Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Տա­րա­ծաշր­ջա­նում սկսել է աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի սկզբուն­քո­րեն նոր փուլ»․ «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

regnum.ru-ն «Լեռնային Ղարաբաղ. Բաքուն և Երևանը նոր խաղ են սկսե՞լ» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Սպիտակ տունը հայտնել է, թե ԱՄՆ-ի նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեյք Սալիվանը առանձին հեռախոսազրույցներ է ունեցել Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հետ: Նշվում է, որ նա «մտահոգություն է հայտնել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև վերջին լարվածության կապակցությամբ», ինչպես նաև շեշտել է, որ «սահմանի երկայնքով զինծառայողների տեղաշարժը անպատասխանատու և սադրիչ գործողություն է»:

Բացի այդ, Սալիվանը նշել է «երկու երկրների կողմից իրենց միջազգային սահմանի սահմանազատման շուրջ պաշտոնական բանակցություններ վարելու անհրաժեշտության» մասին: Հիշեցնենք, որ մայիսի 12-ի առավոտյան «սահմանները հստակեցնելու» պատրվակով ադրբեջանցի զինծառայողների մի մեծ խումբ Հայաստանի Սյունիքի մարզի սահմանամերձ տարածքներից մեկում հատել է պետական սահմանը: Միևնույն ժամանակ, ըստ հայկական կողմի, նրանք ներկայացրել են անհասկանալի ծագման աշխարհագրական քարտեզներ, չնայած, ըստ խորհրդային քարտեզների, այդ տարածքի երկու լճերի մեծ մասը գտնվում է Հայաստանի տարածքում: Այնուհետև բանակցություններ են սկսվել իրավիճակը կարգավորելու համար: Հեռախոսազրույցներ են անցկացվել Ռուսաստանի և Հայաստանի պաշտոնյաների միջև: Տեղի է ունեցել նաև Հայաստանի անվտանգության խորհրդի նիստ, որում որոշվել է դիմել ՀԱՊԿ-ին և սկսել ՀԱՊԿ պայմանագրի 2-րդ հոդվածով նախատեսված խորհրդակցություններ, մասնավորապես` սպառնալիքը վերացնելու միջոցառումների մասին ՀԱՊԿ անդամ երկրների դիրքորոշումները համակարգելու հարցով:

Այսինքն, իրավիճակն այնպես է ներկայացվում, կարծես հայ-ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցած միջադեպը նպատակ ունի «լայնամասշտաբ ռազմական բախում հրահրել»: Միևնույն ժամանակ, տպավորություն է ստեղծվում, որ Երևանը Բաքվի հետ կապ հաստատելու ցանկության կամ անկարողության պայմաններում փորձում է խնդրի լուծումը տեղափոխել Մոսկվա: Ավելին, իրադարձությունների զարգացումն ինքնին սկսել են կապել Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի՝ Երևան և Բաքու կատարած այցերի հետ՝ այն հաստատմամբ, որ «Ադրբեջանի գործողությունները կարող են լինել ռուս նախարարի այցից դժգոհության արդյունք»:

Իրոք, Բաքուն չի բացատրել իր գործողությունների պատճառները և դրանք սկսելու պահի ընտրությունը: Որոշ փորձագետներ դա կապում են Լավրովի այն հայտարարության հետ, որ տրանսպորտային ուղիների ապաշրջափակումը կարող է տեղի ունենալ ոչ թե «հարկադրանքով», որին հավատում են Բաքվում, այլ «բացառապես կամավոր»: Փարիզը իր հերթին է յուղ լցրել կրակի վրա: Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը կոչ է արել Ադրբեջանին դուրս բերել զորքերը Հայաստանի սահմանային շրջանից և համերաշխություն է հայտնել Երևանին: Նա նաև ասել է, որ եթե իրավիճակը Սյունիքում դուրս գա վերահսկողությունից, ապա հակամարտությունը կներկայացվի ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդ: Այլ կերպ ասած, իրավիճակը տարածաշրջանում սկսել է ստանալ որոշակի կրիտիկական զանգված, որի հետևում Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորման զուգահեռ մեխանիզմների ստեղծման փորձն է: Բայց ոչ միայն դա:

ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Բլինկենը և Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարար Դրիանը հեռախոսազրույց են ունեցել, որում պաղեստինաիսրայելական հակամարտության հետ միասին քննարկել են նաև Լեռնային Ղարաբաղի հարցը: Կողմերը «խոսել են որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրներ և ընդգծել են Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության երկարաժամկետ քաղաքական կարգավորման անհրաժեշտությունը»: «Երկարաժամկետ քաղաքական կարգավորում» տերմինը Բլինկենի կողմից օգտագործվել է նաև Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ ավելի վաղ կայացած հեռախոսազրույցում, որտեղ նշվել է «բանակցային գործընթացն առաջ մղելու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ջանքերը շարունակելու կարևորությունը»: Միևնույն ժամանակ, Բաքուն հրաժարվում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ բանակցություններ վարելուց՝ համարելով, որ այդ հարցը «արդեն լուծված է», չնայած Մինսկի խումբը լուծարվելու որոշում չունի:

Համանախագահները (Ռուսաստան, ԱՄՆ և Ֆրանսիա) չեն հրաժարվել կարգավորման իրենց գործառույթներից և պարտականություններից՝ չնայած առկա որոշակի տարաձայնություններին: Կարելի է արձանագրել ճգնաժամի տարրերով երկու գործընթաց: Առաջինը 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության իրականացումն է, որը նեղացել է՝ դառնալով միայն հրադադարի պայմանագիր: Եվ երկրորդը կապված է ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի` որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների քաղաքական և դիվանագիտական գործունեության ակտիվացման հետ: Բոլորին էլ հասկանալի է, որ Բաքվի և Երևանի կողմից պաշտոնական բանակցությունների անցկացումը կբարդանա Լեռնային Ղարաբաղի կասեցված կարգավիճակի գործոնով: Ինտրիգի հիմնական էությունը կախված է այն բանից, թե հետագայում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները կպահպանե՞ն իրենց դիրքորոշումների միասնությունը, ինչպես նախկինում էր, կամ, ինչպես գրում է The National Interest ամերիկյան հրատարակությունը, «Արևմուտքը կսկսի՞ կորցրած ժամանակը լրացնել խմբային գործողության միջոցով»:

Հասկանալով, որ «տարածաշրջանում սկսվել է աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների սկզբունքորեն նոր փուլ, որը կապված է այնտեղի վերահսկիչ փաթեթի կորստի հետ», նախատեսվում է այն վերադարձնել, այսպես կոչված, առարկայական բանակցությունների վերսկսման միջոցով և «բացառապես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում»: Մի խոսքով, ոչ միայն Ադրբեջանի և Հայաստանի սահմանի խնդիրների, այլ նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շուրջ է ծավալվել բարդ քաղաքական դրամա, և ոչ ոք չգիտի, թե ինչպես և ինչ պայմաններում կարող է այդ խումբը վերսկսել իր միջնորդական առաքելությունը, որպեսզի լուծի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը: Արդյո՞ք հնարավոր է տարանջատել սահմանային խնդիրները ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հովանու ներքո բանակցային գործընթացից, և արդյո՞ք տարածաշրջանում չի տրվել նոր դիվանագիտական խաղի մեկնարկը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական մյուս սահմանային անցակետերում ծառայության անցնելու համար (տեսանյութ) Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն կատարողները հավաքագրվել են ԻՊ-ի «Խորասանի ձայն» տաջիկական ՏԳ ալիքի միջոցով Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Եղանակային վատ պայմանների պատճառով Վրաստանից Հայաստան տանող ճանապարհը փակ է Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոսներ Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո կատարվում է ոտնլվայի արարողություն Սամվել Շահրամանյանը Le Figaro-ին ասել է՝ քանի հայ է մնացել օկուպացված Արցախում Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ռուբլին էժանացել է. փոխարժեքն՝ այս պահին «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Հրդեհ է բռնկվել Ադրբեջանի մետրոյի Նասիմի կայարանում (տեսանյութ)ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ Պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով լույս չի լինելու Սպասվում է 0․․․-1 աստիճան ցուրտ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերինՀայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ պատասխանը Ադրբեջանի հայտարարություններին Սուպերմարկետի 19-ամյա հսկիչը BMW-ով «դրիֆթ» է կատարել, ապա՝ բերման ենթարկվելՊեսկովը տարօրինակ է անվանել ԱՄՆ-ի հայտարարություններն ահաբեկչության մեղավորների մասին Ավելի քան 4300 բեռնատար Վերին Լարսում սպասում է սահմանն անցնելունԱրդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»ՀՀ ԱԳՆ-ն պատասխանել է Ադրբեջանի հայտարարություններին