Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Հայաստանն ամեն օր կորցնում է, և խոսքը միայն տարածքների կորստի մասին չէ». «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Բազմաշերտ գործընթացի ենք ականատես լինում, որը բացահայտում է ինչպես մեր ներքին խնդիրների ամբողջ ողբերգական ծավալը, այնպես էլ մեր շուրջ տեղի ունեցող զարգացումները, որոնց թվում նաև անվտանգային ժամանակակից համակարգերի փոփոխության փաստն է: Անդրադառնալով Սյունիքում, ինչպես նաև Գեղարքունիքի սահմանային մի շարք հատվածներում ստեղծված իրավիճակին՝ «Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց քաղաքագետ Հրանտ Մելիք- Շահնազարյանը:

«Մենք գործ չունենք զուտ մեկ միջադեպի հետ. բազում շերտեր ունեցող խորքային ու կարևոր հարց է սա: Նախ՝ ֆիքսենք, թե ինչ է անում Ադրբեջանը: Ադրբեջանն այս պահի դրությամբ միանգամից մի քանի խնդիր է լուծում: Առաջին՝ նրանք ամրացնում են իրենց դիրքերն Արցախի Հանրապետության՝ իրենց կողմից օկուպացված Քարվաճառի շրջանում: Այսինքն, զորք են տեղակայում այդտեղ, փորձում են առաջնագիծ ձևավորել և այնպիսի առաջնագիծ ունենալ, որ մի կողմից՝ հնարավոր պատերազմի դեպքում իրենց համար հեշտ լինի պաշտպանել Քարվաճառի շրջանը, մյուս կողմից՝ որ կարողանան հնարավորություն ունենալ ճնշումներ գործադրել մեր դիրքերի վրա՝ Սյունիքի և Գեղարքունիքի ուղղությամբ: Այսինքն, բարձրադիր դիրքեր են գրավում, որ կարողանան գերակայություն ունենալ հայկական ԶՈւ-երի նկատմամբ: Մյուս խնդիրը, որն այս պահի դրությամբ լուծում է ադրբեջանական կողմը, զուտ հոգեբանական, տեղեկատվական ու քարոզչական է, որը, եթե չասենք երեք, ապա առնվազն երկու հասցեատեր ունի:

Դա նախևառաջ հայ բնակչությունն է, որին ադրբեջանցիները ցանկանում են հոգեպես ճնշված վիճակում պահել՝ ցույց տալով, որ իրենք հաղթել են, և հիմա թելադրողն Ադրբեջանն է: Երկրորդ՝ Ալիևն իր հայրենակիցներին փորձում է ցույց տալ իր քաղաքականության արդյունավետությունը: Երրորդ հասցեատերը միջազգային հանրությունն է, որին ցույց է տալիս, թե կան խնդիրներ, և այդ խնդիրների մեջ կա մի կարևոր հարց, որը հիմա փորձում են լուծել: Այն է՝ լեգիտիմացնել Խորհրդային Միության տարիներին գծված քարտեզները, որոնք պրոադրբեջանական են և որևէ առնչություն չունեն մեր պետական շահերի հետ»,-ասաց քաղաքագետը:

Ինչ վերաբերում է արդեն օրեր շարունակ առկա իրավիճակից բխող ներքին խնդիրներին, քաղաքագետը մի քանի հանգամանք առանձնացրեց. «Ցավոք, այս պարագայում մենք տեսանք մեր պետականության իսպառ բացակայությունը թե՛ սահմաններ պաշտպանելու, թե՛ մեր անվտանգությունն ապահովելու գործում: Ադրբեջանցիները մի քանի կիլոմետր առաջ են գալիս այն տարածքներով, որտեղ պետք է կանգնած լինեին մեր զորքերը: Այդ հատվածները պետք է կահավորված ու պաշտպանված լինեին, բայց ադրբեջանցիները, որևէ դիմադրության չհանդիպելով, փաստորեն, գալիս տեղավորվում են և սկսում ինչ-որ բաներ բանակցել: Իսկ բանակցությունների փաստն արդեն իսկ վտանգավոր է մեզ համար, երբ հարցը հետառաջ գնալուն է վերաբերում: Մյուսն աշխարհաքաղաքական հարթությունն է: Հայաստանը դիմեց ՀԱՊԿ-ին, և այս իմաստով գործընթացները կարող են զարգանալ ամենատարբեր սցենարներով: Սկսած նրանից, որ Հայաստանը, որպես պետություն, պարտական դառնա ՀԱՊԿ-ին, հատկապես Ռուսաստանին՝ արդեն նաև ՀՀ տարածքում անվտանգության ապահովման տեսանկյունից: Մյուս կողմից, եթե ՀԱՊԿ-ը չկարողանա համարժեք արձագանքել ստեղծված իրավիճակին, այդ փաստից օգտվելու է արևմուտքը՝ ԱՄՆ-ն և Եվրոպան, որոնք արդեն իսկ ակտիվ աշխատում են՝ ցույց տալու, որ տարածաշրջանում Հայաստանի համար ՀԱՊԿին այլընտրանք կա: Այդ կերպ փորձելու են ՌԴ-ին ճնշել ու դուրս մղել տարածաշրջանից»:

Ինչ վերաբերում է ՀԱՊԿ-ին դիմելու ՀՀ որոշմանը, քաղաքագետը նշեց. «Ես չեմ կարծում, թե նման անհրաժեշտություն կար: Ադրբեջանցիները լոկալ հատվածում, ըստ էության, ոչ մեծաթիվ զորքով սահման են հատել: Ես առավել քան համոզված եմ, որ համապատասխան կամք ունենալու պարագայում մեր ԶՈւ-երը հեշտությամբ կարող էին այդ խնդիրը լուծել: Այդ ժամանակ արտաքին ուժերի միջամտությունը պարտավորություն կլիներ, հատկապես նրանց, որոնք որոշակի պարտականություն են ստանձնել մեր տարածաշրջանում կայունության համար: Հիմա, ըստ էություն, Հայաստանը ցույց է տալիս, որ անգամ փոքրիկ սպառնալիքն ինքնուրույն չի կարողանում լուծել: Փաստորեն, հիմնական գործառույթներից մեկը՝ պետության անվտանգության ապահովումը, վերահասցեավորում են արտաքին գործընկերներին, ինչն, իմ խորին համոզմամբ, անհետևանք չի մնալու: Դրա գինը մենք՝ որպես պետություն, անպայման վճարելու ենք: Մյուս կողմից՝ ի ցույց դրվեց նաև ՀՀ իշխանությունների անպատասխանատու վերաբերմունքը՝ «մենք գործ չունենք, ռուսների խնդիրն է, թող գան, այդ հարցը լուծեն» տրամաբանության մեջ: Անպատասխանատու մոտեցում է դրսևորվել այս իշխանությունների կողմից, որը շատ լավ բնութագրում է նրանց մոտեցումները, որոնք ունեն առհասարակ պետական խնդիրների և մեր առջև ծառացած սպառնալիքների նկատմամբ»:

Քաղաքագետի դիտարկմամբ, մեր խնդիրների հիմնական պատճառներից մեկն այն է, որ այս իշխանությունն ի վիճակի չէ արձագանքել արտաքին մարտահրավերներին:«Եվ ոչ միայն ի վիճակի չէ, այլև ինքն է պետությանը պարբերաբար դնում այնպիսի իրավիճակներում, որոնց հետևանքով մեր ժողովրդի առաջ խնդիրներ են վեր է հառնում: Այս իրավիճակում շատ տարբերություն չէի դնի մեր պետության դեմ նպատակաուղղված գործող թշնամու և ապիկարության կամ նույնիսկ դավաճանության միջոցով թշնամուն նման հնարավորություն տվող ՀՀ իշխանությունների միջև: Փաստն այն է, որ երկուսի համագործակցությունն իրենց համար բավականին լավ է ստացվել և շատ կործանարար ազդեցություն ունի մեր պետության համար: Մենք տեսնում ենք, որ Հայաստանն ամեն Աստծո օր ինչ-որ բան է կորցնում, և խոսքը միայն տարածքների կորստի մասին չէ: Խոսքը նաև արտաքին գործընկերների կողմից վստահության կորստի, ինչպես նաև տնտեսության, հոգեբանական և բարոյահոգեբանական վիճակի մասին է: Մենք հիմա հետհաշվարկ ենք անում, որը, կարծես, վերաբերում է Փաշինյանի իշխանության կամ ընտրության օրերին»,-ասաց Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը՝ շեշտելով, որ իրականում այդ հետհաշվարկի մեջ այլ իմաստ է տեսնում՝ կապված մեր պետության հետ:

«Կարծես մեր պետության սկիզբն է դրված այդ հաշվարկում: Ես ավելի քան համոզված եմ և շարունակում եմ պնդել, որ այս իրավիճակում ընտրությունների գնալը, դավաճան իշխանությանը ևս ինչ-որ ժամանակով երկրում իշխելու հնարավորություն տալն անթույլատրելի բացթողում էր: Մեր քաղաքական ուժերը պարզապես իրավունք չունեին այդ ճանապարհով գնալ: Հիմա, երբ անգամ այդ ընտրությունների օրն է նշանակված, միևնույնն է, նստելն ու այդ ընտրություններին սպասելը չափազանց մեծ սխալ է, որը մեզ համար, ցավոք, անհետևանք չի մնալու»,-հավելեց քաղաքագետը:

Անդրադառնալով սահմանային իրավիճակի առիթն օգտագործելու և կրկին թե՛ ռազմավարական գործընկեր երկրին, թե՛ նաև ընդդիմադիր կոնկրետ բևեռներին մեղադրելու շահարկումներին՝ քաղաքագետը նշեց. «Սա, իհարկե, ստոր քաղաքականության հետևանք է: Որևէ մեկը չի կարող բացատրել, թե ի՞նչ մեղք ունի ընդդիմությունը, երբ Սյունիքի սահմաններում հայկական զորք չկա ու Ադրբեջանի զինված ուժերն առանց որևէ դիմադրության անցնում են այն: Ընդդիմությո՞ւնն է զորքին հրամայել հետ կանգնել կամ չկահավորել, չպաշտպանել սահմանը: Իրականում հասկանալի է, որ նման բան չկա: Սրանք ստոր շահարկումներ են, որոնք բնութագրում են այս իշխանություններին: Այդ շահարկումները, իրենց ստորությունը բացահայտելուց բացի, ուրիշ ոչ մի նշանակություն չունեն»:

Աննա Բադալյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել