Yerevan, 09.December.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


«Գիտության ոլորտում ունենք դինամիկ միջավայր, և եթե երիտասարդն ունի զարգանալու ցանկություն, միանշանակ կհաջողի»․ «Փաստ»

INTERVIEW

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

ՀՀ ԳԱԱ Էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնի (Էկոկենտրոն) ստեղծման առանցքային բազա է հանդիսացել շրջակա միջավայրի երկրաքիմիայի բաժինը, որը 1989 թ.-ից հետազոտություններ է իրականացրել Հայաստանում, հատկապես՝ քաղաքային տարածքներում: «Տարիների ընթացքում, նաև կենտրոնի շրջանակում, շրջակա միջավայրի երկրաքիմիայի բաժինը եղել է առանցքայիններից մեկը, աստիճանաբար ստեղծվել են նաև մյուս բաժինները, համագործակցել են, արդյունքում՝ երջանկահիշատակ պրոֆեսոր Արմեն Սաղաթելյանի ղեկավարությամբ միջդիսցիպլինար հետազոտական կենտրոն է ձևավորվել, որում բաժինն իր ուրույն տեղն ունի՝ կապված շրջակա միջավայրի տարբեր բաղադրիչների հետազոտությունների հետ:No description available.

Տարիներ ի վեր հետազոտությունների շրջանակում թիրախավորվել են քաղաքային տարածքները՝ որպես ուրբանիզացիայի, ինդուստրիալիզացիայի կենտրոններ՝ միևնույն ժամանակ դիտարկվել են միջավայրերի այնպիսի բաղադրիչներ, որտեղ տեղի է ունենում միջավայրի քիմիական առանձնահատկությունների շատ ինտենսիվ վերափոխում: Այդ տեսանկյունից թիրախում եղել են ծանր մետաղները։ Հաշվի առնելով, որ մեր երկրի հյուսիսային և հարավային մասերում ունենք կենսաերկրաքիմիական շրջաններ, որոնք ունեն իրենց տիպիկ տոքսիկ տարրերի բարձր պարունակությամբ շարքեր, հետազոտություններ են իրականացվել նաև հանքալեռնային կենտրոններին կից բնակավայրերում (օրինակ՝ Քաջարանը, Կապանը, Ալավերդին և Ախթալան):

No description available.

Բացի վերոնշյալից, կարևորվում են նաև գյուղատնտեսական հողահանդակները, որտեղ իրականացվում են օրգանական և անօրգանական աղտոտիչների հետազոտություններ: Ամենաշատ ուսումնասիրված միջավայրը հողն է, իսկ հողերից հետո՝ ջրային միջավայրը, փոշին և այլն: Այդ տարիների ընթացքում Էկոկենտրոնի կողմից իրականացվել է NATO Science for Peace ծրագիր, որի շրջանակներում ստեղծվել է բավականին հագեցած լաբորատորիա, որը թույլ է տվել տարբեր միջավայրերը համադրել և արդեն 2011-12 թթ.-ից Էկոկենտրոնում ունենք ռիսկերի տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն, որը զբաղվում է սննդով: Սննդային բլոկի տվյալները ինտեգրելով շրջակա միջավայրի տվյալներին, միջդիսցիպլինար հետազոտությունների տիրույթում իրականացնում ենք ավելի համապարփակ և թիրախավորված՝ մարդու առողջությանն ուղղված ռիսկի գնահատում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է ՀՀ ԳԱԱ Էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնի շրջակա միջավայրի երկրաքիմիայի բաժնի ղեկավար, կ. գ. թ. Գևորգ Տեփանոսյանը:

No description available.

Եթե կենտրոնի գործունեությունը ներկայացնելու լինենք ավելի կարճ, ապա սկսում են շրջակա միջավայրի տարբեր բաղադրիչների հետազոտություններից, կազմում քարտեզ և զոնավորելով աղտոտված տարածքները, ռիսկային գոտիները՝ գնում են ավելի մանրամասն հետազոտությունների: «Այս բաժնում աշխատում եմ 2010 թ.-ից: 2017 թ.-ից բաժնի ղեկավարն եմ: Հիմա էլ մեր հետազոտությունների ընդհանուր ուղղվածությունը չի փոխվել, այլ ավելի ընդլայնվել է՝ ներառելով նոր աղտոտիչներ: Օրինակ՝ հազվագյուտ տարրերը, ինչպես նաև միկրոպլաստիկը, որն ամբողջ աշխարհում ջրային միջավայրի աղտոտիչ է, ուսումնասիրվում են դրա ազդեցությունները մարդու առողջության վրա, թե ինչ դեր է կատարում էկոհամակարգում և այլն»,-նշում է մեր զրուցակիցը։

2021 թ.-ին բաժնի աշխատակիցներից Նաիրուհի Մաղաքյանը և Գևորգ Տեփանոսյանը, ինչպես նաև ասպիրանտ Նորայր Հարությունյանը խումբ են կազմել և դիմել ԵԳԱԾ-ի սարքավորումների ձեռքբերման՝ մինչև 3 մլն դրամ ֆինանսավորմամբ մրցույթին: «Բավականին մեծ ծավալի նմուշներ ենք ենթարկում նախապատրաստման, տարի կա՝ 1000-ից 1500 նմուշ: Աշխատակիցներն իրականացնում էին ագաթե հավանգով նմուշների փոշիացում՝ դիմափոշու մակարդակի փոշու ստացում: Մեկ օրում այս եղանակով կարելի էր հինգից ութ նմուշ փոշիացնել: Աղացի ձեռքբերումից հետո մի նմուշի վրա ծախսում ենք 3-ից 4 րոպե: Այսինքն՝ աշխատանքի օգտակար գործողության գործակիցը մի քանի անգամ մեծացավ:Կարող ենք նշել, որ գիտական խմբի աշխատանքի արդյունավետության բարձրացումն ուղիղ կապ ունի գիտաշխատողների ենթակայության տակ եղած սարք/սարքավորումների առկայությունից»,-հավելում է Տեփանոսյանը:

No description available.

Անդրադառնալով առհասարակ գիտության ոլորտին և առկա խնդիրներին՝ նշում է, որ հարցին պետքէ մոտենալ մի քանի փուլով: «Նախ կարևոր է, թե աշխատակիցն ինչ միջավայրում է սկսում աշխատել: Ինքս առաջին օրվանից հայտնվել եմ մի միջավայրում, որտեղ երիտասարդներին տրվել է առաջնահերթություն և լիարժեք աջակցություն իրենց նախաձեռնություններում: Պետք է փաստել, որ գիտության ոլորտի ֆինանսական յուրահատկություններից ելնելով, բազմաթիվ երիտասարդներ թողնում են գիտական գործունեությունը, այլ ուղղությամբ գնում, այնտեղ ստանալով ավելի բարձր եկամուտ:

Բայց տարիների ընթացքում այն խմբերը, որոնք աշխատում են իրենց վրա, փորձում չսահմանափակվել ԽՍՀՄ-ից եկած դրվածքով և ավանդույթներով, այլ քայլ անել և ինտեգրվել միջազգային փոխհամագործակցության մեջ, վաղ թե ուշ հասնում են ինչ-որ հաջողության, որին էականորեն նպաստում են նաև Գիտության կոմիտեի հայտարարած մրցույթները և տրամադրվող դրամաշնորհները: Այսինքն՝ ունենք դինամիկ միջավայր, և եթե երիտասարդն ունի ցանկություն զարգանալու, միանշանակ կհաջողի: Հնարավորությունները շատ են, և միշտ հնարավոր է ճանապարհ գտնել առաջ ընթանալու»,-եզրափակում է Գևորգ Տեփանոսյանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Converse Bank has become an official signatory of the UN Principles for Responsible BankingKindergarten in Artashavan Powered by Solar Energy Thanks to Ucom and SunChild Ameriabank named the Bank of the Year 2024 in Armenia by The Banker MagazineIDBank donated 10,000,000 AMD to the 27th "For You, Armenia!" Telethon “The Will to Get Back on Your Feet Again” ։ A Film Series Funded by AraratBank EasyPay has joined Idram's open QR infrastructureAmeriabank Named Armenia’s Best Bank for Real Estate by Euromoney Ardshinbank Donates 120 Million AMD to the Hayastan All-Armenian FundIdram is now available on Wildberries!80% Discount on IDBank’s Travel Card Services for Black Friday! Instant idcoin ahead of Black Friday Ucom and SunChild NGO Install Solar Plant in Malishka Community Shop at Yerevan Mall and pay with Idram for a chance to win gifts Unibank to Issue Subordinated Bonds for the First Time in Armenia How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping TipsIDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference