Սա նույնիսկ անհավանականության սահմաններից է անդին․ «Փաստ»
ANALYSIS«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Նորանկախ Հայաստանն իր գոյության 30 տարվա ընթացքում այնպիսի ծայրահեղ իրավիճակում երբեք չի հայտնվել, ինչպես այսօր է։ Մի խոսքով՝ մեկ անգամ ևս արձանագրենք, որ Նիկոլն ու իր թիմը 3 տարում «հաջողացրին» քանդել 30 տարվա քարը քարին դրվածը, ավերել ինչ հնարավոր է: Ընդ որում՝ հետևողականորեն: Տարիներ շարունակ բանակը եղել է մեր պետության անվտանգության ապահովման հիմնական գրավականը, բայց այսօր ստիպված ենք դիմել Ռուսաստանին, որ ռուսական սահմանապահները տեղակայվեն իրենց դրոշներով, որպեսզի սահմանամերձ շրջանների բնակչությունը չհեռանա ու կարողանա ապրել իր առօրյա կյանքով։ Բայց ինչքան էլ Նիկոլը մեր բանակի ողնաշարը կոտրած լինի, այնքան էլ հավատալի չէ, որ մեր տղաներն ի վիճակի չեն Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից դուրս մղել ադրբեջանական հրոսակներին:
Սակայն փաստը մնում է փաստ, որ առանց մեկ կրակոցի դրանք վեց նոր գերի են վերցնում մեր տարածքից: Ինչո՞ւ է դա հնարավոր դարձել, ինչո՞ւ կրակոց չի հնչել, ինչո՞ւ մեր տարածք ներխուժած որևէ ադրբեջանցի գերի չի վերցվել: Սրանց պատասխանները դեռ պետք է տրվեն: Իսկ մինչ այդ, իրեն վարչապետի պաշտոնակատար հռչակած անձը դիմում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրներին, որպեսզի սահմանային գոտի դիտորդներ բերեն ու իրենց մասնակցությունն ունենան սահմանազատման հարցում։ Ցանկացած ուրիշ ղեկավար լիներ, որի իշխանության օրոք այսպիսի գործընթացներ են տեղի ունենում, միջազգայնորեն ծիծաղի առարկա չդառնալու համար թերևս առանց ժամանակ կորցնելու կհայտարարեր իր հեռանալու մասին։ Բայց սա բնորոշ չէ Նիկոլ Փաշինյանին, վերջինս դուրս է սկզբունք ու արժանապատվություն ունեցող գործիչների շարքից։ Պետությունն, ինչքան հնարավոր է, կարող է պարտության միջով անցնել ու նվաստանալ, սակայն կարևորը դա չէ, կարևորն այն է, որ ինքը կարողանա ատամներով պահել սեփական իշխանությունը։
Թերևս դա է պատճառը, որ բոլոր ձախողումներն իր ուսերից կախված՝ Փաշինյանը չի զլանում դուրս գալ քարոզարշավի ու հայտարարել, թե ինքը... հպարտանում է պարտությամբ։ Դժվար է երևակայել մարդու այսպիսի տեսակ, դժվար է երևակայել մտքի նման «թռիչք»: Սա նույնիսկ անհավանականության սահմաններից է անդին: Ու այս ամենի հետ մեկտեղ չի թաքցնում իր ամբիցիաները (շատերի կարծիքով՝ պարզապես ընտրակեղծիքներով արդյունք «խփելու» մտադրությունը), թե 60 տոկոս քվե է ակնկալում: Իհարկե, սա կարող է լինել նաև սեփական փոքրաթիվ կողմնակիցներին «դուխ տալու» միջոց։ Կարծիք կա, որ պարզապես իրականությունն ինքն էլ հրաշալի գիտի ու դրանից առավել անհավասարակշիռ հայտարարություններ է անում: Տարբերակները քիչ չեն:
Մյուս կողմից՝ Փաշինյանն իր իշխանության ապիկարությունը (շատ մեղմ ասած), իր պատճառով երկրին պատուհասած կործանարար աղետները արդարացնելու համար, ինչպես միշտ, սկսել է շրջանառել նախկիններին մեղադրելու թեզերը, թե իբր բանակցային գործընթացում այս կամ այն հարցում նրանք անընդմեջ զիջումների են գնացել Ադրբեջանին, դրա համար էլ այս վիճակում ենք հայտնվել և այլն։ Լավ, ենթադրենք, թե նախկինները վատն են կամ բոլոր մեղքերը նրանց վրա կարելի է սրբագրել, բա այդ դեպքում, ինչպես Փաշինյանն իրեն ներկայացնում է, իբր չափազանց խելամիտ գործիչ լինելով՝ ինչպե՞ս ստացվեց, որ մեր հայրենիքը հենց ինքը փաստացի հանձնեց թշնամուն և, ամենակարևորը, իր ստորագրությունը դրեց այդ չարաբաստիկ փաստաթղթի տակ։ Կամ եթե Փաշինյանի ղեկավարման ժամանակաշրջանն այդքան արդյունավետ էր, ապա ինչո՞ւ ինքն ի վիճակի չեղավ կանխել վերահաս պատերազմը։
Թե չէ ստացվում է, որ ամենից հեշտ տարբերակն է միշտ գտնել մարդկանց, ում ամեն ինչում կարելի է մեղադրել։ Տպավորություն է, որ եթե նախկինները չլինեին, Փաշինյանը «կստեղծեր» նրանց՝ արդարանալու ու մեղքերը նրանց վրա գցելու համար։ Հիմա Փաշինյանը գովերգում է այն հանգամանքը, թե իբր նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը մեծ հնարավորություններ է բացում Հայաստանի զարգացման հեռանկարում, քանի որ տարածաշրջանային հաղորդակցության ուղիները ապաշրջափակվելու են, վերականգնվելու են տնտեսական հարաբերությունները և այդպես շարունակ։ Բայց եթե այդ փաստաթուղթն այդքան դրական էր, ապա ինչո՞ւ էր Փաշինյանն այն ստորագրելուց հետո թաքնվել բունկերում ու վախենում էր ժողովրդի մեջ դուրս գգալ, իսկ հիմա առյուծ է կտրել ու հաթաթաներ է տալիս ընդդիմությանը։ Այնինչ, եթե այդքան առյուծասիրտ գործիչ էր, կարող էր Ալիևին համարժեք պատասխան տալ, երբ վերջինս վիրավորում էր իրեն և հայ ժողովրդին։
Բայց չէ, նա Ալիևին երբեք չի պատասխանում, նրա խնդիրն Ալիևի հետ չէ, այլ հայ ընդդիմադիրների: 2018 թվականի էյֆորիայի ու մեծ հույսերի ներքո մեր հայրենակիցներից շատերը մոլորվեցին ու ձայն տվեցին Նիկոլ Փաշինյանին: Հիմա մեր հանրությունը տեսնում է դրա հետևանքները, ծանր, անսահման ծանր հետևանքները: Այս անգամ արդեն սխալվելու իրավունք չունենք ոչ մեկս. չափազանց ծանր գին ենք վճարում նման սխալի համար. մենք Հայրենիք չունենք կորցնելու։ Ցանկացած իրողություն կարելի է մանիպուլ յացիաների միջոցով նենգափոխված կերպով ներկայացնել, բայց գիտակից մարդիկ պետք է սթափ գնահատեն իրական փաստերը, որոնք խոսուն են առավել քան երբևէ։
Արտակ Գալստյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում