Yerevan, 29.March.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Միամիտ հույսեր, ինքնախաբեություն ու պարզ իրականություն. «Փաստ»

ANALYSIS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ներկայումս աշխարհում ակտիվ աշխարհաքաղաքական տեղաշարժեր ու վայրիվերումներ են տեղի ունենում։ Ուժերի վերադասավորության փորձերը տեսանելի են ինչպես գլոբալ, այնպես էլ տարածաշրջանային մակարդակներում։ Մեր տարածաշրջանում հատկապես նկատելի է թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ակտիվացումը, որի հիմքում նեոօսմանական և պանթուրքական ծրագրերն են։ Պատահական չէ, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը Արցախի դեմ սանձազերծած ռազմական ագրեսիայից հետո պարբերաբար համատեղ զորավարժություններ են անցկացնում։

Իսկ որոշ դեպքերում նրանց զորավարժություններին մասնակցում են նաև Պակիստանի զինվորականները։ Բնականաբար, թուրք-ադրբեջանական ակտիվացումը առաջացրել է տարածաշրջանային մյուս ուժերի անհանգստությունը։ Օրինակ՝ Իրանը, բնականաբար, շատ ծանր է տանում Թուրքիայի ակտիվացումը Հարավային Կովկասում։ Դրանով է պայմանավորված, որ իրանական կողմը կոշտ արձագանք տվեց հատկապես Կասպից ծովում թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններին՝ հիշեցնելով ոչ կասպիական պետությունների զորքերի ներկայության պայմանագրային արգելքի մասին: Միևնույն ժամանակ, իրանական կողմին անհանգստացնում է Ադրբեջանի ռազմատեխնիկական համագործակցությունն Իսրայելի հետ։

Դրան ավելանում է Ադրբեջանի կողմից Սիսիան-Գորիս ավտոճանապարհով իրանական բեռնատարների երթևեկության խոչընդոտումը։ Թերևս այս տրամաբանության ներքո պետք է դիտարկել, որ վերջին շրջանում կտրուկ սրվել են Թեհրանի և Բաքվի հարաբերությունները։ Ադրբեջանում հակաիրանական հիստերիա է սկսվել, իսկ Իրանը, ըստ տարբեր տեղեկությունների, մեծ քանակությամբ ռազմական ուժեր և տեխնիկա է կուտակում Ադրբեջանի հետ սահմանին։

Սակայն այս իրադարձությունների ֆոնին հայկական տեղեկատվական դաշտում որոշ շրջանակներ արդեն սկսել են վերլուծություններ և կանխագուշակություններ անել, թե շուտով ռազմական բախում տեղի կունենա Իրանի ու Ադրբեջանի միջև, ուստի Իրանի հետ կապված չպետք է հույսներս կորցնենք, թե նրա միջոցով կկարողանանք դուրս գալ կապիտուլ յացիայի ենթարկված վիճակից։ Լարվածություն է նկատվում նաև ռուսթուրքական հարաբերություններում։

Պաշտոնական Անկարան կրկին անդրադարձել է Ղրիմի հարցին՝ հայտարարելով, որ չի ճանաչում այդ երկրամասում տեղի ունեցած ընտրությունները, քանի որ, իրենց կարծիքով, Ռուսաստանն այն բռնազավթել է։ Ռուսաստանի և Թուրքիայի շահերի բախումը տեսանելի է նաև Սիրիայում, Հարավային Կովկասում և Միջին Ասիայում։ Եվ այստեղ էլ հայկական տեղեկատվական հարթակներում շատերն արդեն կարծիքներ են հայտնում, թե ռուս-թուրքական բախումն անխուսափելի է, ու մենք կարող ենք օգտվել այդ հանգամանքից պատերազմի ընթացքում մեր ունեցած կորուստները հետ վերադարձնելու համար։ Հենց այսպիսի պաթետիկ, հաճախ անիրատեսական մոտեցումների արդյունքում է, որ մենք միայն պատրանքներով ենք առաջնորդվում և չենք կարողանում իրավիճակին սթափ գնահատական տալ։

Այնինչ, անհրաժեշտ է ոչ թե տեղի ունեցող իրադարձությունների գույները խտացնել, այլ պարզապես հմտորեն օգտվել այն հանգամանքից, որ ադրբեջանա-իրանական հարաբերությունները սրվել են և տարբեր ուղղություններով խորացնել համագործակցությունն Իրանի հետ։ Անհրաժեշտ է նաև, հաշվի առնելով ռուս-թուրքական շահերի բախումը, ավելի սերտացնել ու ընդլայնել մեր ռազմավարական դաշնակցի հետ հարաբերությունների ողջ դիապազոնը։ Իսկ որոշ շրջանակների մոտ ձևավորված այն մտայնությունը, թե արտաքին ուժերը գալու են ու մեզ միանգամից հանեն այս ծանր վիճակից, ուղղակի պարզ միամտություն է։ Մեղմ ասած:

Հայաստանը պետք է իր մեջ պայքարի կամք գտնի, որպեսզի արտաքին ուժերն էլ տեսնեն, որ մենք մեզանից ուժ ենք ներկայացնում, ուստի և հաշվի նստեն հայկական գործոնի հետ և փորձեն ինչ-որ ձևով օգնել։ Այլապես ներկայիս վիճակում Հայաստանն, ընդհանուր առմամբ, կորցրել է իր սուբյեկտայնությունը և արտաքին սպառնալիքների ազդեցության տակ միայն զիջումներ կատարելով է զբաղված։ Մյուս կողմից՝ մեր պետության շահերը, կարելի է ասել, ընդհանրապես պաշտպանված չեն։ Իսկ այս պայմաններում ՀՀ իշխանությունները օրերն են հաշվում, թե երբ պետք է գնան սահմանների սահմանազատման ու սահմանագծման, ու այդ տրամաբանության ներքո էլ մարդկանց համոզում են, թե սահմանները կբացվեն, դրանից հետո խաղաղություն կտիրի ու բոլոր հարցերը կլուծվեն։ Չկա նման բան:

Պարզապես չկա: Իրականում իշխանությունների այս մոտեցումն ինքնախաբեություն է, քանի որ որևէ երաշխիք չկա, որ սահմանների սահմանազատումից ու սահմանագծումից հետո էլ թշնամին չի խախտի սահմանը, սադրանքների չի դիմի, կամ նոր լարվածության օջախ չի ստեղծի։ Էլ չենք խոսում տնտեսական և անվտանգային մտահոգիչ հեռանկարների մասին: Միակ ելքը մնում է այն, որ հայությունն իր հույսը միայն իր վրա դնի, հնարավորինս պայքարի յուրաքանչյուր փոքր հարցի շուրջ հաջողության հասնելու հարցում և թույլ չտա, որ թշնամին հասնի իր ուզածին, որովհետև վերջինս իր պահանջների բավարարումից հետո ավելին է ուզելու։ Ու այդպես էլ անում է... Սակայն, որքան էլ ցավալի է, ներկայումս գործող իշխանություններն ի զորու չեն պայքարի որևէ նշույլ ցույց տալ, նրանք միայն հարմարվողի դերում են հայտնվել, երբ անվերապահ համաձայնում են հակառակորդի կողմից ներկայացված պահանջներին։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goalWhat to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBankHalf Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at AshtarakVisa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime packageInterview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card!Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offerAraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entityWhich Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate futureFast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel listA bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKindHow to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBankVisa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC ArmeniaFastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports FoundationAMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus