջանում թափ ստացած ծրագրերը երկարաժամկետ էֆեկտ չեն ունենալու ու կարճ ժամանակ անց փուչիկի պես պայթելու են։ Տնտեսությունը փոսից դուրս հանելու հարցում Փաշինյանի «կախարդական փայտիկն» ի սկզբանե անզոր էր։ Պատահական չէ, որ տնտեսությունը խթանելու ռեալ քայլերի առումով մասնագետները որևէ նոր սպասում չունեն իշխանություններից՝ հաշվի առնելով տնտեսական ոլորտի կառավարման գլխավոր պատասխանատուների պրոֆեսիոնալիզմի ցածր աստիճանը։

Ընտրությունները կանցնեն, կարճաժամկետ տնտեսական աժիոտաժն էլ կավարտվի ու նորից կկանգնենք կոտրված տաշտակի առաջ, եթե չկարողացանք ձերբազատվել ապիկար իշխանություններից ու նոր իշխանություններ ձևավորել, որոնք ի վիճակի կլինեն երկիրը անդունդից դուրս բերել։

Արթուր Կարապետյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահ