Ռենձյու. «մարգարիտների շարան», որը խաղալու համար նաև բանաստեղծ է պետք լինել․ «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ռենձյուն սեղանի տրամաբանական խաղ է, խաղ – փիլիսոփայություն, սև և սպիտակ ֆիգուրներ, այսինքն՝ հակադրությունների հավերժական պայքար բարու և չարի միջև: Ոմանք ռենձյուն համարում են «խաչ-զրո» խաղի բարդեցված համարժեքը, բայց դա լրիվ սխալ է:

Ռենձյու խաղալու համար բավարար չէ ունենալ մաթեմատիկական մտածողություն, պետք է նաև բանաստեղծ լինել: Ըստ ռենձյուիստների, նրանք տախտակի վրա գլուխգործոց են ստեղծում, իսկ սպորտային արդյունքը՝ հաղթելը, պարզապես կյանքի չնչին մասն է: Նույնիսկ ռենձյուի սկզբնախաղերի անվանումներն են խոսում դրա մասին. Ծաղիկ, Արծաթե ամիս, Աստերոիդ, Ձոր, Հովիտ և այլն: Խաղն իր ժամանակակից անվանումն ստացել է 1899 թվականին ճապոնացի բանաստեղծ Թենրի Կոբայաշիի կողմից: Ռենձյու նշանակում է մարգարիտների շարան: Ճապոնուհիները այդ խաղը խաղալիս տախտակի վրա օգտագործել են սպիտակ և սև մարգարիտներ ֆիգուրների փոխարեն: Այլ աղբյուրների համաձայն, ռենձյու անունը հորինել է լրագրող Ռյույկու Կուրոկավան, ըստ մեկ այլ վարկածի, ռենձյուի առաջին ճապոնացի մեյձին (վարպետ) Գորակու Տոկայաման:

Չնայած իր ակնհայտ պարզությանը, ռենձյուում հաղթելը նույնքան դժվար է, որքան ծովի հատակից մարգարիտներ հանելը: Խաղը հայտնվել է մոտ 4000 տարի առաջ Չինաստանում, որտեղից այն արագ տարածվել է ամբողջ Ասիայում: Խաղի տարատեսակները հայտնի են եղել հին հռոմեացիներին և անգամ ինկերին: Լեգենդի համաձայն, Չինաստանի կայսր Դի Կուն 400 աղջիկների և տղաների է ուղարկել Ճապոնիայի կղզիներ քրիզանթեմի բուժիչ արմատներ Չինաստան բերելու համար: Երիտասարդներին այնքան է դուր եկել Ճապոնիան, որ նրանք որոշել են մնալ այնտեղ: Եվ որպեսզի սամուրայը, որը օտարներին չէր սիրում, սրով չկտրի իրենց գլուխները, նրանք ցույց են տվել 19x19 գծերով ռենձյուի խաղատախտակը: Խաղում չի եղել ռազմավարություն, ինչը դուր չի եկել սամուրային, բայց շատ է դուր եկել կայսերական արքունիքին:

Նման կերպ այդ խաղը հայտնվել է Ճապոնիայում: Ժամանակին ռենձյուն Ճապոնիայում կոչել են «գոմոկու» (հինգ քար) կամ «գոմոկունարաբե» (հինգ քար անընդմեջ): 15-րդ դարում հայտնվել են առաջին մեյձիները` խաղի վարպետ չեմպիոնները: Մինչ օրս էլ դա խաղի վարպետի պատվավոր կոչում է: 19-րդ դարում հրապարակվել են խաղի կանոնները: 1936 թվականին Տակակին փոփոխել է կանոնները. սև քարերի համար սխալներ մտցրել և խաղատախտակի չափը հասցրել 15-ի: Հետագայում այդ կանոնները դարձել են դասական:

1988 թվականին Ստոկհոլմում հիմնադրվել է ռենձյուի միջազգային ֆեդերացիան: Մեկ տարի անց տեղի է ունեցել աշխարհի առաջին առաջնությունը, որտեղ հաղթող է ճանաչվել ճապոնացի ռենձյուիստը: Դրանից հետո առաջնությունը դարձել է ավանդական և անցկացվում է երկու տարին մեկ: Ներկայումս Ռենձյուի ոլորտում ռաջատար դիրքեր են զբաղեցնում Ճապոնիան, Էստոնիան, Ռուսաստանը, Շվեդիան և Չինաստանը:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում