Yerevan, 28.March.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Մեր բաց վերքը շարունակում է արնահոսել. «Փաստ»

SOCIETY

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Անցած տարի այս օրերին, որպես պետություն, մեր պատմության մեջ ամենածանր շրջաններից մեկն էինք ապրում: Այն առաջինը չէր, գուցե, ցավոք, վերջինն էլ չլինի: Սոցիալական ցանցերը, որոնք մեր հիշողությունն են դարձել, մեր առօրյայի անբաժան մի մասը, հիմա հիշեցնում են, թե ինչ ապրեցինք, ինչ տեսանք: Երբեմն նայում եմ նկարները, որոնցով կիսվել եմ նախորդ տարի, ու չեմ համարձակվում նորից անդրադառնալ դրանց, նորից տարածել, ու ինձ նման շատերն են նույն կերպ վարվում: Իսկ եթե նկարի միջի տղաները չկան, իսկ եթե… Եթե-ները շարունակում են կրծել մեզ:

Օդում ծանրացած դառնահամ, աղետաբեր լռությունը, անասելի ցավը չի անցնում, չենք կարողանում թոթափել այս պարտությունը, չնայած բոլորիս կյանքն էլ թվացյալ շարունակվում է: Կարողանո՞ւմ ենք համարձակորեն, առանց հայացքներս փախցնելու նայել զոհված տղերքի լուսանկարներին կամ էլ հաշմանդամություն ձեռք բերած տղաների մասին տեսանյութերը: Մեղքի զգացում ունենք, մեղքի զգացում անգամ նրանց առջև, որոնք, հնարավոր ամեն ինչ արած, վերադարձել են պատերազմից:

Իրենց հարցազրույցները լսելիս տպավորություն է, որ ողջերն իրենց ամենամեղավորն են զգում անմահացածների առջև, երբեմն ոմանք անգամ հարց են տալիս՝ իսկ ինչո՞ւ մենք ողջ մնացինք, ինչո՞ւ կողք կողքի կռվող մի քանի տասնյակ տղաներից, օրինակ՝ երկուսն են ողջ մնացել՝ հավանաբար միայն ֆիզիկապես, որովհետև նրանք պատերազմ են տեսել, ընկերներ են կորցրել, նրանք արհավիրքի միջով են անցել, ու դա մատնում են նրանց աչքերը, իսկ արդյունքում ոչինչ չունեն, գոնե հայրենիքի սահմաններն անխախտ մնային… Այսօր տղաներից մեկի ծնունդն էր, դարձավ 20 տարեկան, հաջորդ օրը մյուսի ծնողներն ու հարազատներն առանց նրա կնշեն նրա տարեդարձը, մեկի երեխան ծնվել է հոր զոհվելուց ամիսներ անց, և երկուսի առաջին հանդիպումը ոչ թե հիվանդանոցի բակում, այլ Եռաբլուրում է տեղի ունենում, մյուսն էլ համբուրում է նկարը և առաջին անգամ պապ կանչում: Մեկը մինուճարին է կորցրել, եզրագծին է, ասում է՝ էլ կորցնելու ոչինչ չունեմ, մյուսը՝ երկու որդիներին, որոնցից մեկի մարմինը պատերազմի ավարտից ինն ամիս անց են հայտնաբերել:

Ադրբեջանի կողմից Արցախի օկուպացված տարածքներից փրկարարները շարունակում են տարհանել տղաների աճյունների մասունքները, որոնք դեռ երկար «ճանապարհ» ունեն անցնելու՝ մինչև կհասնեն իրենց ծնողներին: Մենք ամեն օր այս մասին տեղեկություններ ենք ընթերցում, այն դանդաղորեն սողոսկում է մեր ենթագիտակցության մեջ ու սրանով հանդերձ մենք շարունակում ենք ապրել: Սա «հերթական» լուրն է դարձել՝ հոգի մաշող, մեզ կես մարդ դարձնող «հերթական» լուրը: Նորից կրակոցներ են՝ արդեն հայ-ադրբեջանական սահմանին, Գորիս-Կապան ճանապարհը փակեցին և իրենցով արեցին, կառավարության մուտքի մոտ հադրութեցիները բողոքի ակցիա իրականացրեցին և այսպես շարունակ: Սրանք նորից «հերթական» լուրերն են, մինչդեռ իրականում պետականությունը կորցնելու նախանշաններն են: Մեզ ասում են, թե ինչպես են խոշտանգել մեր տղաների մարմինները, անգամ չենք կարող պատկերացնել, թե ինչպիսի վիճակում են մեր ռազմագերիներն Ադրբեջանում, մենք անգամ չգիտենք՝ քանիսն են նրանք, լիակատար անհայտության մեջ ենք, բայց շարունակում ենք ապրել: Ինչպե՞ս, ինքներս էլ չգիտենք, երևի իներցիայով:

Փողոցներում աղմուկ է, բակում երեխաները վեր ու վար են անում, և եթե մեկ այլ անգամ հարևանները կբղավեին ու բոլորին տուն կամ էլ բակի հեռավոր անկյուն կուղարկեին խաղալու, հիմա լռում են, քանի որ մենք կարիք ունենք հենց այս տեսակ աղմուկի, կարիք ունենք զգալու, որ մեր երկրում կյանքը շարունակվում է, կարիք ունենք զգալու, որ մենք չենք մահացել, գոնե ֆիզիկապես ապրում ենք, շնչում ենք: Լիարժեք կվերականգնվե՞նք, գուցե, արժանապատվությունը կվերականգնե՞նք, գուցե: Անորոշության ու անհայտության շարունակվող շրջապտույտի մեջ ենք: Իսկ իրականում շատերիս համար կյանքը կանգ առավ 2020 թ.-ի սեպտեմբերի 27-ին, բայց վերջնականապես դադարեցինք շնչել նոյեմբերի 9-ին: 1992 թ.-ին Շուշիի ազատագրումից հետո Սուրբ Ամենափրկիչում ծնկաչոք արտասվող տղամարդը մեր խիղճն էր, ապագայի հույսն էր, աշխարհի երեսից չվերանալու ապացույցը: Արցախյան առաջին պատերազմի ընթացքում և հետո մարդկանց ապրեցնում էր հույսը, ապագայի հանդեպ հավատը, երբ անհայտության մի նոր ու իրականում վախենալու փուլ էր մտել մեր երկիրը:

Բայց մարդիկ քնում ու արթնանում էին լավագույնի սպասումով: Էլի պատերազմ էր, կյանքի ու մահու գոյամարտ, զոհեր ունեինք, բայց թույլ տվեք ասել, որ Արցախի ազատագրումը սփոփանք դարձավ ծնողների համար, որոնք կորցրեցին իրենց որդիներին, երեխաների համար, որոնք զրկվեցին իրենց ծնողներից: Սփոփանք չէր, չէ, քանի որ սիրելիների մահը որևէ բանով սփոփել չես կարող, բայց դարման էր վերքին, որ տարիներ ի վեր, անգամ սպիանալուց հետո, շարունակում էր ցավել, բայց չէր արնահոսում: Այդպես էր նաև Ապրիլ յան պատերազմից հետո: Այդպես չեղավ 44-օրյա պատերազմից հետո: Մեր բաց վերքը շարունակում է արյունահոսել...

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goalWhat to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBankHalf Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at AshtarakVisa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime packageInterview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card!Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offerAraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entityWhich Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate futureFast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel listA bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKindHow to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBankVisa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC ArmeniaFastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports FoundationAMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus