«Սա պարտության ընտրություն էր. նոր ճգնաժամեր են սպասվում». «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ 22 Июнь, 2021 8:29

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Այս ընտրություններով քաղաքական ճգնաժամը ավելի խորացավ: Եթե արտահերթ ընտրություններ են հայտարարվում, որպեսզի քաղաքական ճգնաժամը հաղթահարվի, ապա այս ընտրություններով քաղաքական ճգնաժամը չհաղթահարվեց: Անդրադառնալով ԱԺ արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների ընթացքին ու նախնական արդյունքներին՝ «Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց քաղաքագետ Աղասի Ենոքյանը:

«Այս ընտրությունների ժամանակ չափազանց մեծաթիվ ընտրախախտումներ են եղել: Ընդ որում, թե՛ ընտրությունների և թե՛ ընտրություններին նախորդող օրն աննախադեպ էր ոստիկանական միջոցների օգտագործումը: Երբեք նման քանակությամբ ոստիկանների ներգրավում, ինչպես նաև բերման ենթարկելու դեպքեր չեն եղել: Իհարկե, նաև դասական ընտրախախտումներ արձանագրվեցին՝ սկսած ընտրողներին ուղղորդելուց, մամուլի վրա ճնշումներից և այսպես շարունակ: Այս ամենը ցույց տվեց, որ իշխանությունը պահելու համար այս իշխանությունը ոչնչի առջև չի կանգնի, և դրա համար էլ ընտրակեղծիքների շատ լայն սպեկտոր կիրառվեց: Ընդ որում, որոշ ընտրակեղծիքներ զուտ լոկալ նշանակության էին, որոշ ընտրակեղծիքներ էլ համակարգային, որոնք նախօրոք մշակվել էին ու կիրառվեցին ընտրությունների ժամանակ»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

Անդրադառնալով ընտրությունների մասնակցության ցուցանիշին՝ քաղաքագետը նշեց, որ այն բավականաչափ բարձր էր. «Հաշվի առնենք, որ 49,4 տոկոսը վերաբերում է 2 583 823 հազար ընտրողներին, մինչդեռ իրականում Հայաստանում այդքան ընտրող չկա: Հաշվի առնելով այդ հանգամանքը՝ իրական ընտրողների թիվը ոչ ավելի, քան 2 մլն է: Այդ դեպքում մասնակցության այդ 49,4 տոկոսը կաճի մինչև 60-70 տոկոս, ինչը ցածր չէ: Այսինքն, կարելի է ասել, որ ընտրություններին մասնակցող քաղաքական ուժերը կարողացան մոբիլիզացնել հասարակությանը, որ նրանք ընտրությունների գնան»:

Խոսելով քվեարկության արդյունքների մասին՝ նա հավելեց, որ ցուցանիշների վրա մեծ դեր են խաղացել ընտրախախտումները. «Սա է պատճառը, որ մենք մինչ այս հարցումներով արձանագրված այլ պատկեր ունեինք: Հարցումների պարագայում ընտրախախտումները, լցոնումները չեն կարող հաշվի առնել»: Իսկ թե ինչ ցուցիչ էին ընտրությունները քաղաքական դաշտի տեսանկյունից, Աղասի Ենոքյանը նշեց. «Սա, ըստ էության, նոր Սահմանադրությամբ, այսինքն կուսակցական համակարգով ընտրություններ անցկացնելու երրորդ փորձն է: Ի դեպ, առաջին երկուսն էլ են անհաջող եղել: Բազմաթիվ նորահայտ կուսակցություններ փորձում են այս Սահմանադրությունը: Իհարկե, ակնհայտ է, որ ընտրություններին մասնակցող կուսակցություններից շատերը ստեղծված էին, այսպես ասենք, ձայներ փոշիացնելու համար և իրենց այդ դերն ավելի կամ պակաս հաջողությամբ կատարեցին: Այդուհանդերձ, ամենամեծ խնդիրն այն է, որ, ունենալով կուսակցությունների վրա հիմնված Սահմանադրություն, չունենք բավականաչափ զարգացած կուսակցական համակարգ: Հիմնական հետևությունը սա է»:

Աղասի Ենոքյանը խոսեց նաև այս ընտրություններից հետո ձևավորված տրամադրություններից՝ դիտարկելով նաև նոյեմբերի 10ից ի վեր առկա իրավիճակը. «Մեծ հաշվով, կարելի է ասել, որ մեզ համար ժամանակը կանգ է առել դեռ նոյեմբերի 10-ից: Առաջընթացի համար մեզ անհրաժեշտ է հաղթահարել նոյեմբերի 10-ի սինդրոմը, այլապես մենք մնում ենք այդ ճնշման տակ, այլապես մնում ենք պարտության ախտանիշի տակ ու մեր նման յուրաքանչյուր քայլով հաստատում, որ պարտվում ենք»:

Ինչ վերաբերում է չլուծվող ճգնաժամին, քաղաքագետը նշեց. «Հիմնական ճգնաժամը հասարակության երկփեղկվածությանն ու անվտանգության խնդիրներին է վերաբերում: Այս ընտրությունների արդյունքներին նայելով՝ տեսնում ենք, որ այդ հարցերին լուծումներ տրված չեն: Ըստ այդմ, հասարակության երկփեղկվածությունն ավելի է խորանալու, անվտանգության որևէ հարց խորհրդարանի և դրանից բխող կառավարության կազմով չի լուծվելու: Համոզված եմ, որ այս խորհրդարանը ևս կարճ կյանք է ունենալու: Երբ ասում եմ, որ այս ընտրությունները չեն լուծում քաղաքական ճգնաժամը, դա նշանակում է, որ նոր ընտրություններ, այդ ճգնաժամը լուծելու, հաղթահարելու ևս մեկ փորձ է լինելու: Այլ հարց է, թե հաջորդ ընտրությունը հաջող փորձ կլինի՞, թե՞ ոչ: Իսկ սա պարտության ընտրություն էր:

Այս ընտրությամբ մենք ընտրեցինք պարտությունը: Մոտ ապագայում մեզ կարևորագույն խնդիրներ են սպասվում, նոր ճգնաժամեր: Խնդիրները կապված են անկլավների, Սյունիքով անցնող միջանցքի հետ, գերիների հետ: Այս ամենը կարող է նաև համատեղվել, օրինակ՝ գերիները փոխանակվեն ինչ-որ տարածքներով: Բայց, մեծ հաշվով, անվտանգության նորանոր խնդիրների առաջ ենք կանգնելու: Ընտրությունների փուլում որոշ զորամասերի բավականին քաջ և հմուտ հրամանատարներ հեռացվեցին զուտ նրա համար, որ իշխանությանն ավելի հարմար, ընտրություններին դեպի իշխանություն ուղղորդող հրամանատարներ գան, որոնք եկան ու հաջողությամբ կատարեցին իրենց գործը: Այս իրողությունները զուտ խորացրին անվտանգության խնդիրները»: