Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Նրանք մարդկանց միայն որպես քվե են ընկալում». «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Իշխանության ներկայացուցիչների բառապաշարը, վարքագիծն ու պահվածքը նախընտրական շրջանում նորանոր դրսևորումներ են ստանում, թեպետ նշված հանգամանքներով պայմանավորված՝ խնդիրը միշտ է առկա եղել: Թեման վերլուծելու տեսանկյունից «Պոլիտէկոնոմիկա» հետազոտական ինստիտուտի քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը մի քանի պատճառ է առանձնացնում՝ դիտարկելով իշխանության՝ ի սկզբանե ունեցած բնույթը:

«Այս իշխանությունների կյանքի ամենանշանավոր կետը 2018 թ. գարնանը տեղի ունեցած զարգացումներն էին, որոնց շնորհիվ իրենց կյանքում շատ պոզիտիվ փոփոխություններ են տեղի ունեցել, առաջին հերթին՝ կենսամակարդակի փոփոխություններ: Բացի այդ, հասարակությունն ընդունել էր իրենց այդ տեսակը, բառապաշարը, հասարակությունը կուլ էր տվել նաև Ռոբերտ Աբաջյանի ֆեյք պապիկի խայծը: Ու քանի որ այս 3 տարվա ընթացքում իշխանությունները տրանսֆորմացիայի չենթարկվեցին, փողոցային ակտիվիստից այդպես էլ պետական պաշտոնյա չդարձան, հիմա ևս շարժվում են այն նույն տրամաբանությամբ, որը եղել էր ի սկզբանե: Հիմա քարոզարշավի շրջան է, ինչի՞ մասին պետք է խոսեն: Քանի որ դրական փոփոխությունների քանակը խիստ սահմանափակ է, իրենք պետք է խոսեն այն լեզվով, որով կարող են, և այն մասին, ինչն իրենք կարող են: Իսկ իրենք կարող են միայն վիրավորել, ամեն ինչում մեղադրել նախկիններին: Բացի նշվածներից, մի օրինակ էլ բերեմ: Սոցիալ-հոգեբանության մեջ «կոլեկտիվ նարցիսիզմ» տերմին կա: Կոլեկտիվ նարցիստների համար ամենակարևորն այն է, որ բոլորն անխտիր ընդունեն իրենց յուրօրինակ լինելը, ու ոչ ոք չփորձի ինչ-որ կերպ կասկածի տակ դնել այդ խմբակի յուրահատկությունը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց քաղաքագետը:

Բերելով վերջին օրինակներից մեկը՝ նա հավելեց. «Օրինակ՝ Լենա Նազարյանը Թագուհի Թովմասյանին վիրավորելու համար հոդաբաշխ բացատրություն տալու փոխարեն ասում է՝«նա մեր նիստերին որպես լրագրող էր մասնակցում, օգտվեց առաջին հնարավորությունից, լքեց մեր խմբակցությունը»: Նա չի վերլուծում, թե ինչ է տեղի ունեցել, ու ինչի արդյունքում է Թագուհի Թովմասյանը դուրս եկել խմբակցությունից, այլ վիրավորված է, որ իրենց խմբակցությունից առհասարակ դուրս եկող մարդ է եղել: Մենք, մեծ հաշվով, գործ ունենք նաև մի երևույթի հետ, որն արդեն պետք է վերլուծեն սոցիալ-հոգեբանները: Այս մարդիկ դուրս չեն եկել 2018-ի իրողություններից ու շարժվում են նույն տրամաբանությամբ: 2018 թվականին փողոցում հավաքվել էին մարդիկ, որոնք տրամագծորեն տարբեր պատկերացումներ ունեին երկրի արտաքին քաղաքականության, նաև ներքին հարցերի վերաբերյալ: Տարբեր օրակարգեր դավանող մարդիկ հավաքվել էին ընդդեմ-ի գաղափարի շուրջ՝ «մերժիր Սերժին, ու ամեն ինչ լավ կլինի» տրամաբանության մեջ: Նույնը այս մարդիկ փորձում են աշխատեցնել նաև հիմա: Այսինքն, «նախկինում մերժեցինք Սերժին, հիմա եկեք մերժենք մնացածին, և ամեն ինչ լավ կլինի»: Իրենք պոզիտիվ օրակարգը մերժողական թեզի շրջանակներում են ձևավորում: 2018 թվականի շլեյֆը իրենց հետևից գնում է: Ու քանի որ պոզիտիվ օրակարգ դժվարությամբ են առաջարկում, հետևաբար, հակաքարոզչության ու նաև վիրավորանքի տիրույթում են գործում»:

Բենիամին Մաթևոսյանի խոսքով, քանի որ մոտենում ենք բուն ընտրական գործընթացներին, այսպես ասած, մասսան պետք է տաք պահել. «Փաշինյանն ունի մասսան տաք պահելու փորձը, նա հանրահավաքներին դիջեյություն անելու փորձն ունի և վերադառնում է իր համար սիրելի իրավիճակին»: Մեր զրուցակցի դիտարկմամբ, հարցը շատ ավելի խորքային է արտաքին դաշտի, արտաքին կապերի տեսանկյունից: «Իմ խորին համոզմամբ՝ այս իշխանությունները 2 գլոբալ նպատակ պետք է իրականացնեին:Նախ՝ այսպես ասած, լուծել Արցախի հարցը, ինչը պատերազմով չկարողացան անել, քանի որ միայն ՌԴ նախագահի կտրուկ միջամտության շնորհիվ վերջին պահին հնարավոր եղավ Արցախի որոշ շրջաններ հայաբնակ պահել: Երկրորդ նպատակը աշխարհաքաղաքական վեկտորի կտրուկ փոփոխությունը, ռուսական զորքերի դուրսբերումն էր: Պատերազմից հետո օբյեկտիվորեն ստարտային պայմանները փոխվեցին: Եթե Արցախն ամբողջությամբ հանձնվելու պարագայում միանգամից 102-րդ ռազմաբազան պետք է դուրս բերվեր, ապա հիմա խնդիրը շատ ավելի բարդ է: Հիմա ի՞նչ է անում Նիկոլ Փաշինյանը: Նա միջազգայնացնում է հայ-ադրբեջանական կոնֆլիկտը: Նա ուզում է մեր տարածաշրջան ՆԱՏՕ-ի զորքեր բերել»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

Նկատի ունենալով Նիկոլ Փաշինյանի առաջարկը՝ կապված միջազգային դիտորդների տեղակայման հետ, Բենիամին Մաթևոսյանը հավելեց. «Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է տարածաշրջան բերել օտարերկրյա այլ ուժերի, որ Հայաստանը տարբեր ուժերի կռվախնձոր դարձնի: Եվ սա անում է նրա համար, որ երբ փորձի առնվազն դուրս հանել 102-րդ ռազմաբազան, հայտարարի՝ չմտածեք, իրենց փոխարեն, պայմանականորեն ասած, ֆրանսիացիներն ու ամերիկացիները կկանգնեն: Ֆրանսիա կատարած այցը նույն տրամաբանության շրջանակում է՝ փորձում է միջազգայնացնել կոնֆլիկտը: Ինչպես մեր քաղաքագետ գործընկերներից մեկն ասաց՝ նա միջազգային խաղացողների հակասություններն էլ է բերելու Հայաստան, ինչից մենք, մեղմ ասած, չենք շահելու: Ի վերջո, մարդիկ պետք է հասկանան, թե սա մեզ ինչ խնդրի առջև է կանգնեցնելու»:

Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ կա նաև մի հարց, որտեղ էմոցիոնալ ու բարոյական էլեմենտներ կան:«Խոսքը մտածողության տեսակի մասին է: Այս իշխանությունների մտածողության տեսակը լավագույնս արտահայտող պատգամավորն իր հարցազրույցներից մեկում ասել էր՝ հետո ի՞նչ, որ կաթողիկոսը, նախագահը, ԳԱԱ նախագահը և այլոք պահանջում են Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը, չէ՞ որ նրանք ընդամենը մեկ ձայն են: Նրանք մարդկանց որպես քվե են ընկալում: Այս մարդկանց համար վեց զինվորի գերեվարումն ընդամենը վեց ձայնի կորուստ է, մեկ զինվորի մահն ընդամենը մեկ ձայնի կորուստ է, 200, 400, 500 դիերի հայտնաբերումն իրենց տրամաբանությամբ -200, -400, -500 ձայնի կորուստ է: Իմ ընկալումն, անկեղծ, սա է, նրանց մարդկանց ճակատագրերը չեն հետաքրքրում: Նույն ընկալմամբ էլ դիտարկում են պատերազմը, պատերազմում զոհվածներին, ինչպես նաև կորոնավիրուսի հետևանքով մահացածներին: Նայեք Ազգային ժողովի վերջին օրերի նիստերը: Այդ մարդիկ կանեփի մասին օրինագծեր, ինչ-որ հարկային փոփոխություններ են քննարկում»,-ասաց Բ. Մաթևոսյանը:

 

Նրա խոսքով՝ մենք զուգահեռ իրականության մեջ ենք ապրում, որտեղ արհավիրքն առավելագույնը մեկ օր է տևում: «Սա նման է մի իրավիճակի, երբ մարդն ունենում է լուրջ առողջական խնդիրներ, բայց բուժվելու փոխարեն ցավազրկող է խմում և ամեն անգամ այդ ցավազրկողի չափաբաժինն ավելացնում է, բայց քաղցկեղն արդեն մետաստազներ է տալիս ու վերջում պարզապես սպանում է օրգանիզմը: Մենք «ռեալիթի շոուի» մասնակից ենք, որտեղ պետությունը ոչնչանում է: Այն հիմքերը, որոնց վրա խարսխված է մեր պետականությունը, ոչնչանում են: Մեկ օրով ապրելու ցիկլը պետության ոչնչացման լավագույն դրսևորումներից մեկն է: Երբ չկա ինստիտուցիոնալ հիշողություն, երբ չկա գործողությունների հստակ տրամաբանություն, ապրում ես մեկ օրով, իսկ երբ օրը փոխվում է, փոխվում է նաև թեման: Եթե փորձենք կարճ ձևակերպել, ապա այն, ինչ տեսնում ենք, պետականության դանդաղ ոչնչացում է: Բարդ չէ հասկանալ իրավիճակը՝ կատարելով շատ պարզ, մեխանիկական գործողություն:

Ցանկացած մարդ կարող է վերցնել քարտեզը, բացել այն ու տեսնել, թե Գեղարքունիքից մինչև Երևան, Նախիջևանից մինչև Արմավիր քանի րոպեում կարելի է հասնել: Հաջորդ գործողությամբ կարող է վերլուծել, թե ինչ վիճակում է մեր բանակը պատերազմից հետո: Հաջորդը՝ պետք է պատասխանել մի հարցի. եթե նախորդ պատերազմում պարտվեցինք մի իրավիճակում, երբ իշխանությունների գործողությունների հետևանքով միայնակ էինք մնացել 90 միլիոնանոց հսկա բանակի դեմ, նոր պատերազմի դեպքում այս իշխանությունների կառավարման պարագայում ի՞նչ ճակատագիր ենք ունենալու որպես պետություն: Բացի այդ, արդյո՞ք այդ իշխանությունը կարող է կանխել այն վտանգը, որը գալիս է թշնամական բանակից: Միայն այս հարցերի պատասխանները ձևակերպելուց հետո կլինի այն ելման կետը, որից հետո պետք է մտածենք՝ ինչ ունենք իրավիճակը բարեփոխելու տեսանկյունից»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը:

Աննա Բադալյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Кто портит армяно-российские отношения?Андраник Теванян: Запад намерен евроинтегрировать Армению по примеру Украины SciRep: с 1980 года слова в песнях упростились, но сделались более гневными Цены на нефть завершили первый квартал уверенным ростом Инспекционный орган: Известны промежуточные результаты контроля производства яиц и рынка сбыта Цены производителей сельхозпродукции в ЕАЭС в феврале выросли на 7,5% Курсы валют в Армении Мхитар Папоян не исключает, что будет выдвинут кандидатом в члены ВСС Армении МИД России: 102-я база в Армении — единственный гарант суверенитета республики Целью Пашиняна являются власти АрцахаКиеву нужны противоракетные системы и артиллерия Patriot: Зеленский Арабские страны готовы полностью признать Израиль в рамках будущей сделки: Байден СК Армении: В рамках производства по делу о нападении на отдел полиции проводятся обыски В Индии раскрыли подробности переговоров с главой МИД Украины Россия готова способствовать нормализации армяно-азербайджанских отношений: Сергей Лавров В Армении с завтрашнего дня программой возврата пенсий и пособий могут воспользоваться картодержатели 11 банков Армения запретила трансляции на своей территории программ Владимира Соловьева Премьер Польши считает, что Европа вошла в «предвоенную эпоху» Омбудсмен: В Нагорном Карабахе остались 20 армян Российские власти сообщили об уничтожении 15 целей над Белградом Сурен Петросян: Это вопрос не только Воскепара, но и всей государственности Главы Парламентов Армении и Азербайджана в ближайшее время вновь встретятся Сурен Папикян наблюдал за военными упражнениями, проходившими на военном полигоне «Баграмян» “Ереванский бестселлер”: лидер продаж - “Книга джунглей”: детско-юношеская книга, февраль, 2024 Алиеву нужна новая война: обращение российской прессыГендиректор Ucom принял участие в конференции по рекрутингу Журнал Global Finance признал Америабанк лучшим банком в Армении в 2024 году«Необходимо объединить усилия в формировании единой повестки Армения-Диаспора». Состоялась встреча Армана Варданяна и Амрама Петросяна Очевидно, что после 5 апреля в Армении будет создана новая политическая реальность։ Аршак КарапетянПогода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек