Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Իսկ գիտե՞ք, թե իրականում որն է բորշի հայրենիքը․ «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Բորշը արևել յան սլավոնների խոհանոցին պատկանող ավանդական ապուրի տեսակ է։ Այն ռուսների, ուկրաինացիների, բելառուսների, լեհերի և այլ հարևան ազգերի ճաշատեսակ է։ Բորշն ի սկզբանե տարածված է եղել Կիևյան Ռուսիայի տարածքում, սակայն ներկայումս գտել է առավել մեծ տարածում և պատրաստման բազմազանություն։ Ռուսաստանում բորշը հիշատակվում է 16-17-րդ դարերից։ Այն սիրված կերակուր է եղել Եկատերինա 2-րդի և Ալեքսանդր 2-րդի համար։ Բորշի պատրաստման միայն իրենց յուրահատուկ նրբությունները և հատուկ բաղադրատոմսերը ունեն և՛ լեհերը, և՛ ռուսները, և՛ ուկրաինացիները, ինչպես նաև լիտվացիները, ռումինացիներն ու բելառուսները։ Բորշի հստակեցված բաղադրատոմս, որպես այդպիսին, գոյություն չունի։

Հարյուրամյակներ և անգամ դարեր հավերժ վեճ է գնում, թե ով է հայտնագործել այդ համեղ ուտեստը։ Սլավոնական ժողովուրդները ապացուցում են, որ դա իրենց ազգային խոհանոցի ձեռքբերումն է, բայց պատմաբանները այն վարկածն ունեն, որ կարմիր գույնի այդ ապուրը ունեցել են դեռ հին հռոմեացիները։ Դեռևս հնում հռոմեացիները եփել են ապուր, որին ավելացված է եղել բազմաթիվ և բազմատեսակ բանջարեղեն, և որի հիմնական մասը կազմել են կարմիր ճակնդեղը և կաղամբը։ Հենց հռոմեացի ծովագնացներն են այդ կարմիր բանջարեղենը հասցրել սկիֆների, սլավոնների և հյուսիսային ազգերի բնակության վայրեր։

Լեզվաբանները համարում են, որ բորշ բառը առաջացել է բորշևիկ բույսի անունից։ Հենց այդպես են անվանել հին սլավոնները վառ կարմիր բանջարեղենը, որից սննդի մեջ օգտագործել են միայն տերևները։ Նման բանջարեղենից պատրաստված ապուրը կոչվել է բորշեց։ Կա նաև վարկած, որ այդ կարմիր ապուրը առաջինը պատրաստել են կազակները։ Նրանք այդ ապուրը անվանել են շչերբա։ Հին Ռուսիայում ևս սննդում օգտագործվել է ջրիկ ապուր, որի պատրաստման համար օգտագործել են ճակնդեղ և կա ղամբ։ Ռուսները այդ ուտեստին տվել են վարդագույն շչի անունը։ Այնուամենայնիվ, այդ տաք ճակնդեղապուրի ճշգրիտ ծագումը անհայտ է։ Հետխորհրդային բոլոր տարածքներում են եփել կարմիր շչի, և բոլորն են ունեցել այն պատրաստելու իրենց նրբությունները։ Այնուամենայնիվ, աշխարհի բազմաթիվ երկրների մեջ այդ մրցույթի հաղթող է դարձել Ուկրաինան։

Ուկրաինայում անհիշատակելի ժամանակներից են եփել ճակնդեղապուր։ Այն եղել է ինչպես թագավորների կերակուր, այնպես էլ մատուցվել է հարսանիքներում, հոգեհանգստի սեղաններին։ Համարվել է, որ տաք բորշի ափսեից երկինք է բարձրանում մեռյալի հոգին։ Ընդհանրապես, անհնար է ճշգրտորեն նշել այն բոլոր բաղադրամասերը, որոնք օգտագործվում են բորշ պատրաստելիս։ Այդ ապուրը եփելու համար օգտագործվում է համարյա թե ամեն տեսակ բանջարեղեն, սակայն, այնուամենայնիվ, որոշիչը մնում է կարմիր ճակնդեղը։ Մնացած բանջարեղենը և այլ հավելումները, մասնավորապես միսը, ավելացվում են ըստ ճաշակի։ Ընդ որում, ցանկացած տնային տնտեսուհի ունի իր յուրահատուկ բաղադրատոմսը, միայն իրեն հայտնի ինչ-որ համեմունք, որը ավելացվում է բորշին և առանձնահատուկ դարձնում այն։ Այդ ամենի պատճառով էլ անգամ ներկայումս բորշի ընդունված միասնական բաղադրատոմս գոյություն չունի։

Կամո Խաչիկյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխելՄեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 16 ՃՏՊ. 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել Արտառոց դեպք՝ Գեղարքունիքում․ հայրը կասկածվում է դստերը ծեծելու և սեռական հարաբերության փորձի համար Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը