«Ռուս գեղեցկուհի». ինչպիսի՞ն է շքեղ ապարոշի ճակատագիրը. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Ապարոշը (ռուսերեն՝ диадема) գլխի փաթույթ է՝ գլխակապ, որը հայերենում կարելի է անվանել նաև խույր, թագ, անգամ վարսակալ, հերակալ կամ ծամակալ: «Ռուս գեղեցկուհի» ապարոշը զարդ է, որը դարձել է այնպիսի պայծառ զգացմունքի նյութական արտահայտություն, ինչպես սերն է: Այդ ապարոշի պատմությունն սկսվել է Ռուսաստանի կայսր Նիկոլայ 1-ինի կողմից, որը հրամայել է՝ որպես նվեր, իր կնոջ համար շքեղ զարդեր պատրաստել: Նրա հրամանով էլ ստեղծվել է զանգակների տեսքով «Ռուս գեղեցկուհի» հրաշալի ապարոշը: Այդ ժամանակվանից ի վեր, Նիկոլայ 1-ինի կամքով կայսերական արքունիքի բոլոր տիկնայք սկսել են կրել նմանատիպ զանգակներով ապարոշներ: Հանդիսությունների հանդերձանքի այդ տարրը սկսել է զարդարել նրբագեղ տիկնանց գլուխները: Միևնույն ժամանակ, այդ զարդը փոխել է կանանց սանրվածքի նախնական տեսքը: Ըստ արտաքին տեսքի, այն ժամանակ տիկնանց սանրվածքը նման է եղել եվրոպական «արսելին»:
Ո՞վ գիտի, գուցե կայսրը ցանկացել է իր սիրելի կնոջը տարբերել բոլոր մյուս տիկնանցից, և այդ նպատակով էլ նվիրել է այդ անսովոր ապարոշը: «Ռուս գեղեցկուհի» առաջին ապարոշը ստեղծվել է 1841 թվականին: Քանի որ այդ թանկարժեք զարդը տարիների ընթացքում անհետացել է, կարելի է միայն կռահել դրա մեծության, փայլի և ցնցող գեղեցկության մասին: Ոչինչ հայտնի չէ բուն ապարոշի ճակատագրի մասին: 1987 թվականին մի քանի ոսկերիչներ և նկարիչներ պատրաստել են այդ առաջին ապարոշի կրկնօրինակը, ըստ Նիկոլայ 1-ինի ժամանակակիցների նկարագրությունների, ինչպես նաև ըստ առկա դիմանկարների: Պատրաստված օրինակը ճշգրտորեն է ներկայացրել «Ռուս գեղեցկուհի» առաջին ապարոշի տեսքը: Դրանում կարելի է համոզվել՝ դիտելով Նիկոլայ 1-ինի կնոջ դիմանկարները, որտեղ Ալեքսանդրա Ֆեոդորովնան պատկերված է թանկարժեք հանդերձանքով: Նա, ինչպես և շատ այլ կանայք, չէին կարող անտարբեր մնալ ալմաստի փայլին: «Ռուս գեղեցկուհի» ապարոշի կրկնօրինակը պատրաստելու համար պահանջվել է մոտ հազար ադամանդ, 25 մարգարիտ և մեծ քանակությամբ թանկարժեք պլատին: Ապարոշի ձևը իսկապես նման է զանգակների, բայց այն այնքան բարդ ու նուրբ գործ է, որ դժվար է պատկերացնել, թե ինչպես կարելի է այդ զարդին ձեռք տալ: Թեթև քամին անգամ կարող է կաթիլաձև դասավորված մարգարիտների թրթռումներ առաջացնել: Ի դեպ, ապարոշն ստեղծողները ( Նիկոլաև, Ալեքսախին և Սիտնիկով) փորձել են ամրացնել դրանք այնպես, ինչպես երևում է դիմանկարների բնօրինակում, այնպես, որ դրանք շարժական լինեն: Կամարները, որոնց վրա կախված են մարգարիտները, զարդարված են փայլուն ադամանդներով: Ապարոշի քաշը կազմում է մոտ 400 գրամ: Իսկական «Ռուս գեղեցկուհի» ապարոշի խորհրդավոր ճակատագիրը ներկայումս էլ դեռ անհայտ է, թվում է, թե այն գոլորշիացել է: Բայց դրա հմտորեն ստեղծված կրկնօրինակը կարող են տեսնել բոլորը: Այն ցուցադրության է դրված Կրեմլի Զինապալատում:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում